EPISTEL MINGGU XXIII SETELAH TRINITAS, TGL. 30 OKTOBER 2016: LUKAS 19:1-10
LUKAS
19:1
Dung i dibongoti, laos dibolus Ibana ma huta Jeriko.
19:2
Jadi adong ma disi sahalak, induk ni angka sijalo beo, na margoar Sakeus; na
mora do ibana.
19:3
Dipangido rohana, naeng idaonna rupa ni Jesus; alai ndang tarbahensa siala
natorop i, ai pardaging na metmet ibana.
19:4
Gabe marlojong ibana tu jolo, dipanaek ma hau galagala sada, anggiat diida
Ibana, ai i do dalan sibolusonna.
19:5
Dung sahat tusi, mamereng ma Jesus tu ginjang, laos ninna ma mandok ibana: O
Sakeus, hatop ma ho mijur, ai ingkon sorang Ahu tu jabumi sadari on!
19:6
Jadi hatop ma ibana mijur; las rohana manjangkon Jesus.
19:7
Marnida i marungutungut ma nasida sude, mandok: Na sorang do Ibana hape tu
halak sipardosa!
19:8
Gabe ro ma si Sakeus, didok ma tu Tuhan i: Olo, Tuhan, satonga ni angka
artangki ma hulehon tu angka na pogos; jala ia adong na huangati, siopat lompit
ma hupaulak.
19:9
Jadi didok Jesus ma tu ibana: Dapotan tua do pangisi ni jabu on sadari on, ai
pinompar ni si Abraham do nang ibana.
19:10
Ai na ro do Anak ni jolma i mangalului jala paluahon na mago.
NAMARUSAHA TORUS ASA PAJUMPANG DOHOT JESUS, JUMPANGNA
DO JALA TARPASUPASU
1.
Sijalobeo i ma sada aparat ni pamarenta napinajongjong/pinabakkit ni pamarenta Romawi,
na martugas laho papunguhon beo sian rakyat na ginomgomanna, tarlumobi sian
rakyat ni negara/luat nadijajah nasida. Di ganup luat manang kota na adong di
luat jajahan, saotikna diangkat/ditempathon sahalak sijalobeo. Di Jeriko balga do kantor
panjaloan beo (beacukai), jala adong manang piga sijalobeo karejo disi,
niuluhon ni sada induk nasida. Martarget do uang (balasting/beo) sipapunguon ni
ganup sijalobeo, jala ikkon setoronna tu pamarenta Romawi. Ikkon malo do
sijalobeo mangula, asa adong na gabe gajina sian akka beo/balasting
napinapunguna i. Molo target sajuta sabulan, sipapunguonna sian duaratus
keluarga panduduk na adong di luat i, dibahen ma limaribu limaratus par
rumatangga, asa dapotna sajuta saratus ribu (200 x 5500 = 1.100.000). Saratus
ribu ma gajina sabulan. Tambana i ma akka balasting ni hasil bumi manang beo
sian tigatiga. Ndang boi lomolomo ni sijalo beo mambahen balga ni beo/ balasting
ni akka hasil bumi manang tigatiga, ai kejam do pamarenta Romawi tu na korupsi.
Sian ulaon on pasti do dumenggan pandapotan ni sijalobeo sian pandapotan ni
akka pegawai na asing na niangkat ni pamarenta Romawi. Molo jahat sada
sijalobeo jala mata hepeng (mahep),
jala naeng gogo mangahut di arta portibi on, dibahen do sipapunguonna sian
rakyat i duahali lipat sian target sisetoronna tu pamarenta Romawi. Ala ni
pangalaho na boi songon on, gabe didok rakyat ma sijalobeo “siporo rakyat”
manang “pangangati”. Sijalobeo najujur, diaturhon ibana do holan gajina (songon
niaturhon ni pamarennta) ginjang-ginjang ni sisetoronna tu pamarenta
sipapunguonna sian rakyat dohot sian balasting/beo ni hasil bumi dohot
tigatiga. Gaji ni sijalobeo diaturhon pamarenta Romawi dao untimbo sian gaji ni
pegawai pamarenta na asing. Holan sian gajina pe molo jujur sijalobeo, tong do
boi mamora sijalobeo i. Jadi ndang sude sijalobeo siporo rakyat manang
pangangati; adong do i najujur, alai adong do tutu na korupsi. Diuhum karas
pamarenta Romawi do sijaobeo na hadapotan korupsi. Molo adong Jahudi na diangkat gabe sijalobeo,
sai disangka akka Malim, Parise, Sibotosurat, Saduse dohot akka pangihutna be
do Jahudi sijalobeo i jolma pardosa, siulahon hajahaton (jahat di ulaonna,
jahat tu bangsona, ai dirajumi songon penghianat ni bangsona). Alai sikap ni
Tuhan Jesus tu sijalobeo ndang songon sikap ni Malim, Parise, Sibotosurat,
Saduse dohot akka pangihutna. Netral do sikap ni Jesus tu sijalobeo; ndang
manguhumi, jala ndang mamuji. Alai takkas do dipatuduhon Jesus sikapna, ai
marsaor do Ibana dohot horong ni jolma na songon i, jala diboto Jesus do na
adong sijalobeo na jujur jala adong na mansai geduk. Sikap ni Jesus tu
sijalobeo ditontuhon hombar tu pangalaho ni sijalobeo i. Adong do dipillit
Jesus gabe sisean-Na sian tongatonga ni sijalobeo: si Mateus sijalobeo (Mat.9:9-13).
