JAMITA SIAN EVANGELIUM TU MINGGU XII DUNG TRINITAS TGL 3 SEPTEMBER 2017

21.52.00 0 Comments A+ a-

ROMA 12: 9 -21

ROMA 12: 9 -21
12:9   Unang ma marpangansi holong ni roha i! Hagigihon hamu ma na jat; pareak hamu ma na denggan!
12:10 Ingot hamu ma holong ni roha sama dongan Kristen! Masijolojoloanan ma hamu masipasangapan!
12:11 Unang sumurut ringgas ni rohamuna! Partondi na girgir ma hamu! Oloi hamu ma Tuhan i!
12:12 Marlas ni roha ma hamu manghirim! Marbenget ni roha ma di haporsuhon! Jugulhon hamu ma tangiang!
12:13 Antoi hamu ma na hasea di akka na badia! Harikkothon hamu ma partamueon!
12:14 Pasupasu hamu ma akka na paburuburu hamu; pasupasu ma antong, unang bura i!
12:15 Marlas ni roha ma hamu rap dohot akka na marlas ni roha, jala tangis ma hamu rap dohot akka na tangis!
12:16 Sada ma rohamu sama hamu: Unang hatimboon pikkiri hamu, alai patutoru hamu ma rohamu tu haserepon; unang parbisuk hamu di rohamu!
12:17 Unang baloshon hamu na jat alo ni na jat; rikkoti hamu ma na denggan di jolo ni halak saluhutna!
12:18 Molo tarbahen, intap na tarpatupa hamu, tiop hamu ma dame maradophon halak saluhutna!
12:19 Hamu, akka na hinaholongan, unang hamu marlulu; pasahat hamu ma rimas i (tu Debata), ai tarsurat do: "Di Ahu do pamaloson, Ahu pe mambaloshon, ninna Tuhan i."
12:20 Onpe, jumpa male musum, lehon ibana mangan; jumpa mauas ibana, painum! Ai songon na pagukgukkon gara do ho tu atas uluna, anggo dibahen ho songon i.
12:21 Unang ma talu ho dibahen hajahaton; alai taluhon ma hajahaton i marhitehite na denggan!
                  
 PANGALAHO NA TAKKAS MANGOLOI JAHOWA JESUS KRISTUS

1.      Hamuna dongan sahaporseaon nahinaholongan di bagasan holong na sian Jahowa Jesus Kristus. Saotikna sai tarida do dua namasirainan sian hadirion ni sasahalak, i ma haporseaonna dohot pangalahona. Pangalaho ma hataridaan ni haporseaon jala  haporseaon ma na mamotivasi (mangonjar asa bahenon) pangalaho. Ganup jolma na mangolu do adong haporseaonna jala patuduhon pangalahona. Manang na paragama, na so maragama, na ateis, na akristus, na areligious, ganup jolma i ampuna haporseaonna be do.  Tarida do imbo sian soarana, tarida ursa sian bogasna. Tarida do haporseaon ni jolma sian pangalahona, tarantusan pangalaho ni jolma sian haporseaonna.  Jompok manang bagas/ganjang, sai dileon jolma do hatorangan ni haporseaonna, jala diampini do pangalahona. Songon i do jolma.
2.      Dung gabe pangihut ni Jesus Kristus si Paulus, sai marusaha do ibana patoranghon haporseaonna, na naeng suanhononna gabe haporseaon ni sude pangihut ni Jesus Kristus. Dukkon torang hatorangan i dietong rohana, haporseaon na pinatorangna i ma dibahen ibana laho mandasdas ganup pangihut ni Jesus marpangalaho hombar tu haporseaon i. Tarida do akka usaha na songon i di akka surat nadigurithon Apostel Paulus jala di tongos tu huria i. Surat tu Huria Roma, na jotjot didok testament ni Apostel Paulus, marisi hatorangan nabagas taringot tu haporseaon tu Jesus Kristus (di bagian parjolo: Bindu 1-11), dohot hatorangan na tullom taringot tu pangalaho naikkon ulahonon ni pangihut ni Jesus hombar tu haporseaon naung pinatorangna i (bagian paduahon: Bindu 12-16). Tarmasuk ulaon masipasahatan tabi tu akka namasihaholongan, bagian ni pangalaho na dipatorang si Paulus di surat na i. Maksudna, asa unang holan H (hata) nahinaporseaan i, alai asa marparbue di akka pambahenan (asa gabe P). H ikkon gabe P.  Pangalaho na didok Apostel Paulus di turpuk Jamita on, molo dioloi jala diulahon ganup halak Kristen, pasti mambaen tung mansai marsinondang hakristenon i di Indonesia on, jala pasti gabe pasupasu na takkas halak Kristen i tu akka jolma na so Kristen dope di NKRI na tahaholongi on.
