EPISTEL MINGGU XX SETELAH TRINITAS, TGL. 9 OKTOBER 2016: PSALMEN 111:1-10

06.16.00 0 Comments A+ a-

PSALMEN

111:1 Hallelu Yah! Pujionku ma Jahowa sian nasa roha di luhutan ni angka partigor dohot di huria i.
111:2 Balga do angka pambahenan ni Jahowa, hinalungunhon ni sude angka na lomo roha disi.
111:3 Hamuliaon dohot hasangapon do parulaonna i, jala hot do jongjong hatigoranna i salelenglelengna.
111:4 Nunga dibahen Ibana sada parningotan di halongangan angka na binahenna i, pardengganbasa jala parasi roha do Jahowa.
111:5 Nunga diparbohali angka na mangkabiari Ibana, diingot do padan binahenna i ro di salelenglelengna.
111:6 Nunga dipabotohon tu bangsona gogo ni pambahenanna i mangalehon tu nasida parjambaran ni angka parbegu.
111:7 Hasintongan dohot uhum do angka pambahenan ni tanganna, sintong do sude angka patikna i.
111:8 Hot do angka i ro di salelenglelengna, dibahen do angka i di bagasan hasintongan dohot habonaron.
111:9 Nunga ditongoshon Ibana haluaon tu bangsona, dipatik do padan binahenna i salelenglelengna, nabadia jala na songkal do goarna i.
111:10 Biar mida Jahowa do parmulaan ni habisuhon, maruli hapistaran na sumurung do sude angka na mangulahonsa; hot do baritana i ro di salelenglelengna.

BIAR MIDA JAHOWA DO PARMULAAN NI HABISUHON, MARULI HAPISTARAN NA SUMURUNG DO SUDE ANGKA NA MANGULAHONSA; HOT DO BARITANA I RO DI SALELENGLELENGNA.

1.      Halak na olo mar-Hallelu Yah dohot mandok pujionna Jahowa, i ma halak naung mananda akka dia ma nadenggan masa dibahen Jahowa tu ngoluna, jala mansai takkas ditanda huhut diboto, na pambahenan ni Jahowa do bonsir dohot na pasauthon nadenggan namasa i tu ngoluna. Halak na marhallel (di budaya Arab didok: tahlilan) manghatahon dohot pajojorhon akka pambahenan nauli nadenggan naung tarjadi di ngoluna manang di ngolu ni hajolmaon, jala lao pajojorhon i marhite ende, jala mangiringi ende i dipalu akka uninguningan (musik) na mansai tabo begeon ni pinggol. Molo sian nasa roha marhallel dohot mamuji Jahowa, takkas do digubah hata ni ende i, jala diparade aransemen ni logu ni ende i nang uninguningan na mangiringi ende i, mansai akkor jala serasi. Ido dipatuduhon parpsalmen 111, di nadisurat ibana Psalmen 111 dibagasan sada bentuk puisi, na huruf parmulaan ni ganup kalimat dibahen songon urutan ni alfabet (alef-beth) ni hata Heber. Dua pulu dua kalimat hata ni psalmen on, jala duapulu dua alfabet ni Heber ma dipakke mamulai ganup kalimat. Dipillit hata na dimulai dohot urutan ni alfabet ni Heber i. Namaol do mambahen puisi na songon i, jala ikkon sian nasa roha do mambahen na songon i. Dibahen muse psalmen on boi endehonon jala lengen begeon ni pinggol. Tontu ikkon sian nasa roha do mangaransemen dohot mangendehon i, asa tabo begeon ni pinggol ni jolma dohot begeon ni pinggol ni Jahowa. Jarang do adong puisi na disusun songon i hombar tu urutan ni alfabet ni surat Latin.

Di luhutan ni akka partigor dohot di huria i, marhallel jala mamuji Jahowa parpsalmen 111 on. Molo di luhutan ni akka pargeduk dohot di punguan ni akka atheis do niendehon psalmen on, pasti do jojop pinggol ni akka i mambegesa. Akka ende sekuler do dihalomohon akka pargeduk dohot akka atheis.  Alai molo akka partigor dohot huria do, mambege psalmen on, pasti do pintor lengen pinggolna jala ukkap ateate nang partondionna manangihon. Molo ullomoan partigor manang huria mambege ende sekuler jala jarang marhallel dohot marende pujipujian, nunga siparesoon atik songon dia ngolu partondion ni huria/partigor na songon i. Parpunguan ni partigor do huria i, ala ni i ikkon ma jumotjot patubegehonon hallel dohot pujipujian tu Jahowa di tonga ni huria i. On hurang diparrohahon do di akka kebaktian parmingguan na pinatupa ni HKI. Alasanna jotjot didok, gabe palelenghu annon kebaktian i. Alai ndang alasan na sintong i. Tung denggan situtu do molo ganup minggu dijaha sada psalmen di kebaktian dung sidung tangiang introitus, manang dibahen psalmen i gabe ganti ni ayat introitus dohot tangiang introitus.