Parsaoran ni Jesus dohot sijalobeo marmaksud paluahon sijalobeo sian “stigma”
pardosa manang pangangati, jala patuduhon na sian antara ni sijalobeo pe adong
do jolma nadenggan, jala adong na boi pakkeon gabe sisean ni Tuhan Jesus
Kristus; gabe parbaritanauli. “Ai ndada ro Ahu (Jesus) laho manjou angka
partigor, asa dipauba rohana, angka pardosa do!” (Mat.9:13b). Pardosa nidokna
dison, i ma sijalobeo siulahon dosa dohot akka jolma na sala pandapotna
taringot tu sijalobeo. Jolma na dua massam i ikkon usahahonon pauba rohana, asa
boi pajumpang na sintong disan (sian antara sijalobeo) dohot na sintong dison
(sian antara ni anti-sijalobeo). Porlu do parrohahonon ni Huria Kristen
nabinahen ni Jesus on laho pamajuhon ulaon parbaritanaulion.
2.
Goar Sakkeus i ma goar Junani (Gorik) ni goar
Heber Sakaria (zakar + Yah), na
jotjot dipapendek “Sakkai”, na marlapatan: “Jahowa marningot”. Pamakkeon ni goar Sakaria di hata Heber,
tarida di goar ni among ni si Johannes Pandidi, manang di goar ni panurirang
Sakaria. (Sakeus ndang marlapatan “suci” manang “ias/badia”). Induk ni Sijalobeo na di Jeriko on, boi juo do
sahalak Jahudi, alai mandapot goar sian natorasna di hata Gorik. Tarbandinghon
songon halak Batak na margoar hata Indonesia ma i nuaeng (ibana anak ni Kepala
Kampung Sagom Sitorus, goar ni anakna si Induk Langsung Maruli Basa Sitorus). Sai
adong do natoras na mangaleon goar ni anakna ndang di parhataan ni bangsona,
alai di parhataan naung dipakke akka bangso, ai dirajumi rohana asa boi ummura
anakna i margaul tu “dunia internasional”. Hata Gorik di tikki tubu si Sakeus
nunga gabe parhataan internasional ala ni harajaon ni Alexander Nabolon i,
andorang so harajaon Romawi marharajaon di Roma. Si Sakeus boi gabe induk ni
sijalobeo di Jeriko. Pasti adong anak-buah-na (bawahanna sijalobeo) alai ndang
binoto atik na piga halak. Boi masuk akkal do molo didok si Zakeus namora, nang
pe hamoraonna i ndang natinakko manang ndang hasil ni korupsi. Holan sian
gajina dohot sian gratifikasi (hadiah) sian anakbuahna nunga boi ibana mamora.
