JAMITA SIAN EVANGELIUM TU MINGGU XII DUNG TRINITAS TGL 3 SEPTEMBER 2017
ROMA 12: 9 -21
ROMA 12: 9 -21
12:9 Unang ma marpangansi holong ni roha i!
Hagigihon hamu ma na jat; pareak hamu ma na denggan!
12:10 Ingot hamu ma
holong ni roha sama dongan Kristen! Masijolojoloanan ma hamu masipasangapan!
12:11 Unang sumurut
ringgas ni rohamuna! Partondi na girgir ma hamu! Oloi hamu ma Tuhan i!
12:12 Marlas ni
roha ma hamu manghirim! Marbenget ni roha ma di haporsuhon! Jugulhon hamu ma
tangiang!
12:13 Antoi hamu ma
na hasea di akka na badia! Harikkothon hamu ma partamueon!
12:14 Pasupasu hamu
ma akka na paburuburu hamu; pasupasu ma antong, unang bura i!
12:15 Marlas ni
roha ma hamu rap dohot akka na marlas ni roha, jala tangis ma hamu rap dohot
akka na tangis!
12:16 Sada ma
rohamu sama hamu: Unang hatimboon pikkiri hamu, alai patutoru hamu ma rohamu tu
haserepon; unang parbisuk hamu di rohamu!
12:17 Unang
baloshon hamu na jat alo ni na jat; rikkoti hamu ma na denggan di jolo ni halak
saluhutna!
12:18 Molo
tarbahen, intap na tarpatupa hamu, tiop hamu ma dame maradophon halak
saluhutna!
12:19 Hamu, akka na
hinaholongan, unang hamu marlulu; pasahat hamu ma rimas i (tu Debata), ai
tarsurat do: "Di Ahu do pamaloson, Ahu pe mambaloshon, ninna Tuhan
i."
12:20 Onpe, jumpa
male musum, lehon ibana mangan; jumpa mauas ibana, painum! Ai songon na
pagukgukkon gara do ho tu atas uluna, anggo dibahen ho songon i.
12:21 Unang ma talu
ho dibahen hajahaton; alai taluhon ma hajahaton i marhitehite na denggan!
1. Hamuna
dongan sahaporseaon nahinaholongan di bagasan holong na sian Jahowa Jesus
Kristus. Saotikna sai tarida do dua namasirainan sian hadirion ni sasahalak, i
ma haporseaonna dohot pangalahona. Pangalaho ma hataridaan ni haporseaon jala haporseaon ma na mamotivasi (mangonjar asa bahenon) pangalaho. Ganup jolma na mangolu
do adong haporseaonna jala patuduhon pangalahona. Manang na paragama, na so
maragama, na ateis, na akristus, na areligious, ganup jolma i ampuna
haporseaonna be do. Tarida do imbo sian
soarana, tarida ursa sian bogasna. Tarida do haporseaon ni jolma sian
pangalahona, tarantusan pangalaho ni jolma sian haporseaonna. Jompok manang bagas/ganjang, sai dileon jolma
do hatorangan ni haporseaonna, jala diampini do pangalahona. Songon i do jolma.
2. Dung
gabe pangihut ni Jesus Kristus si Paulus, sai marusaha do ibana patoranghon haporseaonna,
na naeng suanhononna gabe haporseaon ni sude pangihut ni Jesus Kristus. Dukkon
torang hatorangan i dietong rohana, haporseaon na pinatorangna i ma dibahen
ibana laho mandasdas ganup pangihut ni Jesus marpangalaho hombar tu haporseaon
i. Tarida do akka usaha na songon i di akka surat nadigurithon Apostel Paulus
jala di tongos tu huria i. Surat tu Huria Roma, na jotjot didok testament ni
Apostel Paulus, marisi hatorangan nabagas taringot tu haporseaon tu Jesus
Kristus (di bagian parjolo: Bindu 1-11), dohot hatorangan na tullom taringot tu
pangalaho naikkon ulahonon ni pangihut ni Jesus hombar tu haporseaon naung
pinatorangna i (bagian paduahon: Bindu 12-16). Tarmasuk ulaon masipasahatan
tabi tu akka namasihaholongan, bagian ni pangalaho na dipatorang si Paulus di
surat na i. Maksudna, asa unang holan H (hata) nahinaporseaan i, alai asa
marparbue di akka pambahenan (asa gabe P). H ikkon gabe P. Pangalaho na didok Apostel Paulus di turpuk
Jamita on, molo dioloi jala diulahon ganup halak Kristen, pasti mambaen tung
mansai marsinondang hakristenon i di Indonesia on, jala pasti gabe pasupasu na
takkas halak Kristen i tu akka jolma na so Kristen dope di NKRI na tahaholongi
on.