3.      Unang ma marpangansi holong ni roha i! Hagigihon hamu ma na jat; pareak hamu ma na denggan! Ingot hamu ma holong ni roha sama dongan Kristen! Masijolojoloanan ma hamu masipasangapan!, ninna apostel Paulus. Holong ni roha = kasih, ha’ahabah, love, Liebe, agape, dilectio. Holong i ma pambahenan nionjar ni roha na tulus jala jujur, parbue ni haporseaon, na binaen tu sasahalak (manang tu diriniba pe), asa tung haru denggan ngolu ni sasahalak (manang ngolu niba), so mampakhorhon harugian tu halak na asing.  Marpangansi = purapura, munafik, dissimulation, falsch (=sala); anupokritos (= hypokrit), ha‘amadad panim (= mamereng bohi); simulatione (holan simulasi). Ndang marpangansi = tulus ikhlas.  Holong na so marpangansi i ma holong na botulbotul dipataridahon di pambahenan na mansai bulus jala tulus, na so mangait tu ngadol, alai murni martujuan asa haru denggan ngolu ni nanihaholongan i, selamat, malua jala martua ibana, jala boi marpambahenan na denggan ibana. Holong na songon i do dibaen TUHAN Jahowa Jesus Kristus tu hajolmaon. Jala martua do jolma na mangauhon nabinaen ni TUHAN i. Ikkon ingot do akka siihuthon Jesus tu dongan na Kristen. Holong filadelfia (holong na marhahamaranggi), kasih persaudaraan; ’ahabat ’ahim; caritatem fraternitatis; bruederliche Liebe; affectionate one to another. Holong na tulus jala jujur (agape) i dipataridahon ma di holong parhahamaranggion, filadelfia. Dasar/ojakan ni parhahamaranggion ni Kristen i ma naung ganup Kristen i mangan daging ni Kristus dohot minum mudar ni Kristus. Jadi molo so boi dope rap marulaon nabadia, maol do dohonon naung marhahamaranggi akka Kristen na huria na marasingasing sekte.  Tugas dohot tanggungjawab ni akka uluan ni huria do mambahen asa boi ruasna rap marulaon nabadia dohot ruas ni akka huria sian sekte na asing.
Manghagigihon = mambahen tung so ro ijurna, manang selerana lao dohot menikmati,  bahkan gabe naeng mutauta molo dibereng, songon na mutauta molo dibereng kotoran nabau. Molo magigi mamereng sada barang, ikkon padaoon ma barang i sian namagigi i, manang namagigi i padaoon sian barang i. Asa unang marsahit annon namagigi i. Sian hagigion maningkat ma tu hasogoon, kebencian. Magigi  marlapatan membenci, abhor,  hasset, sane’u, apostougentes, odientes. Akka na jat, na jahat/hajahaton do sihagigihonon, asa unang adong saotik pe sian i mansangor ngoluniba, manang mambahen marlaok pangalaho niba. Na jat i ma sude nasa na so denggan lao mambangun hajolmaon hombar tu poda ni Jahowa Jesus Kristus. Jadi ikkon malo do Kristen i manimbangi, atik na hombar tu poda ni Jahowa Jesus Kristus do akka na dibahen dohot sijakkonon/sihangoluhononhon.