Alai nang pe najujur ibana, tong do sai disangka akka na anti-sijalobeo si
Sakeus tarmasuk tu horong ni pardosa. Stigma
on mangambat si Sakeus boi manjonok tu Jesus. Alai nang pe songon i, di na
mamolus Jesus sian Jeriko, dibaranihon si Zakeus do asa boi pajumpang dohot
Jesus. Dirajumi rohana, holan boi pe ibana marnida Jesus naung mansai tarbarita
songon guru na badia jala na mansai sangap, namarhagogoon jala na dihormati
torop jolma, nunga tung martua ibana dietong rohana. Di na martekad roha ni si
Sakeus marnida Jesus, ndang holan stigma hasijalobeoon mangambat ibana, alai
adong do tong pangambati sian dirina sandiri, i ma pamatangna na pendek
(jempek), ai jolma deret do ibana, timbona sameter kotor (samekot) ninna hata
nuaeng on. Holan dihaliangi jolma na asing Jesus, ndang tolap ni si Sakeus be
marnida Jesus. Boi juo do hape songon i:
nang pe naung jonok iba tu Jesus, tarambat do iba marnida Jesus ala ganjang
(timbo) jolma na manghaliangi Jesus, jala jempek/jompok (pendek) pamatang niba.
Di ngolu on pe, olo do masa: ndang boi niida Jesus ala diholipi dongan manang
diholipi jolma na asing. Marragam do naboi dibahen dongan/jolma na asing, lao
mangholipi Jesus asa unang boi diida jolma naasing. Misalna: timbo ni teologi
ni dongan gabe mangambat halak boi marnida Jesus. Timbo ni filsafat ni dongan
gabe mangambat halak boi marnida Jesus. Timbo ni “tembok pemisah” (dingding
holangholang) na dibangun, mangambat halak boi marnida Jesus (songon binaen ni
politik apartheid). Ndang holan akka natimbo-timbo i dohonon boi mangambat,
alai dohot na adong di hadirion niba boi mangambat iba marnida Jesus. Misalna: jompok ni rohaniba, dangkal ni
pamikkirionniba, sursar ni teologianiba, jellek ni filsafatniba, gale ni
haporseaonniba. Akka on ma deba na adong didiri ni jolma i umbahen jotjot ndang
boi marnida Jesus nang pe naung jonok ibana tu Jesus. Bayanghon ma boha
mangatasi, molo masa akka pangambat na songon on: “stigma na roa”, “hatimboon
ni dongan”, “hajompokon ni diri/roha niba”. Jesus do manghapus stigma i. Asa
moru “hatimboon ni dongan”, ikkon mulak nasida marsiajar sian Bibel i. Asa
taratasi hajoppokon ni diri/roha” ikkon bahenon ni nabersangkutan strategi asa
boi ibana marnida Jesus.
3. Si Sakeus mangatasi pangambati ni niatna marnida Jesus, na adong
di dirina, marhite na marlojong mandapothon sada hau (hau galagala). Ndang hau
na margoar Rakon dilojongi. Dianalisa ibana, na sian lambung ni hau galagala i
Jesus mardalan, jala molo hundul ibana di dakka ni hau galagala i, boi ma
takkas idaonna Jesus. Dison dipakke ibana bantuan
alam sekitar, ndang bantuan sian akka anggotanya. Ndang disuru ibana
misalna akka anggotana manuhuk ibana asa boi idaonna Jesus. Dung dapotna hau
galagala i, dipakke si Sakkeus nabinotona lao manjakkit hau i. Na so somal hian
manjakkit, ikkon manjakkit. Ilmu na so hea dipakke ibana gabe dipakke ibana
saonari, asa haru boi idaonna Jesus. Marhasil do si Sakeus di usahana i, jala
ndang holan boi diida ibana Jesus, dohot do laos dipakkulingi Jesus ibana, jala
didok Jesus tu ibana asa tuat sian i, alana naeng sorang Jesus tu jabuna. Di
jabuna, si Sakeus dapotan boaboa nadohot do ibana dapotan haluaon, jala takkas
dipaboa Jesus na tarmasuk tu pomparan ni si Abraham do si Sakeus, ndang holan
ala ni parmudaron dohot ala ni haporseaon, dohot ala ni tekadna ikkon pajumpang jala boi marnida Jesus.
Molo tung adong stigma na mandok
“hki hko, huria na haohao”, ndang rikkot akka par-hki gabe mundur manang
tarambat lao marnida Jesus di portibi on dohot di surgo i. Alana HKI (Huria Kristen
Indonesia) HKO (Huria Kristen Oikumenis) do.
