JAMITA SIAN EVANGELIUM TU MINGGU IX DUNG TRINITAS TGL 13 AGUSTUS 2017

20.13.00 0 Comments A+ a-

1 RAJARAJA 19:1-18

19:1     Dung i dipajojor si Ahab ma tu si Izebel sude na binahen ni si Elia dohot pamununa di saluhut angka panurirang marhite sian podang.
19:2     Dung i disuru si Izebel ma suruanna manopot si Elia mandok tu ibana: Ingkon pinsangon ni angka debata ma ahu, molo so bahenonku tu hosam marsogot songon on, suang songon na binahenmi tu hosa ni sada sian angka nasida i.
19:3     Dung sahat hata i diboto si Elia hehe ma ibana mardalan marhamaol hosana, gabe sahat ma ibana tu Berseba na di Juda, jala ditinggalhon naposona disi.
19:4     Alai mardalan ma anggo ibana tu halongonan, sadari mardalan daona, dung sahat tusi hundul ma ibana marlinggomlinggom di bona ni sada hau tadatada laos mangidohon mate hosana, ninna ma: Nunga i sae ale Jahowa, buat na ma tagonan hosangki, ai apala dumenggan ahu marroha sian angka daompung.
19:5     Dung i dipapeak ma ibana laos modom di linggom ni hau tadatada i. Jadi ida ma, ro sada surusuruan manjama ibana, huhut didok tu ibana: Hehe ma ho mangan!
19:6     Dung i humusor ma ibana, gabe diida peak dingkan uluna sada sagusagu na ginoreng dohot sada gunsi marisi aek. Jadi dung mangan dohot minum ibana, diulahi muse ma modom.
19:7     Dung i ro surusuruan ni Jahowa paduahalihon manjama ibana huhut didok: Hehe ma ho mangan, ai dalan na dao do sidalananmu.
19:8     Dung i hehe ma ibana jala mangan minum, jala mardalan margogohon sipanganon i opatpulu ari opatpulu borngin lelengna, sahat ro di dolok ni Debata, i ma Horeb.
19:9     Masuk ma ibana disi tu bagasan sada liang laos marborngin disi. Dung i ida ma, ro ma hata ni Jahowa, mandok tu ibana: Aha do ni niulam dison, ale Elia?
19:10   Dung i ninna ibana ma: Marmurukmuruk situtu do ahu nian humongkop ulaon ni Jahowa, Debata Zebaot, ai nunga ditadingkon halak Israel parjanjianmu, nunga maloha angka langgatanmu, jala nunga dibunu angka panurirangmu marhite sian podang, sasada ahu na ma tading, dohot hosangki dope dilului nasida naeng buatonna.
19:11   Dung i ninna Ibana ma: Ruar ma ho jala jongjong tu dolok na di jolo ni Jahowa, ai ida ma, naeng mamolus Jahowa! Tongkinnari ro ma habahaba bolon, na manorbani angka dolok dohot mambolai angka dolok batu mardalan di jolo ni Jahowa; alai ndada Jahowa dope di bagasan habahaba i. Dung salpu habahaba i ro ma lalo; alai ndada Jahowa dope di bagasan lalo i.
19:12   Dung salpu lalo i ro ma api; alai ndada Jahowa dope di bagasan api i. Dung salpu api ro ma alogo na tarangonangon.
19:13   Jadi dung dibege si Elia soarana i, dihungkupi ma bohina dohot sampesampena; dung i ruar ma ibana laos jongjong di baba ni liang i. Dung i ida ma, ro sada soara mandok tu ibana: Aha do na niulam dison, ale Elia?
19:14   Dung i ninna ibana ma: Marmurukmuruk situtu do ahu nian humongkop ulaon ni Jahowa, Debata Zebaot; ai nunga ditadingkon halak Israel parjanjianmu, jala nunga diloha nasida angka langgatanmi, nunga dibunui dohot angka panurirangmu marhite sian podang, jala sasada ahu na ma tading, dohot hosangki dope dilului nasida naeng buatonna.
19:15   Alai ninna Jahowa ma tu ibana: Mulak ma ho tu dalanmu hian tungkan Damaskus, laho ma ho tusi jala miahi si Hasael bahen raja gumomgom Ram.
19:16   Miahi dohot si Jehu, anak ni si Nimsi bahen raja gumomgom Israel, miahi dohot si Elisa, anak ni si Sapat sian Abel Mehola bahen panurirang singkatmu.