Pareak hamu ma nadenggan. Akka nadenggan i nunga peak dipeakkon TUHAN i di jolo ni ganup jolma. Alai ikkon kejaron do i, jala rebuton asa gabe nampunaniba. Tung nirebut pe i asa di iba, pos roha ndatung gabe so dapotan jolma naasing na tong makkejar na denggan i. Sarupa tu anjuran (sosososo) ni panurirang Amos do hata ni Apostel Paulus on: “Lului hamu ma na denggan, unang tagonan na jat i, asa mangolu hamu! Asa tongon Jahowa, Debata Zebaot donganmuna, songon na nidokmuna i. Hagigihon hamu ma na jat i, jala haholongi hamu na denggan, jala hajongjongkon hamu uhum di partungkoan! Anggiat tung marpangulahi roha ni Jahowa Debata Zebaot mida pasipasi ni Josep” (Am.5:14-15). Jahowa Jesus Kristus sandiri do na denggan i. Molo mangalului nadenggan, ikkon luluan ma Jahowa Jesus Kristus. “Ai songon on do hata ni Jahowa tu pinompar ni Israel: * Lulu i hamu ma ahu, asa mangolu hamu!” (Am.5:4). “Lulu i hamu ma Jahowa, asa mangolu hamu! Asa unang dirampok bagas ni si Josep, songon api, jala suda dipangan, hape ndang adong pangintopi di Betel nanggo sahalak” (Am.5:6). Di Jahowa Jesus Kristus do nadenggan, i ma  hangoluan na mansai denggan. Mangalului marlapatan do i pareakkon. Pareakkon i ma mardalan tu jolo mandapothon nadenggan na peak di jolo i. Ikkon takkas do akka pangalakka ni pat lao pareakkon, unang lakka mordong dibahen, tumagon ma lakka siamun. Maraturan do lakka ni na pareakkon, ndang sunsam. Ikkon unur songon na mardalan.
Tikki unur mardalan lao pareakkon na denggan i, ikkon ma Kristen i masijolojoloanan  masipasangapan. Hebat do na masipasangapan on. Lam nipasangap dongan, lam marsangap do iba. Jadi tung denggan do marlumba masijolojoloanan (saling mendahului) masipasangapan. Masipasangapan  lapatanna masileonan hahormaton tu dongan. Molo sai ni parrohahon, ia bakko, adat dohot ruhut ni halak Batak Toba Kristen, tung takkas do i bakko, adat, ruhut na mangaturhon asa masijolojoloanan bangso Batak Kristen i  masipasangapan. Ganup baoa dijou “raja”, tung na so jadi adong dirajumi “hatoban”. Ganup ina manang borua pe ikkon “soripada” (na tung mansai timbo derajatna = borua na sangap)  do rajuman, ndang boi “bujing-bujing”. Tutu, ganup do paradaton dohot ruhut ni partondongon (kekerabatan) diaturhon  gabe dalan masipasangapan. Alai tung tandi do adat partondongon ni Halak Batak Toba Kristen, na gabe dalan lao masipasangapan. Disi laho masipasangapan diaturhon: Somba marhulahula; manat mardongan tubu; elek marboru, hormat mardongan sahuta/maraleale; biar mar-TUHAN. Jolo niritip sanggar, bahen huruhuruan; jolo sinukkun marga asa binoto partuturan. Pantun hangoluan, tois hamagoan. Barisbaris ni gaja di rura Pangaloan; molo marsuru raja ikkon do oloan; ai molo nioloan, dapot ma pangomoan; molo so nioloan, tubu do hamagoan. Hau tadatada tubu dilambung ni si marhasoli; molo naeng ibana mangalakka, sai jumolo ma marsantabi. Takkas do tarida pangalaho masipasangapan i di tonga ni bangso Batak Toba Kristen tikki “masirenggetan” nasida. Laos i do diparmudarhon nang di tikki marseminar, marrapot, dohot akka ulaon na asing. Akka on ma deba sian poda, ruhut, adat na gabe bakko di Batak Toba Kristen, lao patuduhon pangalaho masijolojoloanan masipasangapan. Lam tung tabo na ma i saluhutna ala diihot holong agape dohot holong filadelfia nadipodahon di buku nabadia i.
4.      Dipasingot Apostel Paulus, asa unang sumurut ringgas ni roha ni halak Kristen (na di Rom dohot sinuaeng). Na dengganan punguan, huta, sarikat, negara, organisasi, molo adong na ringgas di tongatongana. Lam tu dengganna molo lam godang na ringgas. Bakkol do ianggo daging, girgir do ianggo tondi. Halak na ringgas, i ma na marhasil mangalo bakkol ni dagingna. Ringgas marhua dipangido di ngolu ni halak Kristen? Ringgas (rajin) mananginangi barita nauli; ringgas marguru; ringgas mangula ulaon na dipasahat tu ibana; ringgas hadir on time di akka pertemuan; ringgas marhobas; ringgas martangiang, ringgas maradat, ringgas manopot akka situkkolan, ringgas mangan-minum, ringgas paboaboa barita na denggan; ringgas marbaritanauli; dohot ragam ni haringgason na asing. Dipangido Apostel Paulus asa unang kedur, manang sumurut haringgason ni huria i. Haringgason i do  modal na luarbiasa lao mamora, lao maju, lao lam mampu mamboan mansai godang jolma gabe pangihut ni Jesus Kristus. Habalikan ni “ringgas”, i ma “losok”, “malas”. Molo marlosoklosok do mangula ulaon, berarti na lao maup na ma si losok i.