Manghapus stigma i, adong do ende na tung mansai mandorong/manjujui, asa
lam marsitutu par-HKI mandapothon Jesus. Ai diendehon do: “HKI HKO, HKI i do
natoho, lam leleng lam jago, tusi ma hita lao, nang pe daodao!” (1 2 3 2 2 1 .. 1 2 3 3 2
2 1 0 1 2 3 2 2 1 . 0 1 3 3 2 2
1. 0 2 3 3 2 2 1 0). Stigma “nahaohao” ndang
mangambat tekad pajumpang dohot Jesus. Molo tung pe dietong Huria Kristen i
patimbohu akka teologi ni akka donganna huria na manghaliangi Jesus, boi do
pakkeon ni Huria i akka teologi sibulusbulus jala situlustulus maniop poda na
di Bibel i, asa boi ganup ruas ni huria i marnida jala pajumpang dohot Jesus,
asa laos sian i sude ruas ni huria i tarpasupasu. Molo tung mansai jompok parbinotoan ni huria
i, dangkal teologina, jala metmet huria i, dipakke huria i ma akka na adong di
alam nahumaliangna mambantu huria i asa boi takkas idaon ni huria i Jesus jala
asa ro Jesus tu huria i pasahathon pasupasuNa. Pasti do gabe tarpasupasu jala sipujion
huria i molo dipatupa na songon i.
4.
Ndang holan si Sakeus boi marnida Jesus dung
manjakkit ibana jala hundul di dakka ni hau galagala i, alai Jesus pe gabe
marnida si Sakeus na di hau i. Ndang holan panonggor nasida pajumpang, alai
gabe manghatai do Jesus tu si Sakeus, mandok asa tuat si Sakeus sian hau i,
jala asa rap mardalan nasida tu jabu ni si Sakeus, ai naeng sorang Jesus di
jabu ni si Sakeus. Pintor sigop do si Sakeus tuat sian hau i mangoloi nanidok
ni Jesus i. Jesus na mansai maol jumpang ni si Sakeus, gabe mansai solhot tu si
Sakeus. Boi rap mardalan di dalan, boi rap hundul di jabu, jala boi rap marlas
ni roha di jabu ni si Sakeus, boi pasahat ias ni rohana, jala takkas mandapot
pasupasu sian Jesus. Holan didok Jesus naeng sorang Ibana di jabu ni si Sakeus,
pintor las situtu roha ni si Sakeus. Ndang dirajumi ibana i gabe boban di
ibana.
Olo do nuaeng akka pecinta Jesus
tarlumobi akka pangihut ni Jesus si nuaeng on songon si Sakeus on? Holan dibege
soara ni Jesus manjou goarna jala didok Jesus aha siulaonna, pintor sigop ibana
mangoloi Jesus jala mangulahon nanidok
ni Jesus, nang pe so haru takkas dope diboto ibana aha maksud ni Jesus manjou
goarna jala mansuruhon siulaonna i, tarlumobi molo takkas do siulaonna i didok
Jesus? Jesus mandok naeng sorang (menumpang) di jabu ni si Sakeus. Bagas
do lapatan ni sorang manang hata
Gorikna: dei meinai. Ndang holan singgah maksudna disi. Meno
> meinai (hata Gorik) marlapatan sorang,
mian, berdiam, mangolu disi,
marpambahenan disi, jala pasahat sipasahhatonna disi. Biasana di hata Batak,
dakdanak na tubu tu hasiangan on do didok sorang.
Molo dakdanak sorang, marlapatan do i, mulai sian hatutubuna i mangolu dakdanak
i di jabu ni natorasna i. Sengaja do dipillit panterjemah hata sorang songon terjemahan ni hata dei meinai (= ikkon sorang), asa haru
bagas lapatanna. Mangolu Jesus di bagas ni si Sakeus, nang di ngolu ni pangisi
ni bagas/jabu i. Sadari on Jesus
sorang di jabu ni si Sakeus. Tumabo jala gumodang do hasonangan hilalaon, tung pe sadari Jesus sorang di jabuniba, sian
nasa saratus taon lelengna iba di istana na marisi akka sipanganon na mewah
jala na gok hamoraon. Tumabo di roha ni si Sakeus “sadari” rap dohot Jesus di
jabuna, sian nasa leleng ni ibana di karejona
di kantor beacukai (kantor panjaloan beo); nang pe so adong hepeng dapot ni si
Sakeus molo rap dohot Jesus sadarina i, hape molo di kantorna si Sakeus ditarui
jolma do akka hepeng dohot hamoraon tu ibana. Ala ni i tung mansai las do roha
ni si Sakeus manjakkon Jesus tu/di jabuna. Jolma sinuaeng on pe, boi do
manghilala tabona dohot sonangna sadari rap dohot Jesus, asal ma olo jolma i
manjakkon Jesus tu jabuna be. Huria porlu mangula di tonga ni hajolmaon (masyarakat), asa dihasiholi jolma ro
Jesus tu jabuna jala sorang di jabu ni jolma i.