3. Unang ma marpangansi holong ni roha i!
Hagigihon hamu ma na jat; pareak hamu ma na denggan! Ingot hamu ma holong ni roha sama dongan Kristen! Masijolojoloanan ma
hamu masipasangapan!, ninna apostel Paulus. Holong ni roha = kasih,
ha’ahabah, love, Liebe, agape, dilectio. Holong i ma pambahenan nionjar ni roha
na tulus jala jujur, parbue ni haporseaon, na binaen tu sasahalak (manang tu
diriniba pe), asa tung haru denggan ngolu ni sasahalak (manang ngolu niba), so
mampakhorhon harugian tu halak na asing.
Marpangansi = purapura, munafik, dissimulation, falsch (=sala);
anupokritos (= hypokrit), ha‘amadad panim (= mamereng bohi); simulatione (holan
simulasi). Ndang marpangansi = tulus ikhlas.
Holong na so marpangansi i ma holong na botulbotul dipataridahon di
pambahenan na mansai bulus jala tulus, na so mangait tu ngadol, alai murni
martujuan asa haru denggan ngolu ni nanihaholongan i, selamat, malua jala
martua ibana, jala boi marpambahenan na denggan ibana. Holong na songon i do
dibaen TUHAN Jahowa Jesus Kristus tu hajolmaon. Jala martua do jolma na mangauhon
nabinaen ni TUHAN i. Ikkon ingot do akka siihuthon Jesus tu dongan na Kristen.
Holong filadelfia (holong na marhahamaranggi), kasih persaudaraan; ’ahabat
’ahim; caritatem fraternitatis; bruederliche Liebe; affectionate one to
another. Holong na tulus jala jujur (agape) i dipataridahon ma di holong
parhahamaranggion, filadelfia. Dasar/ojakan ni parhahamaranggion ni Kristen i
ma naung ganup Kristen i mangan daging ni Kristus dohot minum mudar ni Kristus.
Jadi molo so boi dope rap marulaon nabadia, maol do dohonon naung
marhahamaranggi akka Kristen na huria na marasingasing sekte. Tugas dohot tanggungjawab ni akka uluan ni
huria do mambahen asa boi ruasna rap marulaon nabadia dohot ruas ni akka huria
sian sekte na asing.
Manghagigihon =
mambahen tung so ro ijurna, manang selerana lao dohot menikmati, bahkan gabe naeng mutauta molo dibereng,
songon na mutauta molo dibereng kotoran nabau. Molo magigi mamereng sada
barang, ikkon padaoon ma barang i sian namagigi i, manang namagigi i padaoon
sian barang i. Asa unang marsahit annon namagigi i. Sian hagigion maningkat ma
tu hasogoon, kebencian. Magigi marlapatan membenci, abhor, hasset, sane’u, apostougentes, odientes. Akka
na jat, na jahat/hajahaton do sihagigihonon, asa unang adong saotik pe sian i
mansangor ngoluniba, manang mambahen marlaok pangalaho niba. Na jat i ma sude
nasa na so denggan lao mambangun hajolmaon hombar tu poda ni Jahowa Jesus
Kristus. Jadi ikkon malo do Kristen i manimbangi, atik na hombar tu poda ni
Jahowa Jesus Kristus do akka na dibahen dohot sijakkonon/sihangoluhononhon.
Pareak hamu ma
nadenggan. Akka nadenggan i nunga peak dipeakkon TUHAN i di jolo ni ganup
jolma. Alai ikkon kejaron do i, jala rebuton asa gabe nampunaniba. Tung nirebut
pe i asa di iba, pos roha ndatung gabe so dapotan jolma naasing na tong
makkejar na denggan i. Sarupa tu anjuran (sosososo) ni panurirang Amos do hata
ni Apostel Paulus on: “Lului hamu ma na denggan, unang tagonan na jat i, asa
mangolu hamu! Asa tongon Jahowa, Debata Zebaot donganmuna, songon na nidokmuna
i. Hagigihon hamu ma na jat i, jala haholongi hamu na denggan, jala
hajongjongkon hamu uhum di partungkoan! Anggiat tung marpangulahi roha ni
Jahowa Debata Zebaot mida pasipasi ni Josep” (Am.5:14-15). Jahowa Jesus Kristus
sandiri do na denggan i. Molo mangalului nadenggan, ikkon luluan ma Jahowa
Jesus Kristus. “Ai songon on do hata ni Jahowa tu pinompar ni Israel: * Lulu i
hamu ma ahu, asa mangolu hamu!” (Am.5:4). “Lulu i hamu ma Jahowa, asa mangolu
hamu! Asa unang dirampok bagas ni si Josep, songon api, jala suda dipangan,
hape ndang adong pangintopi di Betel nanggo sahalak” (Am.5:6). Di Jahowa Jesus
Kristus do nadenggan, i ma hangoluan na
mansai denggan. Mangalului marlapatan do i pareakkon. Pareakkon i ma mardalan
tu jolo mandapothon nadenggan na peak di jolo i. Ikkon takkas do akka
pangalakka ni pat lao pareakkon, unang lakka mordong dibahen, tumagon ma lakka
siamun. Maraturan do lakka ni na pareakkon, ndang sunsam. Ikkon unur songon na
mardalan.