Girgir do ianggo tondi. “Dungo ma hamu jala martangiang, asa unang bongot hamu tu bagasan pangunjunan; ai na girgir do nian tondi i, alai gale do ia daging” (Mrk.14:38; Mat.26:41), ninna TUHAN Jesus Kristus. Girgir = menyalanyala; bersungguhsungguh; fervent; bruentig; ferventes; zeontes ( = mangolu); hewu nilhabe. Girgir i ma na torus marsemangat, jala tung mansai serious pasidung akka ulaon na denggan di bagasan ngolu siganup ari; mangolu, dungo/hehe jala sai sigop  mambahen akka na denggan i. Tarlumobi akka na manguluhon punguan-punguan, huria, organisasi, ikkon partondi na girgir. Hagirgiron ni tondi i, ikkon pakkeon lao mangoloi TUHAN; ndang mangoloi hisaphisap ni daging. Mangoloi TUHAN i lapatanna “maribadah” tu TUHAN i. Maribadah  = mar‘abodah tu TUHAN i = mengabdi tu TUHAN i. Mangoloi TUHAN i = mambahen sude ulaon niba gabe pengabdian tu TUHAN i. Mengabdi tu TUHAN i marlapatan do i “mampardulihon mansai takkas akka na rikkot di dongan, songon na mampardulihon na rikkot di diriniba.”
5.      Pangalaho ni Kristen na mambahen Kristen boi eksis jala martahan di segala cuaca kehidupan, i ma: Marlas ni roha ma hamu manghirim! Marbenget ni roha ma di haporsuhon! Jugulhon hamu ma tangiang! Manghirim lapatanna mangharaphon adong na denggan na pasti masa tu ngolu ni na porsea tu Yesus Kristus. Mansai marragam akka na denggan na diharaphon ganup Kristen masa di bagasan ngoluna. Deba sian i: Mamora, gabe, maduma; marsangap; ngoluna marlapatan; martua, malua; disesai dosana; masuk harajaon banuaginjang di tano on dohot di banua ginjang; boi patupaonna na denggan tu halak; ganjang umur; gok las ni roha tongtong; dohot lan akka na denggan na asing dope na boi masa tu ngolu ni na manghirim i. Ala akka na positif do sihirimon i, normal do i molo sai di bagasan las ni roha manghirim masa na denggan i. Molo marsak do manghirim na denggan, lam reung do holiholi, jala gok pandelean. Las ni roha i ma modal tahan paimahon atik na sadia leleng nari asa masa nahinirim i. Ndang pintor didok: “Ah, ndang masa be i. Ndang tarpaima be i!Margabus do TUHAN i!, ninna, holan ndang pintor ro nahinirim ni rohana i. Molo las roha manghirim, lam tu sehatna do pamatang nang tondi,lam tu sehatna haporseaon, jala lam tu toguna holong ni roha tu TUHAN i dohot tu dongan jolma.
Marbenget ni roha di haporsukon, i ma modal na so hahabisan manaripari sude “badai kehidupan” (galumbang habahaba ni parngoluon). Marbenget ni roha = sabar, tabah, patient, geduldig, patientes, thlipsin hupomenontes; sablanim; i ma sikap/pangalaho ndang olo lari sian pengalaman haporsukon na masa tu ngoluna, alai sai dialusi ibana haporsukon i marhite na mambahen haporsukon i gabe pengalaman na arga laho mambahen lam ture jala denggan ngolu i di akka ari na mangihut. Sai monang do akka jolma na benget tikki  mangatasi haporsukon. Marragam do haporsukon. Adong do i haporsukon ni batin/partondion; haporsukon ni pamatang; haporsukon ni ekonomi; haporsukon ala sai dipalealea. Nunga diae Jesus sude nasa ragam ni haporsukon i, asa unang be nian tipa tu jolma i akka haporsukon na songon i. Alai sai ro do haporsukon i sian portibion ditipahon tu akka siihuthon Kristus. Molo olo Kristen benget di haporsukon i, selesai do parsoalan ni portibi na mangilas on.