Marragam do reaksi ni jolma na asing molo sorang Jesus tu jabu ni
sasahalak. Di na sorang Jesus tu jabu ni si Sakeus, reaksi ni akka na fanatik
maragama marungutungut jala mandok: “Na sorang do Ibana hape tu halak
sipardosa!” Reaksi on patuduhon, na sai
naeng bahenon ni akka namandok on, Jesus i ikkon songon na di bagas rohana
sandiri. Molo boi holan di nasida sandiri nian Jesus i, ndang setuju nasida
molo lao Jesus i tu jolma na so sahorong dohot nasida. “Holan tu jabukku ma
nian Jesus i sorang, unang dohot tu jabu ni halak!”, songon i ma komentar ni
akka na fanatik maragama i. Nuaeng on pe marragam do komentar dohot reaksi ni
jolma na fanatik, molo ro Jesus tu bagasjoro ni HKI pasahathon pasupasuNa; molo
ro Jesus tu akka jolma na tinggal di kolong jembatan jala dipasahat pasupasuNa tu
nasida; molo ro Jesus tu akka jolma na di bagasan penjara jala rap dohot nasida
huhut dipasahat pasupasuNa tu nasida. Ndang pola longang roha ni huria mambege
akka reaksi manang komentar i. Nang akka komentar teologis pe godang do nuaeng
on na dipambahen akka na so pangihut ni Jesus taringot tu Jesus, na mansalahon
Jesus ala olo Ibana diparsangapi pangihutNa na mandok Jesus i Anak ni Debata,
Tuhan (Kyrios), Sipalua (Juruselamat),
manang Debata. Alai nang pe mansai godang akka komentar na mansalahon Jesus
najolo nang nuaeng, torus do mardalan Jesus pasahat podaNa dohot haluaon nang
pasupasu tu akka na manghasiholi diriNa.
5.
Reaksi ni pangisi ni bagas hasorangan ni Jesus do na rikkot
patuduhonon nang di tikki nuaeng on, maniru si Sakeus na mandok mansai tegas
aha sibahenonna dung sorang Jesus di bagasna. Didok si Sakeus: “Olo, Tuhan, satonga ni angka artangki ma
hulehon tu angka na pogos; jala ia adong na huangati, siopat lompit ma hupaulak.”
Gabe marpanarihon tu napogos si Sakeus namora i, dung sorang Jesus di jabuna. Namora
i martekad patupa keadilan sosial di hajolmaon. Namora i martekad gabe
parsidohot mangorui torop ni jolma napogos di hajolmaon nahumaliang ibana. Hamoraon
ni namora i gabe dibahen marfungsi sosial. Molo dileon si Sakeus satonga sian
hamoraonna i tu napogos, tong dope tardok namora ibana; ndang gabe marpogos si
Sakeus ala ni i. Alai marhite pambahenanna i, gabe godang donganna na pogos gabe mamora ala diurupi si Sakeus. Aman jala
sonang do namora mian di sada luat molo marfungsi sosial dibahen hamoraonna. Ai
gabe didok akka napogos nadapotan i do: “Tuani ma mamora si Anu an, ai dohot do
hita taruli sian hamoraonna i.” Porlu do renunghonon ni akka namora di zaman
nuaeng pambahenan na songon on. Laho asa marfungsi sosial do hamoraon ni akka namora
sinuaeng on, umbahen na dibahen pamarenta tax
amnesty (pengampunan pajak), ai marhite i gabe masuk hepeng i tu negara
Indonesia, jala mangula hepeng i (dipakke hepeng i mambangun) di Indonesia.
Dipakke ma hepeng ni namora i mambangun akka proyek di Indonesia on, jala di
akka proyek i karejo jala dapotan gaji ma akka napogos, jala ala ni i gabe boi
ma napogos i mangan, marjabu dohot pasikkolahon anakkonna. Ndang apala na ikkon
dibagibagihon namora i hepengna tu akka napogos, asa tardok na marfungsi sosial
akka hamoraon ni namora i. Alai molo dibahen namora i do akka ulaon na mambahen
“mangan” akka napogos. Napogos i pe antong unang marmental “taruan mangan
taruan minum”. Holan na lumpu jala namarsahit posi do na taruan mangan taruan
minum. Ianggo napogos, naboi mulaulaon do i, jala ikkon mangula do ibana asa
mangan jala gabe boi mamora songon akka namora i.