Tikki unur
mardalan lao pareakkon na denggan i, ikkon ma Kristen i masijolojoloanan masipasangapan. Hebat do na masipasangapan
on. Lam nipasangap dongan, lam marsangap do iba. Jadi tung denggan do marlumba
masijolojoloanan (saling mendahului)
masipasangapan. Masipasangapan lapatanna
masileonan hahormaton tu dongan. Molo sai ni parrohahon, ia bakko, adat dohot
ruhut ni halak Batak Toba Kristen, tung takkas do i bakko, adat, ruhut na
mangaturhon asa masijolojoloanan bangso Batak Kristen i masipasangapan. Ganup baoa dijou “raja”, tung
na so jadi adong dirajumi “hatoban”. Ganup ina manang borua pe ikkon “soripada”
(na tung mansai timbo derajatna = borua na sangap) do rajuman, ndang boi “bujing-bujing”. Tutu,
ganup do paradaton dohot ruhut ni partondongon (kekerabatan) diaturhon gabe dalan masipasangapan. Alai tung tandi do
adat partondongon ni Halak Batak Toba Kristen, na gabe dalan lao
masipasangapan. Disi laho masipasangapan diaturhon: Somba marhulahula; manat
mardongan tubu; elek marboru, hormat mardongan sahuta/maraleale; biar
mar-TUHAN. Jolo niritip sanggar, bahen huruhuruan; jolo sinukkun marga asa
binoto partuturan. Pantun hangoluan, tois hamagoan. Barisbaris ni gaja di rura
Pangaloan; molo marsuru raja ikkon do oloan; ai molo nioloan, dapot ma
pangomoan; molo so nioloan, tubu do hamagoan. Hau tadatada tubu dilambung ni si
marhasoli; molo naeng ibana mangalakka, sai jumolo ma marsantabi. Takkas do
tarida pangalaho masipasangapan i di tonga ni bangso Batak Toba Kristen tikki
“masirenggetan” nasida. Laos i do diparmudarhon nang di tikki marseminar,
marrapot, dohot akka ulaon na asing. Akka on ma deba sian poda, ruhut, adat na
gabe bakko di Batak Toba Kristen, lao patuduhon pangalaho masijolojoloanan
masipasangapan. Lam tung tabo na ma i saluhutna ala diihot holong agape dohot
holong filadelfia nadipodahon di buku nabadia i.
4. Dipasingot
Apostel Paulus, asa unang sumurut ringgas ni roha ni halak Kristen (na di Rom
dohot sinuaeng). Na dengganan punguan, huta, sarikat, negara, organisasi, molo
adong na ringgas di tongatongana. Lam tu dengganna molo lam godang na ringgas. Bakkol
do ianggo daging, girgir do ianggo tondi. Halak na ringgas, i ma na marhasil
mangalo bakkol ni dagingna. Ringgas marhua dipangido di ngolu ni halak Kristen?
Ringgas (rajin) mananginangi barita
nauli; ringgas marguru; ringgas mangula ulaon na dipasahat tu ibana; ringgas
hadir on time di akka pertemuan;
ringgas marhobas; ringgas martangiang, ringgas maradat, ringgas manopot akka
situkkolan, ringgas mangan-minum, ringgas paboaboa barita na denggan; ringgas
marbaritanauli; dohot ragam ni haringgason na asing. Dipangido Apostel Paulus
asa unang kedur, manang sumurut haringgason ni huria i. Haringgason i do modal na luarbiasa lao mamora, lao maju, lao
lam mampu mamboan mansai godang jolma gabe pangihut ni Jesus Kristus. Habalikan
ni “ringgas”, i ma “losok”, “malas”. Molo marlosoklosok do mangula ulaon,
berarti na lao maup na ma si losok i.
