JAMITA SIAN EPISTEL TU MINGGU INVOKAVIT TGL.5 MARET 2017
PSALMEN 32:1-11
32:1 Martua ma manang
ise naung sinesaan pangalaosina, naung hinuphupan dosana.
32:2 Martua ma jolma,
ia so dijujur Jahowa tu ibana hajahaton,
jala ndang marpangalensem tondina di
bagasan.
32:3 Ai saleleng
huhasiphon dosangku reung do holiholiku, dibahen anggukku ganup ari.
32:4 Ai sai didondoni tanganMu do ahu arian dohot
borngin, jadi marsik do mudarhu songon di hamamasa ni logo ni ari. Sela.
32:5 Jadi hupabotohon
ma tu Ho dosaku jala ndang huhuphupi salaku; nikku do: Topotanku ma angka pangalaosiku tu Jahowa,
jadi marpamuati do roham di utang ni dosaki.
32:6 Ala ni
martangiang ma tu Ho sude na lidang marroha di
tikki parsaulian; tongon do, nang pe ro tahop akka aek magodang, ndang tagamon sampe ianggo tu ibana.
32:7 Ho do
pangondianku, sai jagaonmu do ahu sian parmaraon, sai haliangkononMu do tu ahu olopolop ni haluaon.
Sela.
32:8 Huparrohai jala
hupodai pe ho taringot tu dalan sidalananmu, huiringiring pe ho dohot pamereng
ni mataku.
32:9 Unang tung songon
hoda hamu, manang songon halode na so marroha, ndang olo dumonok tu ho, nda
pinatunduk ni kokkang.
32:10 Tung na lan do
parniahapan ni parjahat, alai manang ise na marhaposan tu Jahowa, haliangkononna
tusi asi ni roha.
32:11 Marlas ni roha ma hamu mida Jahowa,
jala marolopolop ma hamu, ale akka partigor, jala marende ma sude hamu akka
parsihohot marroha.
ALA NAUNG DISESA JALA DIHUPHUPI JAHOWA
DO DOSATA, MARTUA DO HITA JALA DENGGAN MA HITA MANGOLU
1.
Hamuna dongan
sahaporseaon nahinaholongan di bagasan holong agape ni TUHAN Jesus Kristus.
Sian mulai zaman ni si Adam sahat tu saonari, masalah penyelesaian ni dosa do parsoalan naumbalga diadopi hajolmaon. Dosa,
i ma ganup pangalaho manang pambahenan na
peol / manimbil sian dalan na ikkon sapatutna jala seharusna dalanan gabe so
dapot tujuan na sasintongna. Di dalan i adong do akka siparrohahonon jala
sioloan manang sipatuhan asa sahat jala dapot tujuan. Molo mameol ( = manimbil)
jolma i sian dalan manuju tujuan i, dipilllit dalan na asing, i ma nidokna sala
dalan (= mardosa), jala tung boha pe dengganna pangoloion disi, tong na ma
nasala i, jala akibatna ndang sahat tu tujuan. Tujuan sieakan ni jolma di tano
on, i ma: mangolu jala martua. Di na peol (manimbil) dalan ni si Adam/Hawa di porlak na di Eden i,
ndang dapotna be tujuanna na sasintongna di tano on. Na dapotna: hamatean dohot hamarjeaon (marsusa), habalikan ni mangolu dohot martua. Molo nunga
peol (manimbil) dalan ni jolma i, ditangihon jala dioloi ma joujou ni Jahowa
(TUHAN) Jesus Kristus na mandok: “Songon
sintongna mangolu ahu, ninna Tuhan Jahowa, tung
na so lomo do rohangku mida hamatean ni halak parjahat i, so ingkon mida
hamumulak ni parjahat i tumadingkon dalanna i nian, asa mangolu ibana. Antong
sai mulak ma hamu tumadingkon dalanmuna
angka na jahat i! Boasa tung tagonan mate hamu, ala pinompar ni Israel?” (Hes.
33:11). Akka proses paulakkon jolma tu dalan na sintong asa mangolu jala martua
jolma i, akka i do ditawarhon
(dijuarhon) ganup agama na adong di portibi on. Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus
manjuarhon proses na mansai tabo jala lambok tu jolma i. Molo dijua jolma i be tawaran ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus
on, ndatung adong be sisolsolanna, ai pasti ujung ni pardalanna mandapot
hamatean dohot hamarjeaon (marsusa), na umposi sian na ditipahon tu si
Adam/Hawa dohot tu jolma na rasip di zaman ni si Noak.
2.