19:17   Jadi manang ise na malua sian podang ni si Hasael, ingkon mate bunuon ni si Jehu ma i, jala manang ise na malua sian podang ni Jehu, ingkon mate bunuon ni si Elisa ma i.
19:18   Angkup ni tinggal dope hubahen di Israel pitu ribu halak, saluhutna i angka na so mangalompit ulu ni totna marsomba tu Baal dohot na so dung mangumma ibana.

 PARADE AKKA NABOI MANALUHON NA ANGGAR HUASO MANGAGO BANGSO NI JAHOWA JESUS KRISTUS
1.      Hamuna dongan sahaporseaon nahinaholongan di bagasan holong na sian Jesus Kristus. Ndang mamukka nuaeng masa akka pangaleleon tu akka na satia mangihuthon Jahowa, najolo pe nunga jotjot masa na songon i. Umposi pangalelelon i masa, molo raja ni negara inganan ni akka nasatia mangihuthon Jahowa i, gabe anti-Jahowa jala mangalele pangihut ni Jahowa. Asa unang masa pangaleleon na posi i, i do alana umbahen sai ditangianghon pangihut ni Jahowa Jesus Kristus asa pamarenta dohot akka suruanna olo jala boi mamarenta rakyatna di bagasan holong dohot haadilon maradophon rakyatna na marragam agamana, haroroanna, houmna, dohot rumang ni hajolmaonna. Najolo, mamarenta manang gabe raja do si Ahab, anak ni raja Omri, di Harajaon Israel Utara (Samaria), jala (sasintongna lobi) duapulu taon ibana mangarajai (874-852 asK) (1 Raj.16:29). Raja papituhon ma ibana mangarajai di Samaria (Israel Utara) dukkon ni si Jerobeam (I), sipajongjong harajaon Israel Utara (harajaon si 10 marga ni Israel). Dioli ibana sada boru sian Sidon, boru Fenesia, na margoar Izebel, sada borua na mansai fanatik manomba debata Baal. Namalo do si Ahab mamarenta dohot mambahen harajaon Israel Utara jumago sian harajaon Aram (Ram) dohot harajaon Moab, akka tetangga ni Harajaon Israel Utara (Samaria), jala boi ditaluhon akka harajaon i. Pangihut ni agama/haporseaon tu Jahowa do si Ahab, alai sai dipaolooloi ibana do tahi dohot pambahenan ni ripena si Izebel, umbahen gabe marlaoklaok haporseaonna, jala madabu ibana tu dosa, jala dicap panurat ni buku Rajaraja ibana: siulahon sogo ni roha ni Jahowa, gumodang sian saluhut jolma akka na jumolo sian ibana (1 Raj.16:30). Ai “Dipungka si Ahab huhut sada sombaon Asera, asa gumodang do dibahen si Ahab pahehe muruk ni Jahowa, Debata ni Israel, sian saluhut raja ni Israel angka na jumolo sian ibana” (1Raj.16:33). Ala ni semangat ni si Izebel pamajuhon agama Baal di tonga ni Harajaon Israel Utara, sude cara dibahen ibana lao mangago akka jolma na porsea tu Jahowa, tarlumobi mangaleksehon akka panurirang, malim dohot akka guru agama/haporseaon tu Jahowa sian Harajaon Samaria. Pitpit do mata ni si Ahab mamereng sude “ulah”/pambahenan ni ripena si Izebel i. Masa ma pangaleleon na mansai posi diae akka siihuthon Jahowa tikki i. Gabe ikkon martabuni ma akka jolma na satia tu Jahowa. Si Obaja, pegawai di istana ni raja Ahab, manabunihon lobi saratus  halak pangula na satia tu Jahowa. Ndang adong na barani tampil mangalo si Izebel, nadipasombu raja Ahab mambahen lomolomona. Marjea do sada harajaon, molo ripe na jahat, na gabe ripe ni raja, mangarajai dohot mangatur sude na ikkon masa di harajaon i. Holan panurirang Elia ma na olo tampil paingothon raja Ahab di halembaon dohot hasalaanna i. Ndang si Izebel dipinsang si Elia, alai raja Ahab do. Maksud ni si Elia, asa mulak si Ahab nian gabe raja di jabuna, unang si Izebel na mangarajai; asa diondihon raja Ahab