Girgir do ianggo
tondi. “Dungo ma hamu jala martangiang, asa unang bongot hamu tu bagasan
pangunjunan; ai na girgir do nian tondi i, alai gale do ia daging” (Mrk.14:38;
Mat.26:41), ninna TUHAN Jesus Kristus. Girgir = menyalanyala; bersungguhsungguh;
fervent; bruentig; ferventes; zeontes ( = mangolu); hewu nilhabe. Girgir i ma
na torus marsemangat, jala tung mansai serious
pasidung akka ulaon na denggan di bagasan ngolu siganup ari; mangolu,
dungo/hehe jala sai sigop mambahen akka
na denggan i. Tarlumobi akka na manguluhon punguan-punguan, huria, organisasi,
ikkon partondi na girgir. Hagirgiron ni tondi i, ikkon pakkeon lao mangoloi
TUHAN; ndang mangoloi hisaphisap ni daging. Mangoloi TUHAN i lapatanna
“maribadah” tu TUHAN i. Maribadah =
mar‘abodah tu TUHAN i = mengabdi tu TUHAN i. Mangoloi TUHAN i = mambahen sude
ulaon niba gabe pengabdian tu TUHAN
i. Mengabdi tu TUHAN i marlapatan do i “mampardulihon mansai takkas akka na
rikkot di dongan, songon na mampardulihon na rikkot di diriniba.”
5. Pangalaho
ni Kristen na mambahen Kristen boi eksis jala martahan di segala cuaca
kehidupan, i ma: Marlas ni roha ma hamu
manghirim! Marbenget ni roha ma di haporsuhon! Jugulhon hamu ma tangiang! Manghirim
lapatanna mangharaphon adong na denggan na pasti masa tu ngolu ni na porsea tu
Yesus Kristus. Mansai marragam akka na denggan na diharaphon ganup Kristen masa
di bagasan ngoluna. Deba sian i: Mamora, gabe, maduma; marsangap; ngoluna
marlapatan; martua, malua; disesai dosana; masuk harajaon banuaginjang di tano
on dohot di banua ginjang; boi patupaonna na denggan tu halak; ganjang umur;
gok las ni roha tongtong; dohot lan akka na denggan na asing dope na boi masa
tu ngolu ni na manghirim i. Ala akka na positif do sihirimon i, normal do i
molo sai di bagasan las ni roha manghirim masa na denggan i. Molo marsak do
manghirim na denggan, lam reung do holiholi, jala gok pandelean. Las ni roha i
ma modal tahan paimahon atik na sadia leleng nari asa masa nahinirim i. Ndang
pintor didok: “Ah, ndang masa be i. Ndang tarpaima be i!Margabus do TUHAN i!,
ninna, holan ndang pintor ro nahinirim ni rohana i. Molo las roha manghirim,
lam tu sehatna do pamatang nang tondi,lam tu sehatna haporseaon, jala lam tu
toguna holong ni roha tu TUHAN i dohot tu dongan jolma.
Marbenget ni roha
di haporsukon, i ma modal na so hahabisan manaripari sude “badai kehidupan” (galumbang habahaba ni parngoluon). Marbenget ni
roha = sabar, tabah, patient, geduldig, patientes, thlipsin hupomenontes;
sablanim; i ma sikap/pangalaho ndang olo lari sian pengalaman haporsukon na
masa tu ngoluna, alai sai dialusi ibana haporsukon i marhite na mambahen
haporsukon i gabe pengalaman na arga laho mambahen lam ture jala denggan ngolu
i di akka ari na mangihut. Sai monang do akka jolma na benget tikki mangatasi haporsukon. Marragam do haporsukon.
Adong do i haporsukon ni batin/partondion; haporsukon ni pamatang; haporsukon
ni ekonomi; haporsukon ala sai dipalealea. Nunga diae Jesus sude nasa ragam ni
haporsukon i, asa unang be nian tipa tu jolma i akka haporsukon na songon i.
Alai sai ro do haporsukon i sian portibion ditipahon tu akka siihuthon Kristus.
Molo olo Kristen benget di haporsukon i, selesai do parsoalan ni portibi na
mangilas on.