2.      Di psalmen 111 on dihatindanghon parpsalmen i: Balga do akka pambahenan ni Jahowa. Boi didok ibana songon i, ala naung diparrohahon ibana do akka na adong di humaliangna dohot di parngoluon ni jolma tarlumobi di ngoluna sandiri. Jala dihaporseai ibana, na Jahowa do mambahen saluhut akka na so hadadapan ni pikkiran dohot pangulaon ni jolma dope. Jala dirajumi ibana, jolma i pe boi mambahen aha naboi dibahen, tong do ala pangurupion dohot ala mandat nanilehon ni Jahowa tu jolma i. Dibereng parpsalmen i do songon dia portibi on, songon dia langit dohot tano dohot nasa isina. Godang dope disi na so tolap ni jolma mambahen songon i, jala boi masa na songon i, tung ala pambahenan ni Jahowa do. Misalna, boi mardalan bumi mangkalilingi mataniari, ala ni gravitasi ni mataniari dohot bumi, alai gravitasi i tong do na diaturhon Jahowa boi masa songon i. Boi tubu suansuanan, ala adong bonina, jala adong uganugan di tano i, jala adong sondang ni mata niari na mambahen cocok las ni ari tu suansuannan i. Alai  Jahowa do na manjadihon boi masa na songon i. Ndang na masa sian sandirina i. Tontu akka ilmuan na sai manulak otoritas ni Jahowa, manang na mardebatahon ilmuna, sai tulakon ni i do panindangion na mandok na tung mansai balga do akka pambahenan ni Jahowa. Takkang do nabinahen ni ilmuan na songon i. Ai namangganti Jahowa do ibana dohot ilmuna gabe debatana. Ndang dihalungunhon ilmuan na songon i campurtangan ni Jahowa di akka proses-proses ilmu na nisulikkitna. Dirimpu boi, hape tung sai disangkal ibana pe peranan ni Jahowa di ilmuna, lam nalnal do pambahenan ni Jahowa di ilmuna i. Alai ianggo akka na manghalungunhon pambahenan ni Jahowa, jala akka na lomo roha di akka pambahenan ni Jahowa, pintor sai las do roha ni i patanakkon dohot pabagashon akka penelitian, dohot patupahon akka karya na denggan na rikkot tu hajolmaon; ai dirajumi rohana, na manorushon ulaon ni Jahowa do ibana di ulaonna i. Jala tung takkas do pos rohana, na sukses do ibana di akka ulaon markarya i, ala pos situtu rohana, na tung balga do pambahenan ni Jahowa di ulaonna i.

3.      Sude ulaon dohot karya (nabinahen) ni Jahowa mardongan hamuliaon dohot hasangapon do, jala akka tujuanna pe tujuan na mulia jala na sangap do. Na mulia ima na marguna tu na denggan. Na sangap i ma napatuduhon na timbo do hagunaan na denggan i. Habalikan ni i ma na ronsam dohot na lea/paleahon. Ndang adong nabinahen ni Jahowa na ronsam, alai denggan jala tung denggan situtu do, jala mambahen kagum manang ise pe namangida dohot mangantusi. Diboto parpsalmen on do i sian barita nadisurat di 1 Musa 1 & 2. Di na sai torus do mardalan langit dohot tano dohot pangisina denggan jala hot pardalan ni planet bumi di garis edarna, tong do ala na hot hatigoran ni Jahowa di bagasan ni i. Di na sai marroha pangoluhon dohot marroha mangampuni dosa jala parade haluaon Jahowa di akka jolma jala pasti do dapotan na songon i akka partigor dohot huria i najolo nang di tikki nuaeng on, ala na tong do hot hatigoran ni Jahowa salelenglelengna. Di na ditiop Jahowa padanNa tu si Noak, na so lengsehononna be pangisi ni tano/portibi on marhite aek nasumar, tong do ala na satia Jahowa di padanNa jala dirajumi do i hatigoranNa na ikkon marlakku ro di salelenglelengna. Di na dipatulus Jahowa dalan haluaon dohot dalan tu hangoluan marhite karya ni AnakNa Jesus Kristus, na mangula di tano Juda dohot Galilea, tarsilang jala mate di dolok Golgata, jala mulak mangolu di ari patoluhon dung hamamatena i, asa mangolu ganup na porsea di Ibana, tong do ala na didalanhon Jahowa hatigoranNa i sahat ro di saleleng ni lelengna. Porlu do argaan ni jolma manisia sikap ni Jahowa na songon i. Cara ni jolma manisia manghargai sikap ni Jahowa i, i ma marhite na olo jolma manisia i mangolu di bagasan hatigoran ni Jahowa, i ma:  Mangholongi Tuhan Jahowa sian nasa ateate, roha dohot gogo; jala manghaholongi dongan jolma songon manghaholongi diri sandiri; huhut mambahen tu halak aha nadipangido roha bahenon ni halak tu diriniba.