Tangiang i ma akka napinasahat tu TUHAN i, na marisi pangidoan, sihirimon, dohot tekad laho patulus sakkap hatuaon ni Jahowa Jesus Kristus tu akka naporsea. Jesus mamodahon: Tuktuki hamu ma, sai naukkaponna do di hamu. Lului hamu ma sai na jumpangan do hamu. Panuktukion dohot pangaluluion sampe dapot, i ma jugul ni na martangiang.  Ndang pintor mundur sian pangidoan naung pinasahat, holan ndang pintor hatop ro alusna. Ikkon latikon ni akka natoras do akka anakkon jugul martangiang, sian mulai metmet. Ikkon intensip do latikan martangiang akka anakkon i di sikola minggu. Manangianghon na niapil dohot martangiang sian bagasan rohana be.  Tangiang boi do manguba portibi na jahat on gabe portibi na hombar tu lomo ni roha ni TUHAN. Tangiang boi do mambahen muba roha ni jolma, sian na anti kristus gabe pro Kristus.  Tangiang do tanda-hosa ni haporseaon manang “denyut jantung” (pangontak ni jantung tanda na mangolu dope) haporseaon ni siihuthon Jesus. Molo so olo be martangiang siihuthon Jesus, tanda ni nanaeng mate na ma hakristenon di si, songon na di Eropa nuaeng. Tangiang na tinangianghon saonari on, marpangontak/marparbue sahat tu sundut patoluhon ro di sundut paopathon.  Jadi tung denggan do jugul Kristen sinuaeng martangiang.
6.      Na hasea di akka nabadia i ma ngolu na hombar tu patik dohot lomo ni roha ni Jahowa Jesus Kristus. Ndang holan balanjo siganup ari ni akka nabadia (akka pandita, rohaniwan), siparrohahonon. Dohot do sandang, papan, perlengkapan pelayanan, parianakkonon, pensuksesan pelayanan,  parsaoran na denggan, dohot akka na asing na marpardomuan tu habadiaon ni ulaon ni akka nabadia i. Sude antoan  do i, ai naposo ni TUHAN i do nasida. Mangantoi ndang marlapatan mangintervensi, alai mangurupi nasida laho mambahen rade sude akka nahasea i so mantat dosa, alai tung dibagasan lomo ni roha ni Jahowa do.
Mangharikkothon partamueon, mansai denggan do i lao patoguhon akka parsaoran na denggan. Mangoloi hata ni apostel Paulus on umbahen ganup rumatanggga ni Kristen: Paramak sobalunon, parsakkalan so ra mahiang. Ala ni godang dohot denggan ni patamueon di tonga ni halak Batak Toba Krsiten. Dibahen halak Batak Toba muse di ngoluna: Panggalangon do  mula ni harajaon.  Ikkon tung ringgas situtu do HURIA i pamajuhon partamueon di tonga ni halak Batak Toba Kristen. Alana,  hurang takkas dope dipatuduhon Batak Toba Kristen i partamueonna nadenggan i di akka ulaon pamajuhon pariwisata di tongatonga ni luatna di Tapanuli. Hadengganon ni partamueon do urat ni hamajuon ni pariwisata. Jadi molo naeng ma Toba gabe destinasi wisata nanaeng manjou akka tamu sian luar negeri, ikkon tung takkas ma patuduhonon ni halak Batak Toba i denggan ni partamueon nasida. Lam mamora do rumatangga na mansai denggan di partamueon.
7.      Pasupasu hamu ma akka na paburuburu hamu; pasupasu ma antong, unang bura i! Tugas panjouon tu Kristen i ma tarpasupasu jala gabe pasupasu tu jolma dohot lingkungan na humaliangna. On do halobian ni akka siihuthon Jesus sian sude akka pangihut ni agama na marharoroan sian Timur Tengah (sian pomparan ni si Abraham). Mamasumasu = memberkati; bless; segnen; benedicite; barak; eulogeite. Dohonon tu napaburuburu iba: Martua ma ho, ai sanga ho paburuburu hami! Dia ma hatuaon ni napaburuburuhon i? Ala dipakke Jahowa Jesus Kristus ibana lao pasingothon akka naporsea (siihuthon Jesus i) asa tongtong satia di haporseaon dohot dipangihuthononna tu Jesus. Tambaan muse mandok tu ibana: “Tangiangnami: Sai unang ma diuhum Jahowa Jesus Kristus ho ala ni ulaulamon, paburuburu hami! Anggiat ma dipalua  ho sian uhuman na mansai borat tu akka na paburuburu pangihutNa.” Diorai mamburai na paburuburu siihuthon Kristus, ala ulaon mamburai tarmasuk tu ulaon mambaloshon na jat alo ni na jat do i. Jala di tangan ni Jahowa Jesus Kristus do pambaloson; ndang marhak siihuthon Jesus mambalos akka najat na hona tu nasida, ianggo so adong mandat sian Jahowa Jesus Kristus.  Molo nipasupasu na paburuburu iba, pintor sitop do hararat ni akka hajahaton, na pinarsinta ni sibolis i hian rarat. Tarmasuk kebijakan na tepat do molo ndang niburaan alai nipasupasu napaburuburu iba.