Tangiang i ma
akka napinasahat tu TUHAN i, na marisi pangidoan, sihirimon, dohot tekad laho
patulus sakkap hatuaon ni Jahowa Jesus Kristus tu akka naporsea. Jesus
mamodahon: Tuktuki hamu ma, sai naukkaponna do di hamu. Lului hamu ma sai na
jumpangan do hamu. Panuktukion dohot pangaluluion sampe dapot, i ma jugul ni na
martangiang. Ndang pintor mundur sian
pangidoan naung pinasahat, holan ndang pintor hatop ro alusna. Ikkon latikon ni
akka natoras do akka anakkon jugul martangiang, sian mulai metmet. Ikkon
intensip do latikan martangiang akka anakkon i di sikola minggu. Manangianghon
na niapil dohot martangiang sian bagasan rohana be. Tangiang boi do manguba portibi na jahat on
gabe portibi na hombar tu lomo ni roha ni TUHAN. Tangiang boi do mambahen muba
roha ni jolma, sian na anti kristus gabe pro Kristus. Tangiang do tanda-hosa ni haporseaon manang “denyut jantung” (pangontak ni jantung
tanda na mangolu dope) haporseaon ni siihuthon Jesus. Molo so olo be
martangiang siihuthon Jesus, tanda ni nanaeng mate na ma hakristenon di si,
songon na di Eropa nuaeng. Tangiang na tinangianghon saonari on, marpangontak/marparbue
sahat tu sundut patoluhon ro di sundut paopathon. Jadi tung denggan do jugul Kristen sinuaeng
martangiang.
6. Na
hasea di akka nabadia i ma ngolu na hombar tu patik dohot lomo ni roha ni
Jahowa Jesus Kristus. Ndang holan balanjo siganup ari ni akka nabadia (akka
pandita, rohaniwan), siparrohahonon. Dohot do sandang, papan, perlengkapan pelayanan, parianakkonon, pensuksesan pelayanan, parsaoran na denggan, dohot akka na asing na
marpardomuan tu habadiaon ni ulaon ni akka nabadia i. Sude antoan do i, ai naposo ni TUHAN i do nasida. Mangantoi
ndang marlapatan mangintervensi, alai mangurupi nasida laho mambahen rade sude
akka nahasea i so mantat dosa, alai tung dibagasan lomo ni roha ni Jahowa do.
Mangharikkothon
partamueon, mansai denggan do i lao patoguhon akka parsaoran na denggan. Mangoloi
hata ni apostel Paulus on umbahen ganup rumatanggga ni Kristen: Paramak
sobalunon, parsakkalan so ra mahiang. Ala ni godang dohot denggan ni patamueon
di tonga ni halak Batak Toba Krsiten. Dibahen halak Batak Toba muse di ngoluna:
Panggalangon do mula ni harajaon. Ikkon tung ringgas situtu do HURIA i pamajuhon
partamueon di tonga ni halak Batak Toba Kristen. Alana, hurang takkas dope dipatuduhon Batak Toba
Kristen i partamueonna nadenggan i di akka ulaon pamajuhon pariwisata di
tongatonga ni luatna di Tapanuli. Hadengganon ni partamueon do urat ni hamajuon
ni pariwisata. Jadi molo naeng ma Toba gabe destinasi wisata nanaeng manjou
akka tamu sian luar negeri, ikkon tung takkas ma patuduhonon ni halak Batak
Toba i denggan ni partamueon nasida. Lam mamora do rumatangga na mansai denggan
di partamueon.
7. Pasupasu hamu ma akka na paburuburu hamu;
pasupasu ma antong, unang bura i! Tugas panjouon tu Kristen i ma
tarpasupasu jala gabe pasupasu tu jolma dohot lingkungan na humaliangna. On do
halobian ni akka siihuthon Jesus sian sude akka pangihut ni agama na
marharoroan sian Timur Tengah (sian pomparan ni si Abraham). Mamasumasu =
memberkati; bless; segnen; benedicite; barak; eulogeite. Dohonon tu
napaburuburu iba: Martua ma ho, ai sanga ho paburuburu hami! Dia ma hatuaon ni
napaburuburuhon i? Ala dipakke Jahowa Jesus Kristus ibana lao pasingothon akka
naporsea (siihuthon Jesus i) asa tongtong satia di haporseaon dohot
dipangihuthononna tu Jesus. Tambaan muse mandok tu ibana: “Tangiangnami: Sai
unang ma diuhum Jahowa Jesus Kristus ho ala ni ulaulamon, paburuburu hami! Anggiat
ma dipalua ho sian uhuman na mansai
borat tu akka na paburuburu pangihutNa.” Diorai mamburai na paburuburu
siihuthon Kristus, ala ulaon mamburai tarmasuk tu ulaon mambaloshon na jat alo
ni na jat do i. Jala di tangan ni Jahowa Jesus Kristus do pambaloson; ndang
marhak siihuthon Jesus mambalos akka najat na hona tu nasida, ianggo so adong
mandat sian Jahowa Jesus Kristus. Molo
nipasupasu na paburuburu iba, pintor sitop do hararat ni akka hajahaton, na
pinarsinta ni sibolis i hian rarat. Tarmasuk kebijakan na tepat do molo ndang
niburaan alai nipasupasu napaburuburu iba.