akka paragama Jahowa; unang dipasombu dipisati si Izebel marhite podang ni suruanna. Alai muntul do sipasingot ni si Elia na tu si Ahab i. Boi masa do hape: Sada raja boi songon singa mangalo akka raja na gabe musuna, alai songon bagudung do di adopan ni ripena. Ndang denggan pangalaho ni raja na songon i. Ala ndang siat sipasingot i, gabe diajak si Elia ma raja Ahab, manaksihon debata dia do na sintong (Jahowa do manang Baal), marhite na martanding pasahat pelean tu debatana be di dolok Karmel, jala debata ni ise na manoro pelean i marhite api, i ma debata na sintong, jala i ma sioloan ni raja Ahab. Saut do masa i di dolok Karmel (1 Raj.18), disaksihon  raja Ahab, alai ndang dohot disi si Izebel. Disi dipatudu Jahowa do na Ibana do Debata na sintong jala sisombaon ni halak Israel, ndang Baal. Diseati bangso na pro tu si Elia ma akka panurirang ni Baal dohot Asyera maropatratus limapulu halak di sunge Kison. Dung mulak si Ahab tu jabuna, diceritahon ibana ma i tu ripena si Izebel. Maksudna nian, anggiat humitir si Izebel mambege barita i, jala gabe olo ibana mangihuthon raja Ahab marhabiaran tu Jahowa. Alai mambege cerita i, gabe tarrimas do si Izebel, mandok: na ikkon balas dendam ibana tu sude panurirang ni Jahowa; jala sude nasida bunuon ni tentara ni si Izebel, tarmasuk si Elia, tamba ni akka naung nibunuanna di tikki nasalpu. Barita ni 1 Raj.18-19 paboahon, songon i ma jorbutna tu hajolmaon dohot tu paragamaon, molo so adong dame di tonga-tonga ni akka paragama manang di antara ni pemimpin/uluan ni agama na marasing be agamana. Ngeri. Ai sai martahi marirasipan akka jolma dohot uluan ni agama na marasing agamana i. Hape so na tamba pakkatna, manang ndang tamba bolak ni kaplingna di surgo, molo tung pe boi dirasip sada uluan ni agama rap dohot tentarana marjuta jolma na so saagama dohot ibana, manang na dietong ibana “kafir”. Akka debata pe nunga sadar, na so ulaon nadenggan be di nasida, ulaon manjujui akka jolma pangihutna mangarasip jolma pangihut ni debata na asing. Molo akka debata ndang be marbadai, ba akka jolma pe ndang be rikkot marbadai ala asing be debata na nisomba nasida be.
2.      Dung mamboto tahi “balas dendam” ni si Izebel dohot antekantekna, lao manghabisi hosa ni si Elia, lao do si Elia manginsoding (menyingkir) tu Beerseba, tu huta hasahatan ni si Abraham dohot si Jakob najolo. Disi adong do mata mual. Ndang masuk tu daerah na nirajaan ni si Ahab be huta Beerseba i. Dirajumi rohana, na olo do Jahowa manghatai tu ibana disi, taringot tu boha do ujung ni parjuanganna pahothon haporseaon tu Jahowa di tonga ni bangso dohot raja ni Israel. Nunga bagas pandeleanna, ai dirajumi ibana tung so adong hasil ni sude parjuanganna i. So adong be jolma na satia mangihuthon Jahowa na boi markomunikasi tu ibana. Nunga tung dietong ibana dirina tung punjung situtu, jala holan Jahowa na ma na boi dongananna manghatai. Jala molo so adong be lapatan ni dirina dohot lapatan ni parjuanganna i, tumagon ma ibana mate, jala Johowa pamatehon ibana, unang si Izebel pamatehon ibana. Jotjot do pandelean na songon i masa di diri ni pajuang ni haporseaon. Ndang na mabiar ibana mangadopi ondamondam hamatean na niondamhon ni musuna. Alai na sukkun-sukkun do rohana: Adong dope lapatan ni parjuangan on? Molo so adong be, ba tumagon ma mate, dipamate TUHAN na marsuru marjuang i.