4.      Parningotan na mansai nalnal jala na tarida berengon ni jolma taringot tu akka halongangan na binahen ni Jahowa, saotikna adong do tolu, i ma: (1) Jolma manisia na ditompa tudos tu rupana tudos tu pangalaho ni Jahowa; (2) Bangso NapinillitNa i gabe bangsoNa (Israel dohot Israel Naimbaru/Pangihut ni Jesus Kristus) dohot (3) Buku Nabadia i (Padan Narobi diuduti muse dohot Padan Naimbaru). Na sial panghilalaan, jotjot godang jolma i mamorso, na parningotan di Jahowa do diri/hajolmaonna i; jala bangso napinillit ni Jahowa (Jesus Kristus) jotjot ndang satia gabe saksi/sitindangi ni Jahowa (Jesus Kristus). Alai ianggo Buku Nabadia i, i ma parningotan na permanen, sahat ro di ajal ni hasiangan on. Alai ikkon sai mulak-mulak tu hata asli ni Buku Nabadia  do ganup partigor dohot huria molo naeng takkas dapotna akka parningotan na jelas jala takkas taringot tu akka halongangan naung binahen ni Jahowa.  Godang terjemahan ni Buku Nabadia nuaeng on (tarlumobi ma terjemahan ni Buku Nabadia i nabinahen ni akka kelompok LGBT) na mambahen manimbil pangantusion na sasintongna taringot tu akka halongangan binahen ni Jahowa i. Ala ni i ikkon manat do mamakke akka terjemahan ni Buku Nabadia (Bibel) laho mangantusi taringot tu Jahowa dohot taringot tu akka halongangan naung binahenNa.

Di  bagasan  hadirion ni jolma i dohot di bagasan Huria ni Jahowa (Jesus Kristus) tung godang do sasintongna akka sipatudu, na tung pardenggan basa jala parasiroha do Jahowa. Denggan basa ni Jahowa dohot asi ni roha ni Jahowa do molo boi dope jolma i marhosa, dohot mangonsop hosa na maroksigen, molo jolma i boi dope jolma i mandapot natiur jala taratur dapotan sondang ni mataniari. Huria pe tung takkas do hataridaan ni pangalaho na pardenggan basa jala parasi roha do Jahowa. Molo ndang tarpatudu huria be na songon i, naung luntur do bakko parhuriaon ni huria i. Denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa sipatuduhonon ni huria i ma: Siboan dame jala di bagasan dame Huria i, ai sileon dame do Jahowa. Molo mangolu huria i di bagasan/marhite asi ni roha ni Jahowa (Jesus Kristus), togu marhaporseaon, jala marpanghirimon na mangolu huria i, takkas dame tarida di huria i, akka i do denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa (Jesus Kristus).