8. Marlas ni roha ma hamu rap dohot akka na
marlas ni roha, jala tangis ma hamu rap dohot akka na tangis! Pangalaho na
songon ma sikap solidaritas na luar biasa. Rap tangis dohot akka na tangis, rap mekkel dohot akka
na mekkel. Batak Toba mandok rasa solidaritasna, ninna do: “Mangangkat rap tu
ginjang; manimbung rap tu toru.” Manang: “Suhar bulu ditait dongan, ba suhar ma
dohot nitait.” Boha do patuduhon pangalaho marlas ni roha dohot na marlas ni
roha? Molo marpesta ibana dohot ma iba marpesta; molo adong situmpakan,
tinumpakan ulaon las ni roha i. Molo marende sibahen las ni roha, dohot iba
marende. Sandok ndang bahenon na tau mangarsaki na marlas ni roha i. Rap tangis
dohot na tangis, pinatuduhon marhite hata mandok dohot marhabot ni roha (ucapan turut berdukacita). Nidapothon na
tangis i, niapulan, nitogartogaran, jala nitukkolan. Molo adong na porlu siurupan
tu na tangis i di bagasan habot ni rohana i, niurupan takkas, sampe boi ibana
tarapul. Molo tangis ala bencana do, nibahen aksi pangurupion lao manggganti
akka nasega ala ni bencana i. Molo tangis ala na matean do, takkas niurus na
mate i sahat tu na dipasahat tu tangan ni TUHAN i. Ndang jadi tipaon natangis
dohot akka boban na so tartuhukna. Usahahonon, asa na tangis i ndang ditipa tangga di tikki
tinggang/madabu ibana. Molo so boi binaen las ni roha ni akka na marlas ni
roha, nanggo apala unang niarsakan nasida. Molo so boi tangis rap dohot akka na
tangis, nanggo apala unang pinarekkelan hatatangis
na i.
9. Sada ma rohamu sama hamu: Unang hatimboon
pikkiri hamu, alai patutoru hamu ma rohamu tu haserepon; unang parbisuk hamu di
rohamu! Sileonleon ni Jahowa Jesus Kristus do ragam-ragam ni roha. Jala
ndang adong jolma siboto roha ni donganna jolma, ianggo so jolo dihatahon jolma
i na dibagasan rohana. Molo dipangido asa sada roha, ikkon olo ganup na naeng
pasada roha i paboahon sajujurna aha di bagasan rohana; songon dia na dumenggan
bahenon dirajumi rohana. Molo dung songon i, tarida ma na marragamragam roha ni
jolma i. Adong do sian akka roha i na “masitundalan”, ndang boi sadalan. Sada
mandok tu timur, na sada nari mandok tu Barat. Boha ma bahenon lao pasada roha
na songon i? Halak Indonesia mandok hasadaon ni roha na boi buaton di
situasi na songon i: Sepakat untuk tidak sepakat! (Satahi na
so sapartahian nasida). Molo songon i ndang saut be ulaon siulaon.
Masijongongan na ma ujungna. Ganup masijagaan, asa unang masa hansit ni roha.
Molo Kristen ndang boi holan sahat tu kesepakatan
“ndang sependapat”. Ikkon sahat do tu
na sapandapot, i ma “sada roha”. Jotjot ditudoshon hasadaon ni roha na marragam
i tu hasadaon ni jarijari ni tangan. Lima jarijari ni tangan i sada, ala
mangadu tu jolo, ndang marsendal tu pudi. Tutu do i, molo akka jolma i naeng
manghatai taringot tu akka na naeng rap sibahenon/siulaon di joloan ni ari,
ummura do marsada roha jolma i. Alai molo sai holan marguru tu akka naung salpu
(na di pudi) do, tung mansai maol do sada roha ni jolma i. Asa boi sahat tu na
sapandapot, ikkon malo ma ganup akka nanaeng pasada roha i mambahen asa ganup
roha na marasing i gabe pasupasu tu ulaon pasada roha i. Sian i ndang adong be
na merasa panadapotna ndang diparhaseang, alai nunga gabe bagian ni pandapot
naung ditolopi.