8.      Marlas ni roha ma hamu rap dohot akka na marlas ni roha, jala tangis ma hamu rap dohot akka na tangis! Pangalaho na songon ma sikap solidaritas na luar biasa. Rap tangis  dohot akka na tangis, rap mekkel dohot akka na mekkel. Batak Toba mandok rasa solidaritasna, ninna do: “Mangangkat rap tu ginjang; manimbung rap tu toru.” Manang: “Suhar bulu ditait dongan, ba suhar ma dohot nitait.” Boha do patuduhon pangalaho marlas ni roha dohot na marlas ni roha? Molo marpesta ibana dohot ma iba marpesta; molo adong situmpakan, tinumpakan ulaon las ni roha i. Molo marende sibahen las ni roha, dohot iba marende. Sandok ndang bahenon na tau mangarsaki na marlas ni roha i. Rap tangis dohot na tangis, pinatuduhon marhite hata mandok dohot marhabot ni roha (ucapan turut berdukacita). Nidapothon na tangis i, niapulan, nitogartogaran, jala nitukkolan. Molo adong na porlu siurupan tu na tangis i di bagasan habot ni rohana i, niurupan takkas, sampe boi ibana tarapul. Molo tangis ala bencana do, nibahen aksi pangurupion lao manggganti akka nasega ala ni bencana i. Molo tangis ala na matean do, takkas niurus na mate i sahat tu na dipasahat tu tangan ni TUHAN i. Ndang jadi tipaon natangis dohot akka boban na so tartuhukna. Usahahonon,  asa na tangis i ndang ditipa tangga di tikki tinggang/madabu ibana. Molo so boi binaen las ni roha ni akka na marlas ni roha, nanggo apala unang niarsakan nasida. Molo so boi tangis rap dohot akka na tangis, nanggo apala unang pinarekkelan  hatatangis na i.
9.      Sada ma rohamu sama hamu: Unang hatimboon pikkiri hamu, alai patutoru hamu ma rohamu tu haserepon; unang parbisuk hamu di rohamu! Sileonleon ni Jahowa Jesus Kristus do ragam-ragam ni roha. Jala ndang adong jolma siboto roha ni donganna jolma, ianggo so jolo dihatahon jolma i na dibagasan rohana. Molo dipangido asa sada roha, ikkon olo ganup na naeng pasada roha i paboahon sajujurna aha di bagasan rohana; songon dia na dumenggan bahenon dirajumi rohana. Molo dung songon i, tarida ma na marragamragam roha ni jolma i. Adong do sian akka roha i na “masitundalan”, ndang boi sadalan. Sada mandok tu timur, na sada nari mandok tu Barat. Boha ma bahenon lao pasada roha na songon i? Halak Indonesia mandok hasadaon ni roha na boi buaton di situasi  na songon i: Sepakat untuk tidak sepakat! (Satahi na so sapartahian nasida). Molo songon i ndang saut be ulaon siulaon. Masijongongan na ma ujungna. Ganup masijagaan, asa unang masa hansit ni roha. Molo Kristen ndang boi holan sahat tu kesepakatan “ndang sependapat”. Ikkon sahat do tu na sapandapot, i ma “sada roha”. Jotjot ditudoshon hasadaon ni roha na marragam i tu hasadaon ni jarijari ni tangan. Lima jarijari ni tangan i sada, ala mangadu tu jolo, ndang marsendal tu pudi. Tutu do i, molo akka jolma i naeng manghatai taringot tu akka na naeng rap sibahenon/siulaon di joloan ni ari, ummura do marsada roha jolma i. Alai molo sai holan marguru tu akka naung salpu (na di pudi) do, tung mansai maol do sada roha ni jolma i. Asa boi sahat tu na sapandapot, ikkon malo ma ganup akka nanaeng pasada roha i mambahen asa ganup roha na marasing i gabe pasupasu tu ulaon pasada roha i. Sian i ndang adong be na merasa panadapotna ndang diparhaseang, alai nunga gabe bagian ni pandapot naung ditolopi.