5.      Laos denggan basa dohot asi ni roha ni Jahowa i do bohal na dilehon Jahowa tu bangsoNa, tu akka na manghabiari Ibana. Naung marpadan do Jahowa mandok: (*) Mangolu do akka partigor i binahen ni parsihohotna marhaporseaon; (*) Tung so lomo do roha ni Jahowa mida hamatean ni akka parjahati, so ikkon mida hamumulak ni parjahat i tumadikkon dalannai nian, asa mangolu ibana; (*)Ahu ma tutu mandokkon ho sadarion: Ingkon haholonganmu Jahowa, Debatam, jala marparange di angka dalanna, huhut mangaradoti angka patikna, angka aturanna dohot uhumna, asa pangoluonna ho jala patoroponna ho, jala pasupasuon ni Jahowa, Debatam ho di tano sitopotonmu nuaeng bahen partalianmu; (*)Sai jumolo ma lului hamu harajaon ni Debata dohot hatigoranna, dung i tambahononna do sude angka ondeng tu hamuna!; (*) Pangido hamu ma, sai na lehononna do tu hamu; lului hamu ma, sai na jumpangan do hamu; tuktuhi hamu ma, sai na ungkaponna do di hamu!; (*)Ai jaloonmuna do saluhut nasa na pinangidomuna di tangiangmuna, anggo na porsea hamu!; (*)Ai ida ma, sai na dongananku do hamu ganup ari, rasirasa ro ajal ni hasiangan on!. Tung mansai godang padan ni Jahowa tu halak na porsea, sian mulai si Adam, Abraham, sahat tu zaman ni Tuhan Jesus. Diingot Jahowa do ganup padanNa i, jala satia do Ibana mandalanhon i saluhutna.  Ala ni i ikkon ma ganup naporsea parade diri bahen inganan ni hasasaut ni padan ni Jahowa (Jesus Kristus).

6.      Tu si Adam dohot si Hawa, tu si Abraham dohot si Sarah, tu si Jakob, tu si Josep bin Jakob, tu bangso Israel tikki proses lao haruar sian tano Mesir dohot dung haruar sian Mesir, tikki di halongonan, tu si Musa, tu si Josua, tu akka panguhum, tu akka panurirang, tu raja Saul, tu raja Daud, tu raja Salomo, tu akka raja ni Israel, tu akka raja ni Juda, tu bangso Israel di habuangan, tu bangso Israel di jaman ni si Ezra, Nehemia, tu bangso Israel lao pajongjong bagas ni Jahowa dohot parik ni Jerusalem di zaman ni si Ezra dohot Nehemia, tu Tuhan Jesus Kristus, tu akka sisean ni Jesus Kristus, dohot tu Huria Kristen, takkas do dipabotohon Jahowa gogo ni pambahenan ni Jahowa. Di akka peristiwa i sude, sai dipasahat Jahowa do tu ganup nasida akka parjambaran  ni akka parbegu (milik pusaka bangsa-bangsa). Sude na i tong do marsakkap tu hamuliaon dohot hasangapon ni Jahowa dohot hajolmaon. Di zaman ni Huria Kristen, dilehon Jahowa parjambaran ni akka parbegu tu huria i, asa dohot akka bangso parbegu i gabe panean (sijalo) hangoluan na sian Jahowa (Jesus Kristus); asa dohot nasida gabe bangso ni Jahowa (Jesus Kristus). Jala ala ni i asa gabe rap marhasonangan saluhutna akka bangso. I do rikkotna asa ikkon missioner Huria Kristen, ikkon manindangi jala marbaritanauli tu saluhut bangso.

7.      Sude nabinahen ni Jahowa tung hasintongan (kebenaran) dohot uhum (keadilan) do. Memang ndang adong otoritas na sanggup mandok na so hasintongan dohot uhum nabinahen ni tangan ni Jahowa. Cocok tu jolma manang ndang cocok tu roha ni jolma nabinahen ni Jahowa, tong do hasintongan i jala keadilan (uhum). I do alana, na tumagon do jolma i mangihuthon pambahenan ni Jahowa (Jesus Kristus). Ai nang dialo jolma i pambahenan ni Jahowa, tong do ndang taralo ni jolma inon i. Sian najolo sahat tu nuaeng dohot sahat tu ajal ni hasiangan on, sintong (teguh) do patik (titah)  ni Jahowa (Jesus Kristus). Naung ditotophon Jahowa, hot do i sahat ro di saleleng ni lelengna. Ndang simolengoleng hasintongan dohot uhum (keadilan) ni Jahowa. Molo hasintongan dohot keadilan ni jolma marasing-asing jala mubauba do. Ai asing do hasintongan dohot haadilon ni jolma di Rusia dohot di Amerika, asing di Tiongkok dohot di tano Arab. Alai ianggo hasintongan dohot haadilon ni Jahowa sarupa jala hot do i manang di negeri dia pe i, manang di ugamo dia pe i. Boasa songon i? Ala ganup naditotophon Jahowa takkas do i  marojahan tu hasintongan dohot habonaron, jala diulahon di bagasan hasintongan dohot habonaron (kejujuran). Ndang tarpauba ni hata torop hasintongan dohot naditotophon Jahowa. I do umbahen ndang tarpadomu demokrasi tu hatontuan ni Jahowa (Jesus Kristus). Alai diloas Jahowa bangsoNa mardemokrasi, holan lao mandapot akka hatontuan lao mangatur ngolu ni hajolmaon do, na so maralo tu hatontuan ni Jahowa (Jesus Kristus). Hatontuan ni Jahowa do “Unang ho manakko!” Ala ni i ndang boi bahenon ni jolma hatontuan: “Adong do takko na badia!”; ndang boi legalhonon ni jolma korupsi. Molo sude jolma manghangoluhon “sijujur ni ninggor, sitikkos ni ari”, pasti pintor mardomu do i tu hasintongan dohot haadilon ni Jahowa, manang didia pe i diulahon.