Hatimboon na
songon dia maksud ni apostel Paulus ndang pikkiran, jala hatoruon ni roha
songon dia sipatuduhonon di haserepon? Sasintong na nunga tung diangkat TUHAN
Jesus Kristus derajat dohot hasangapon ni ganup siihuthon Jesus Kristus mansai
timbo. Ai diangkat nasida ganup gabe “anak
TUHAN”, gabe panean (pewaris) di saluhut arta ni Jahowa Jesus Kristus dohot
gabe nampuna hangoluan naung pinarade ni Jahowa Jesus Kristus di tano on dohot
di banua ginjang. Ala ni i, ndang rikkot be akka siihuthon Jesus sai mamikkiri
manang sai marusaha patuduhon hatimboon ni dirina dohot statusna di adopan ni
Jahowa Jesus Kristus dohot di jolo ni jolma. Sipatuduhonon nasida di adopan ni
jolma, i ma status nasida “parhobas” na disuru Jahowa Jesus Kristus mangurupi
akka jolma na asing paturehon ngolu na rundut i. Jala ikkon malo ganup Kristen
i laho padohothon dirina mangurupi akka jolma na rikkot urupan. Ndang
pendekatan ginjang ni roha bahenononna, alai pendekatan toruk ni roha na
marhaserepon do. Lot ma sai hira na so adong binoto ni Kristen i dibereng
halak, ala tobok dohot bulus ni rohana, hape ikkon Kristen i do manangani ulaon
na maol i asa boi selesai mansai denggan, jala molo dung denggan di bahen,
ndang dipangido rohana akka pujipujian laho mamanggarmanggar ibana. Haserepon
ni roha ni Kristen, mambahen sai luluan ni halak na masihol di hadengganon, asa
pangihut ni Jesus pasidung akka parsoalan-parsoalan na masa di masyarakat nang
di akka ulaon negara, dohot akka parusahaan pe.
Tu akka anak
Tuhan diusehon Jahowa Jesus Kristus do bisuk na sian TUAHN i. I ma bisuk na
dihatai di Poda 8 i. Alai lam marbisuk Kristen i, lam rajumanna do dirina na so
marbisuk. Alana sian Jahowa Jesus Kristus do bisuk na adong di ibana, ndang
sian bisukbisuk ni dirina sandiri. Songon akka jolma na dileon bisuk, tugasna i
ma mamakke bisuk naung jinalona i lao dohot pature parngoluon na adong di
portibi on. Asa lam marhasonangan hajolmaon on.
10. Ndang
jadi Kristen mambaloshon na jat naniaena tu namambaen na jat na tu ibana manang
tu ise pe. Ndang jadi dendam halak Kristen tu halak na manahiti diri dohot
ngolu ni Kristen i. Molo dung diboto ise na mambahen sahit na hona tu Kristen
i, denggan ma ditangianghon di nabuni dohot di napatar, asa diurupi Jahowa
sibahen sahit i pauba rohana. Mansai sehat partondion ni Kristen i molo so
adong dendam di bagasan dirina. Haiason ni diri ni Kristen sian dendam, i do na
gabe modal ni Kristen i, asa boi Kristen i mangarikkoti akka na denggan di jolo
ni halak saluhutna manang tu ganup halak. Olo do dohonon ni halak, akka jolma
na so margellok do Kristen i ala so olo mambaloshon na jat alo ni na jat.
Rohana didok songon i. Alai molo dung dihilala akka jolma na anti-Kristen, na
tung ala ni holong ni roha ni Kristen i do umbahen ndang dibaloshon na jat i
alo ni na jat naniaena, mangkuling do panggora ni roha ni anti-Kristen i,
taringot tu nabinaenna i. Jala akka dotdot do i mambayanghon boha muruk ni
namarhuaso i tu ibana. Nadenggan sirikkotan i ma na denggan tu halak, denggan
di Jahowa jala denggan nang tu Kristen i. Sai sitolu dimensi do nadenggan
sirikkotan ni ganup Kristen.