Hatimboon na songon dia maksud ni apostel Paulus ndang pikkiran, jala hatoruon ni roha songon dia sipatuduhonon di haserepon? Sasintong na nunga tung diangkat TUHAN Jesus Kristus derajat dohot hasangapon ni ganup siihuthon Jesus Kristus mansai timbo. Ai diangkat nasida ganup gabe “anak TUHAN”, gabe panean (pewaris) di saluhut arta ni Jahowa Jesus Kristus dohot gabe nampuna hangoluan naung pinarade ni Jahowa Jesus Kristus di tano on dohot di banua ginjang. Ala ni i, ndang rikkot be akka siihuthon Jesus sai mamikkiri manang sai marusaha patuduhon hatimboon ni dirina dohot statusna di adopan ni Jahowa Jesus Kristus dohot di jolo ni jolma. Sipatuduhonon nasida di adopan ni jolma, i ma status nasida “parhobas” na disuru Jahowa Jesus Kristus mangurupi akka jolma na asing paturehon ngolu na rundut i. Jala ikkon malo ganup Kristen i laho padohothon dirina mangurupi akka jolma na rikkot urupan. Ndang pendekatan ginjang ni roha bahenononna, alai pendekatan toruk ni roha na marhaserepon do. Lot ma sai hira na so adong binoto ni Kristen i dibereng halak, ala tobok dohot bulus ni rohana, hape ikkon Kristen i do manangani ulaon na maol i asa boi selesai mansai denggan, jala molo dung denggan di bahen, ndang dipangido rohana akka pujipujian laho mamanggarmanggar ibana. Haserepon ni roha ni Kristen, mambahen sai luluan ni halak na masihol di hadengganon, asa pangihut ni Jesus pasidung akka parsoalan-parsoalan na masa di masyarakat nang di akka ulaon negara, dohot akka parusahaan pe.
Tu akka anak Tuhan diusehon Jahowa Jesus Kristus do bisuk na sian TUAHN i. I ma bisuk na dihatai di Poda 8 i. Alai lam marbisuk Kristen i, lam rajumanna do dirina na so marbisuk. Alana sian Jahowa Jesus Kristus do bisuk na adong di ibana, ndang sian bisukbisuk ni dirina sandiri. Songon akka jolma na dileon bisuk, tugasna i ma mamakke bisuk naung jinalona i lao dohot pature parngoluon na adong di portibi on. Asa lam marhasonangan hajolmaon on.
10.  Ndang jadi Kristen mambaloshon na jat naniaena tu namambaen na jat na tu ibana manang tu ise pe. Ndang jadi dendam halak Kristen tu halak na manahiti diri dohot ngolu ni Kristen i. Molo dung diboto ise na mambahen sahit na hona tu Kristen i, denggan ma ditangianghon di nabuni dohot di napatar, asa diurupi Jahowa sibahen sahit i pauba rohana. Mansai sehat partondion ni Kristen i molo so adong dendam di bagasan dirina. Haiason ni diri ni Kristen sian dendam, i do na gabe modal ni Kristen i, asa boi Kristen i mangarikkoti akka na denggan di jolo ni halak saluhutna manang tu ganup halak. Olo do dohonon ni halak, akka jolma na so margellok do Kristen i ala so olo mambaloshon na jat alo ni na jat. Rohana didok songon i. Alai molo dung dihilala akka jolma na anti-Kristen, na tung ala ni holong ni roha ni Kristen i do umbahen ndang dibaloshon na jat i alo ni na jat naniaena, mangkuling do panggora ni roha ni anti-Kristen i, taringot tu nabinaenna i. Jala akka dotdot do i mambayanghon boha muruk ni namarhuaso i tu ibana. Nadenggan sirikkotan i ma na denggan tu halak, denggan di Jahowa jala denggan nang tu Kristen i. Sai sitolu dimensi do nadenggan sirikkotan ni ganup Kristen.