3.      Toho do masa na hinirim ni si Elia. Ro do Jahowa marhite suruanNa manopot ibana, di na peak ibana gabe renges ala ni lojana di bona ni hau tadatada na adong di ruar ni huta Beerseba. Didungoi suruan i si Elia asa mangan sipanganon na diparade di ibana. Dipangan si Elia do sipanganon i, alai tong muse diulakkon modom. “Tumagon ma hupapodom,” ninna rohana. (Godang do songon i pangula ni huria ni Jahowa Jesus Kristus. Dileon Jahowa ibana mangan, asa unang modom be nian, alai tong diulakkon modom. Ndang disukkun ibana Jahowa Jesus Kristus aha siulaonna lao padimundimun haporseaon dohot ngolu ni bangso ni Jahowa Jesus Kristus na tarsisa i. Dirajumi rohana, “modom” na ma dalan na dumenggan di ngoluna, asa tung haru sombu roha ni Jahowa Jesus Kristus, ala ni bagas ni pandeleanna marnida na sai gumogo huaso ni portibi on mangaleksehon huria ni TUHANna, gumogo sian  Jahowa nampuna huria i). Beda ni na modom dohot na mate, i ma: na modom boi dope marhosa, alai ndang bergerak; namate ndang be boi marhosa dohot bergerak. Sipata do ditudoshon “mate” dohot “modom”. “Sonang ma modom ho, ho na martua i, na maradian sian ulaonmi....”  Alai di roha ni Jahowa, tung boha pe bagas ni pandelean ni naposoNa, ndang pasombuonna naposoNa i “modom”, manang laos “modom” satorusna. Godang dope siulaon ni naposo ni Jahowa Jesus Kristus. Si Elia na modom di toru hau tadatada na marsugasuga i, didungoi Jahowa do muse marhite suruanNa,  jala disuru mangan sipanganon naung diparade paduahalihon di ibana, jala laos dipaboa na sipanganon pargogo do i ala tung mansai ganjang sidalanan ni si Elia. Sahali mangan, tolap opatpulu ari opatpulu borngin mardalan, jala ndang mangan. Ndang pola longang roha disi, ai sipanganon na pinarade ni Jahowa sandiri tung mansai canggih do. Molo lomo roha ni Jahowa, boi do bahenononNa sipanganon na  sahali dipangan jolma sipanganon pinaradeNa, ndang rikkot be jolma i mangan sataon.  Alai ndang dipatupa Jahowa sipanganon na songon i, alana hombar tu harikkotanna be do dilehon Jahowa sipanganon tu jolma. Jolma nuaeng marhite teknologina pe nunga boi mambahen sipanganon na boi mambahen ndang rikkot be mangan marpulu ari. Ai holan sada pel diallang astronot i di angkasa luar, ndang porlu be mangan dua bulan. Najolo halak Batak Toba mananda “pungga haomasan”, holan didilat sahali pintor bosur na mandilat i. Nuaeng on na jotjot masa niida, mangan bodarina i, asa tahan ndang mangan ndang minum manipat sadari sogotna i. TUHAN Jesus Kristus, ndang pola adong diallang, alai tahan marpuasa, ndang mangan ndang minum opatpulu ari opatpulu borngin, jala tong monang maralohon pangunjunan na ro sian sibolis i. Lao mampargogoihon akka pangihutNa na satia, TUHAN Jesus mangalehon “daging” dohot “mudar”-Na, gabe panganon nabadia di nasida, asa margogo nasida mandalanhon ariari ni ngolu nasida di bagasan haporseaon na togu saleleng ni tikki na so tarbuhul. Molo siihuthon Jesus i mangulakkon gale, dipangido muse asa dileon di ibana panganon na badia i. Sipanganon nabadia on (sipanganon partondion on) ndang gabe mansoadahon sipanganon pardagingon. Dipardalanan ni siihuthon Jesus di ngoluna, tong do ikkon margogo  daging dohot tondi.  