Ditegashon si Sakeus do hadirionna, na so dohot ibana mangangati rakyat di
ulaonna songon sijalobeo. Didok ibana: “Ia
adong na huangati, siopat lompit ma hupaulak.” Asing do i sian sinuaeng on,
molo diuhum hakim na korupsi, mandok: Si A nunga mangarugii negara sampulu
miliar ala dikorupsihon, ala ni i diuhum ma ibana lima taon penjara jala
dandona (sipaulakonna tu negara) duamiliar. Jadi ndang mulak uang ni negara i.
Ianggo si Sakeus mandok: Molo adong dikorupsihon ibana, paulakonna opat hali
lipat. Ndang omong kosong rajuman hata ni si Sakeus on. Ndang songon na hea
didok sahalak sian halak Indonesia: Molo adong hukorupsihon, digantung au di
tugu Monas. Hape hadapotan do ibana korupsi dibahen KPK, alai tong dang gantung
diri na mandok i di tugu Monas. Martanggungjawab do si Sakeus mandok hatana i.
Aut ro KPK mamareso ibana, ndang dapot ni KPK na korupsi si Sakeus. Ukkejam
dope KPK ni pamarenta Romawi tikki i sian KPK ni Indonesia sinuaeng on. Molo
ndang diuhum mate nakorupsi i, saotikna ikkon bayaron ni na korupsi i do tu kas
negara opat hali lipat ni nadikorupsihonna i. Dipunten Jesus do hajujuron dohot
hatuluson ni roha ni si Sakeus. Ala ni i do umbahen ro hata ni Jesus taringot
tu ibana:
6.
“Dapotan
tua do pangisi ni jabu on sadari on, ai pinompar ni si Abraham do nang ibana.”
Dia ma hatuaon ni si Sakeus? Martua si Sakeus ala nunga takkas diboto
hatoropan, na so tarmasuk horong ni sijalobeo na di stigma “pardosa” manang
“pangangati” ibana. Molo tung pe sai dicap
jolma ibana songon i, nunga ro Jesus paluahon ibana. Molo didok Jesus, si
Sakeus pinompar ni si Abraham, marlapatan do i, na dohot do si Sakeus
manjalo/manean pasupasu na pinasahat ni Jahowa tu si Abraham, di tikki dijou
ibana sian tano Ur-Kasdim laho bukkas tu tano sipatuduhonon ni Jahowa tu ibana
(1 Musa 12:1-3). Si Sakeus tarmasuk na tarpasupasu jala gabe pasupasu. Sahalak
naporsea tu hata ni Jahowa ma si Sakeus dirajumi di nasorang i Jesus di jabuna.
7.
Mangalusi komentar ni akka jolma na manihai
Jesus ala olo sorang di bagas ni si Sakeus, didok Jesus: “Ai na ro do Anak ni
jolma i mangalului jala paluahon na mago.” Molo dirajumi nasida si Sakeus
pinompar ni si Abraham nalilu, penghianat ni hajahudion manang Jahudi namago,
Jesus marpandapot: porlu do selamathonon akka jolma na songon i. Sengaja do
Jesus mamakke gelar “Anak ni Jolma”, laho mangondolhon hamesiason ni Ibana
songon naditanda halak Jahudi sian buku ni Panurirang Hesekiel, ia Anak ni Jolma
i Mesias na dipaimaima halak Jahudi do, jala ndang denggan ambatan nasida Anak
ni Jolma i ro mangalului dohot paluahon namago, molo dirajumi nasida si Sakeus
i Jahudi na mago. Sian pambahenan dohot hata ni si Sakeus di barita on, boi
dohonon: martua do jolma molo sai dijugulhon asa sampe boi marnida Jesus manang
pajumpang dohot Jesus; jala torus marusaha mangatasi akka pangambati, asa sampe
boi pajumpang ibana dohot Jesus jala Jesus sorang di ngoluna. Pasti mangalehon
pasupasu do Jesus , molo sorang jala dijakkon Ibana di ngolu ni jolma di
bagasan las ni roha. Amen.
Pematangsiantar 21 Oktober 2016.
Pdt. Langsung Maruli Basa Sitorus (Pdt. LaMBaS).