11.  Molo tarbahen, intap na tarpatupa hamu, tiop hamu ma dame maradophon halak saluhutna! Pasti do tarbahen ni Kristen i, patupahon dame maradophon halak saluhutna. Dame tu dirina, dame tu donganna, dame tu lingkunganna, dame tu musuna, dame tu TUHANna. Dame na sian TUHAN i do pasangon ni Kristen i, asa tolap patupahonsa. Molo so adong dendam di diri ni Kristen i, nunga langkah parjolo i lao patupa dame i maradophon saluhutna. Langkah paduahon ma : Boi masipakkulingan dohot dongan na dietong ndang mardame dope dohot Kristen. Langkah na patoluhon: Kerja sama ma Kristen i dohot jolma na dietong porlu mardame dohot i, lao mambahen na denggan di tonga ni hajolmaon.
12.  Tung takkas do diajari akka Kristen i, boha menyikapi akka sibahen hajahaton tu Kristen, manang boha sikap tu namamporsuk Kristen; boha sikap tu musu ni Kristen. Haholongi ma musum, ninna TUHAN Jesus Kristus. Tangianghon akka napaburuburu ho, ninna udutna. Sadalan do poda  ni TUHAN Jesus dohot poda ni Apostel Paulus taringot tuson. Unang hamu marlulu, ninna apostel Paulus. Lapatanna: Unang ho lao mangalului haadilon tu Pengadilan Negeri, manang tu pangadilan na pinajongjong ni portibi on, asa boi hona uhum na manahiti diri ni Kristen i. Alai lao ma Kristen i mangalului haadilon tu adopan ni Jahowa Jesus Kristus. “Luluhon ahu (hami)!”, ninna ma tu Jahowa. Jahowa Jesus Kristus pe mambaloshon akka nahansit na ditipahon jolma-portibi on tu Kristen i. Ndang pitpit mata ni Jahowa mambereng akka parjahat i, jala pasti do uhumonNa ganup parjahat i. Alai tugas ni Kristen saleleng na sabar i nasida, i ma mangambati asa unang lam rarat akka hajahaton na ditipahon akka parjahat i tu akka jolma na asing. Ikkon barani ma Kristen i manstop akka ulaon hajahaton, asa unang merajalela. Sada langkah mangotapi hararat ni hajahaton binanen ni musu i, i ma: mangaleon mangan musu i jumpa male; mangaleon minum musu i jumpa mauas. Di nagodang akka preman agama nuaeng on, jala mambahen ulaon “jaga keamanan beribadah” gabe dalan sari makan, denggan ma diladeni akka huria Kristen i akka jolma na songon i, asa boi i mangan jala boi minum.  Molo lam jahat do preman na mangido uang keamanan i, burnungon sandiri do i bahenon ni TUHAN i. Diboan ma ibana di tangiang, asa TUHAN i na bertindak. Songon porhis do akka jolma na sai mamoros donganna jolma: Lam nilehon madu (situak ni loba) tu porhis i, lam marmatean sada-sada. Lam nileon mangan akka jolma na sari   makkan marhite na manjahati Kristen i, lam burnungon do akka sijalo uang hajahaton i, laos marmatean do i sadasada. Bereng ma, burnungon do akka anti Kristen di Uni Sovyet, di Timur Tengah, dohot di lan negara na adong di portibi on. Jonok do TUHAN i.
13.  Di akka sikap-sikap dohot pangalaho na nipodahon ni Apostel Paulus, jala nunga niuji patoranghonsa di ginjang, sada na ikkon tiopon takkas jala parjuanghonon: Unang ma talu ho dibahen hajahaton; alai taluhon ma hajahaton i marhitehite na denggan! Unang tahu akka Kristen i dibahen hajahaton, alai ikkon taluhonon ni Kristen i hajahaton marhite akka pambahenan na denggan. Molo tung pe Kristen i ndang dendam, jala dileon mangan musuna,  ikkon adong do kesan, na so talu Kristen i dibahen hajahaton na masa i. Molo adong sada parfum nabau, alai adong disi sampulu parfum na angur, pasti do talu bau ni parfum na bau i. Molo adong jolma naparoaroa Kristen di sada pangalaho, hape sian Kristen i tarida lobi sampulu pangalaho na denggan, ndang siat hata naparoaroahon i di tonga ni hajolmaon. Nang Kristen pe, unang sai gumogo maniopniop naroa, sian nasa maniopniop na denggan nabinaen ni akka donganna Kristen. Dipargogoi TUHAN Jahowa Jesus Kristus marhite hata nang Tondina i ma saluhut Kristen marpangalaho patuduhon pangoloionna tu Jahowa Jesus Kristus. Amen.
Pematangsiantar, tgl. 18 Agustus 2017. Pdt. Langsung Maruli Basa Sitorus (Pdt. LaMBaS).