Saut do mardalan si Elia sian Beerseba sahat tu Dolok Horeb, dolok inganan ni Jahowa mangalehon patikna tu si Musa. Ikkon sahat ibana tu usat ni parjumpaan ni si Musa dohot Jahowa, pasahat dirina, atik adong dope sipasahaton ni Jahowa lao ulaonna. Ndang sukkup holan pajumpang dohot surusuruan ni Jahowa. Ikkon pajumpang ibana paadop bohi tu Jahowa. Dibuat ibana ingananna di sada liang, paimahon haroro ni Jahowa sandiri. Saut do ro Jahowa manise si Elia, jala manukkun taringot tu aha naniula ni si Elia umbahen ro ibana tu Horeb jala manginsoding di liang i. Di saksihon si Elia, tolu na masa andorang so botulbotul dope ro Jahowa pajumpang dohot ibana: (1)  Ro habahaba bolon na luar biasa, na sampe boi mambahen akka dolok batu matorban; masa akka tanah longsor, masursur akka batu sian dolok i, alai ndang adong na manipa si Elia manang manutup liang parbornginan ni si Elia i. (2) Ro lalo nagogo, na mambahen humuntal dolok Horeb i. Alai ndang marokso liang niinganan ni si Elia i. (3) Ro api na marjemburjembur, alai ndang ditutung api i si Elia. Naboi do dohonon, peristiwa alam na marudutudut do namasa na tolu on. Alai ndang di peristiwa alam i Jahowa. Ndang sombaon Jahowa di peristiwa alam i, alai saboiboina ikkon usahahonon, asa unang adong jolma na gabe korban ala ni peristiwa alam i. Molo adong jolma na korban ala ni peristiwa alam na songon i, ndang ala ni Jahowa i, alai ala ni haotoon ni jolma i do umbahen jolma i gabe korban.  Dipaboa di barita on, haroro ni Jahowa mardongan alogo na angonangon (bunyi angin sepoi-sepoi basa / qol demamah daqqah = soara ni alogo na lambok/ fone auras leptes kakei kyrios / sibilus aurae tenuis). Lambok situtu. Pahirashon (menyegarkan). Paulak hosa loja. Nang pe dison ndang hata ruaḥ dipakke lao mandok alogo na lambok i, boi do tarbandinghon  haroro ni Jahowa dison songon haroro ni Jahowa di tikki panompaon i, i ma tikki na ro Jahowa dibagasan (marhite) Tondi (ruaḥ = alogo) na mangareapreap di atas ni akka aek (= “samudera raya”), na mambahen menak aek i jala gabe tau hangoluan aek i.  Manghilala kehadiran  ni Jahowa dohot mambege soara na lambok i, dibahen si Elia ma sampesampena manghuphupi  bohina, alana tagamon mate do ibana molo diida ibana bohi ni Jahowa. Ruar si Elia sian liang i, jala jongjong ibana di baba ni liang i, patuduhon sikap, na rade do ibana manjalo  hata dohot parenta sian Jahowa.  Rap dohot soara ni alogo na lambok i dibege si Elia soara ni Jahowa lambok manukkun ibana: Aha do ni niulam dison, ale Elia? Di alusna, dilaporhon si Elia ma langsung tu Jahowa situasi ni bangsona dohot parniahapan ni akka panurirang ni Jahowa. Dung i ninna ibana ma: Marmurukmuruk situtu do ahu nian humophop ulaon ni Jahowa, Debata Zebaot, ai nunga ditadingkon halak Israel parjanjianmu, nunga maloha angka langgatanmu, jala nunga dibunu angka panurirangmu marhite sian podang, sasada ahu na ma tading, dohot hosaki dope dilului nasida naeng buatonna.  On ma pangarimpunan ni situasi ni bangso Israel na nirajaan ni si Ahab, dohot situasi ni paragamaon ni bangso Israel, songon i nang akka tahi na jahat naung binaen ni si Izebel, jala na naeng baenonna nang tu si Elia. Marmurukmuruk si Elia mamereng situasi i, alai ndang be tarmurukkonna. Si Elia nunga mangido mate pasidung tugasna di tano on. Jahowa sandiri na ma na boi pasidung parsoalan “haliluon” ni bangso Israel. Diantusi Jahowa do laporan ni si Elia i, ala ni i disuru Jahowa ma si Elia paradehon akka jolma lao pasidung parsoalan na binahen ni si Ahab, tarlumobi nabinahen ni si Izebel, na mangaliluhon bangso Israel gabe marsomba tu Baal. Ndang lomo roha ni Jahowa lam merajalela si Izebel dohot agama Baal na i. Ikkon pasohoton na ma paragamaon na kejam na songon i (Bandinghon tu  nabinanen ni Amerika, Rusia, Turki, Irak, Libia, Surya, lao pasohothon hajahaton na binahen ni ISIS nuaeng on). Disuru Jahowa si Elia borhat sian Horeb tu dalan tu Damaskus. Daona lobi mar opatratus kilometer. Ikkon dua bulan mardalan; ndang sukkup be 40 ari 40 borngin (songon sian Beerseba tu Horeb).  