11. Molo tarbahen, intap na tarpatupa hamu, tiop
hamu ma dame maradophon halak saluhutna! Pasti do tarbahen ni Kristen i,
patupahon dame maradophon halak saluhutna. Dame tu dirina, dame tu donganna, dame
tu lingkunganna, dame tu musuna, dame tu TUHANna. Dame na sian TUHAN i do pasangon
ni Kristen i, asa tolap patupahonsa. Molo so adong dendam di diri ni Kristen i,
nunga langkah parjolo i lao patupa dame i maradophon saluhutna. Langkah
paduahon ma : Boi masipakkulingan dohot dongan na dietong ndang mardame dope
dohot Kristen. Langkah na patoluhon: Kerja sama ma Kristen i dohot jolma na
dietong porlu mardame dohot i, lao mambahen na denggan di tonga ni hajolmaon.
12. Tung
takkas do diajari akka Kristen i, boha menyikapi akka sibahen hajahaton tu
Kristen, manang boha sikap tu namamporsuk Kristen; boha sikap tu musu ni
Kristen. Haholongi ma musum, ninna TUHAN Jesus Kristus. Tangianghon akka
napaburuburu ho, ninna udutna. Sadalan do poda
ni TUHAN Jesus dohot poda ni Apostel Paulus taringot tuson. Unang hamu
marlulu, ninna apostel Paulus. Lapatanna: Unang ho lao mangalului haadilon tu
Pengadilan Negeri, manang tu pangadilan na pinajongjong ni portibi on, asa boi
hona uhum na manahiti diri ni Kristen i. Alai lao ma Kristen i mangalului
haadilon tu adopan ni Jahowa Jesus Kristus. “Luluhon ahu (hami)!”, ninna ma tu
Jahowa. Jahowa Jesus Kristus pe mambaloshon akka nahansit na ditipahon
jolma-portibi on tu Kristen i. Ndang pitpit mata ni Jahowa mambereng akka
parjahat i, jala pasti do uhumonNa ganup parjahat i. Alai tugas ni Kristen
saleleng na sabar i nasida, i ma mangambati asa unang lam rarat akka hajahaton
na ditipahon akka parjahat i tu akka jolma na asing. Ikkon barani ma Kristen i
manstop akka ulaon hajahaton, asa unang merajalela. Sada langkah mangotapi
hararat ni hajahaton binanen ni musu i, i ma: mangaleon mangan musu i jumpa
male; mangaleon minum musu i jumpa mauas. Di nagodang akka preman agama nuaeng on, jala mambahen ulaon “jaga keamanan beribadah” gabe dalan sari makan, denggan ma diladeni
akka huria Kristen i akka jolma na songon i, asa boi i mangan jala boi minum. Molo lam jahat do preman na mangido uang
keamanan i, burnungon sandiri do i bahenon ni TUHAN i. Diboan ma ibana di
tangiang, asa TUHAN i na bertindak. Songon porhis do akka jolma na sai mamoros
donganna jolma: Lam nilehon madu (situak ni loba) tu porhis i, lam marmatean
sada-sada. Lam nileon mangan akka jolma na sari makkan marhite na manjahati Kristen i, lam
burnungon do akka sijalo uang hajahaton i, laos marmatean do i sadasada. Bereng
ma, burnungon do akka anti Kristen di Uni Sovyet, di Timur Tengah, dohot di lan
negara na adong di portibi on. Jonok do TUHAN i.
13. Di
akka sikap-sikap dohot pangalaho na nipodahon ni Apostel Paulus, jala nunga
niuji patoranghonsa di ginjang, sada na ikkon tiopon takkas jala parjuanghonon:
Unang ma talu ho dibahen hajahaton; alai
taluhon ma hajahaton i marhitehite na denggan! Unang tahu akka Kristen i dibahen
hajahaton, alai ikkon taluhonon ni Kristen i hajahaton marhite akka pambahenan
na denggan. Molo tung pe Kristen i ndang dendam, jala dileon mangan
musuna, ikkon adong do kesan, na so talu
Kristen i dibahen hajahaton na masa i. Molo adong sada parfum nabau, alai adong
disi sampulu parfum na angur, pasti do talu bau ni parfum na bau i. Molo adong
jolma naparoaroa Kristen di sada pangalaho, hape sian Kristen i tarida lobi
sampulu pangalaho na denggan, ndang siat hata naparoaroahon i di tonga ni
hajolmaon. Nang Kristen pe, unang sai gumogo maniopniop naroa, sian nasa
maniopniop na denggan nabinaen ni akka donganna Kristen. Dipargogoi TUHAN
Jahowa Jesus Kristus marhite hata nang Tondina i ma saluhut Kristen
marpangalaho patuduhon pangoloionna tu Jahowa Jesus Kristus. Amen.
Pematangsiantar, tgl. 18
Agustus 2017. Pdt. Langsung Maruli Basa Sitorus (Pdt. LaMBaS).