8.      Jahowa mangalehon “haluaon” (kebebasan) tu bangso na, i ma haluaon (kebebasan) patupa dirina gabe jolma na sasintongna, jolma na adil jala jolma na bonar. Alai ndang dileon Jahowa tu jolma (tu naporsea) haluaon (kebebasan) marlomolomo. Bebas do jolma mamillit agamana manang huriana, alai ndang bebas jolma laho menegai bagasjoro ni paragama na so saagama tu jolma na bebas i. Haluaon sian dosa dilehon Jahowa tu akka na mananda dosana, alai ndang boi ibana gabe marlomolomo mangulakkon mardosa. Adong do padan ni Jahowa dohot ganup jolma namanjalo haluaon (kebebasan) sian Jahowa. Nunga digoari deba sian padan i di ginjang. Padan ni Jahowa ma i. Padan ni jolma na manjalo haluaon, i ma “mangolu di bagasan haluaon naung jinalona i”. I ma songon nidok si Apostel Paulus di suratna tu huria Galatia: “Unang haluaon i gabe parbonsiran di sibuk; sandok marhitehite haholongon i ma hamu masioloan!” “Marguru tu Tondi i ma hamu marparange; unang pasaut hamu hisaphisap ni daging!” “Unang marnaloja hita mambahen na denggan, ai na manggotil do hita muse di tingkina i, anggo so pargale hita nuaeng.” “Taulahon ma na denggan di saluhut halak, alai gumodang ma tu donganta sahaporseaon!” On ma sabagian sian padan ni jolma mangalusi padan ni Jahowa tu jolma.

9.      Nabadia jala nasokkal  do goar ni Jahowa. Ala ni i patut badia akka jolma na mangoloi hataNa. Hosokkalon (kedahsyatan) ni Jahowa mambahen patut jolma i mabiar mida Jahowa (bertaqwa kepada Yahowa). Jolma na mabiar (bertaqwa) mida Jahowa, ndang gabe maporus (melarikan diri) sian adopan ni Jahowa. Alana, manang ise na lari (maporus) sian jolo ni Jahowa, hona toru dohot bura ni Jahowa do i. Alai manang ise na mabiar mida Jahowa, sai marusaha do i laho padonokkon dirina tu Jahowa, asa sampe boi ibana saor tu Jahowa, jala dapotan pasupasu, dengganbasa dohot asi ni roha sian Jahowa. Mardomu tu usaha laho padonok diri tu Jahowa do gabe martamba-tama bisuk ni namabiar mida Jahowa i. Alana, sian segala cara dohot segala ragam ni pambahenan na denggan do patupaon ni na mabiar mida Jahowa, laho padonokkon dirina tu Jahowa. Molo dietong hurang tama dope ibadahna, diusahahon asa lam tama. Molo hurang “merdu” dope endena, dibahen ende na lobi “merdu” dope. Molo hurang bagak akka peralatan sipakkeonna pasangap Jahowa, diusahahon asa lobi umbagak dope. Molo hurang bagas dope ilmu naung diboto ibana, lam diitambai ibana ilmuna, laho padonok dirina tu Jahowa. Disi ma masa takkas: Biar mida Jahowa do parmulaan ni habisukon. Akka naung marbisuk i, jala na martamba-tamba habisukonna, ala ni biarna mida Jahowa, taruli hapistaran nasumurung (akal budi yang baik) ma nasida. Akka jolma na songon on ma gabe raja sisukkunon di hapistaran dohot di habisukon. Jala gabe sipujion ni hajolmaon ma ibana sahat rodi saleleng ni lelengna. Jala ala ni habisukon dohot hapistaranna i, Jahowa pe gabe sipujion di tongatonga ni hajolmaon sahat ro di saleleng lelengna. Tusi do disakkapi Jahowa (Jesus Kristus) akka naporsea jala na gabe pangihutNa nasatia. Amen.  


Pematangsiantar, 20 September 2016. Pdt. Langsung Maruli Basa Sitorus