Tong dope margogoihon gogo nanilehon ni Jahowa marhite sipanganon na diallang si Elia di Beerseba di toru ni hau tadatada i. Di dalan tu Damaskus ikkon miakanna si Hasael gabe raja gumomgom Ram (Aram). Di ibukota ni Israel Utara (Samaria/Jisreel) ikkon miakan ni si Elia si Jehu, anak ni si Nimsi, gabe raja sikkat ni si Ahab. Jala di markas ni si Elia, ikkon miakan ni si Elia si Elisa (anak ni si Sapat sian Abel Mehola)  gabe panurirang ni Jahowa sikkat ni si Elia. Ndang ulaon sadari i, alai ulaon na mamakke tikki na ganjang. Dioloi si Elia do sude parenta ni Jahowa i. Ikkon persiaphonon ni si Elia tolu (3) kekuatan, lao mangaleksehon si Ahab/Izebel raphon antekantekna. Kekuatan sian luar negeri ni Israel Utara; kekuatan sian dalam negeri ni Israel Utara; dohot kekuatan pemimpin agama, ikkon dikombinasi lao mangaleksehon raja na bersekongkol dohot pimpinan agama naung so marperi-kemanusiaan be, jala ndang beradab, ala ni haliluonna mandalanhon agamana. Sahat tu nuaeng, strategi na songon i torus do mardalan, laho  manaluhon parjahat na sumalin, na manjahati hajolmaon atas nama kekuasaan dohot atas nama agama. (Bereng ma kerjasama ni Amerika dohot pemimpin ni pamborontak di Syria dohot tokoh agama di Syria, laho paturunhon presiden ni Syria dohot mamorangi ISIS na biadab i).  Nadumenggan tu hajolmaon i ma: Unang be adong nian di portibi on na muncul songon si Izebel, na holan ala ni fanatikna maragama, tung diulahon ibana manjahati hajolmaon jala mangarasip paragama na asing. Alai molo adong na muncul na songon i, tolu kekuatan i ikkon kombinasi manghancurhon si parjahat na so maradab i. Jadi manang ise na malua sian podang ni si Hasael, ingkon mate bunuon ni si Jehu ma i, jala manang ise na malua sian podang ni Jehu, ingkon mate bunuon ni si Elisa ma i. Kejam do on tindakan on, alai asa tung haru mago akka parjahat i. tarpaksa do ulahonon ni akka na sihol masa hadameon di hajolmaon do i. “Tumpas sampai ke akar-akarnya penjahat yang mengatasnamakan kejahatannya atas nama agama dan atas nama kekuasaan”, ninna akka na sihol di hadengganon.
4.      Dipaboa Jahowa tu si Elia na adong dope tinggal pitu ribu halak nari   akka na so mangalompit ulu ni totna marsomba tu Baal jala na so dung mangumma Baal i. Lapatanna, adong dope kekuatan dalam negeri na olo mandongani si Jehu laho manumpas si Izebel dohot antekantekna. Na pitu ribu halak i tung kekuatan na dahsyat do i, ala didongani Jahowa. Ndang porlu kuatir si Elia taringot tu kekuatan dalam negeri na boi pataluhon akka jolma na anti agama Jahowa. Holan tinggal mamobilisasi do i. Ai ndang ala ni godang na pasukan umbahen boi monang, alai tung ala ni strategi dohot pandonganion ni Jahowa do. Nunga pengalaman i di halak Israel sian mulai najolo, andorang so jaman ni si Elia dope na songon i (ingot si Dau maralohon Palistim/Goliat; si Gideon maralohon musu ni Israel tikki i). Ulaon mammiaki na disuruhon  Jahowa ulaon ni si Elia, i ma ulaon lao mansahappon  restu ni Jahowa mandalanhon turgasna.  Jala ala ni restu i, sude rakyat na masihol di hadengganon dohot hadameon, gabe mamihak tu nanimiakan i. Ala holan si Elia do mammiaki pamimpin ni na tolu kekuatan i, diarop roha, tung kerjasama do akka nanimiakan i laho pasauthon sakkap ni Jahowa. Sai boi ma masa akka kerjasama na songon i, asa tung boi marhasonangan akka masyarakat majemuk mandalanhon ngoluna dohot agamana. TUHAN ma na mangaramoti. Amen.
Pematangsiantar tgl. 1 Agustus 2017. Pdt. Langsung Maruli Basa Sitorus (Pdt. LaMBaS).