Parpsalmen on
paboahon tolu cara ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus mamproses pasaehon dosa ni
jolma, i ma: (1) manesa nasa pangalaosion; (2) manghuphupi nasa dosa; (3) ndang
manjujur nasa hajahaton. Molo disesa
pangalaosion i, nunga mago be sude i. Unang be diulakkon. Molo dihuphupi dosa i, ndang be tarida i,
jala unang be dipaullopullop manang ise. Molo ndang dijujur be hajahaton i;
ndang be dipaingotingot i saluhutna. Unang be dibikkasi muse asa taringot. Di
Padan Na Robi dibaritahon do akka dia sibahenon ni halak Israel asa tung haru
takkas masa tu diri ni akka pardosa na tolu cara i, i ma marhite akka ritus ni
agama nasida tarlumobi ritus pasahathon tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus pelean
hasesaan ni dosa, pelean situtungon, pelean paskah. Di Padan Na Imbaru
dibaritahon, aha dibahen Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus mamproses pasaehon dosa ni
hajolmaon. Rimpunanna tajaha ma di Joh.3:16 dohot di Pilippi 2: 6-11. Martua do
hita na manjakkon hasesaan ni pangalaosion, panghuphupion ni dosa dohot na so
dijujur be hajahatonta ala naung dipatupa Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus
saluhutna i marhite hagogoon ni mudar ni
Jesus Kristus nadurus di dolok Golgatha. Ndang marpangalessem Tondi ni Jahowa
patupahon saluhutna i di hita; jala hita pe, unang ma marpangalessem tondinta
di bagasan manjakkon akka naung diulahon Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus bahen
hangoluan dohot hamartuaonta. Marpangalessem = berjiwa penipu (LAI TB). Jujur jala tulus do ateate, roha dohot
pambahenan ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus laho pasidunghon sude masalah
pardosaonta. Songon i ma nang hita: Unang sipaulaula panjakkononta di hasesaan,
panghuphupion dohot na so dijujur be dosanta. Nunga mulak hita dibahen Jahowa
mardalan di dalan na sintong, na manuju tujuan na pasti dapota, i ma: hangoluan
dohot hamartuaon. Ndang adong be natumabo sian molo adong di hita kesempatan
mangolu, jala marhangoluan na sintong. Lapatanna: Ndang adong na mangondam
pamatehon hita; ndang adong hajukkaton hilalaon; sandok sude hak azasi ni jolma
mardalan sude denggan tu hita. Ndang adong be na tumabo sian molo boi daion
hamartuaon na sintong. I ma dapotta, akka na tung mambahen sonang situtu roha,
tondi nang dagingta.
3.
Asa sude pangalosion,
dosa dohot hajahatonta i disesa, dihuphupi jala ndang dijujur, ikkon akkuanta do
saluhutna i tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus. Molo adong na tatabunitabunihon sian
dosata i tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus, ndatung dohot i sesaonna, huphupanna
manang ndang jujuronna. Manderita sandiri do hita molo tahasiphon dosata tu
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus. Songon nidok ni parpsalmen on: Ai saleleng huhasiphon dosangku reung do
holiholingku, dibahen anggukku ganup ari. Ai sai didondoni tanganMu do ahu arian dohot borngin, jadi marsik do
mudarhu songon di hamamasa ni logo ni ari. Molo so nitopotan dosa i tu TUHAN, sai digopui
i do roha nang pikkiran, reung holiholi, marsik mudar. Ai sai diolati dosa na
so tinopotan i do pardosa i, jala dilele halinuna. Haru molo didok didondoni begu, haru hansit
situtu, jala didok pusok marhosa. Apalagi ma molo didondoni tangan ni Jahowa
hita, pintor olo na ma mago jala mate. Jadi misalna: Molo adong homitan ni oppu
na marlaok dosa sai nipearopearo, ndang niakkuan i tu Jahowa (TUHAN) Jesus
Kristus, ba torus do manginsombut dosa na adong di homitan i. Jadi ikkon akkuan
do i tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus; jala bahenon panggotapon sian
pangisombutonna i. Mardomu tu rikkotna
mangaku saluhut dosa, i do umbahen di bagasan
ritus ni parmingguonta adong tikki “mangaku/manopoti dosa” jala ihut tusi
“sahap” (ndang holan bagabaga) hasesaan ni dosa na dipaboa marhite hata ni
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus. Molo marpangalessem do iba mangulahon i, ba ndang
saut i. Ikkon situtu situtu do, sian nasa roha, sian nasa partondion niba,
manopoti dosa i, baru pe asa mansai
palumbang andora, roha dohot pikkiran. Adong do deba huria na mangaloas ruasna
mangangguki pajojorjojor sude hasalaanna di tikki acara manopoti dosa. Alai
Hurianta, ndang pola songon i. Sukkup do di tangiang panopotion ni dosa i
didok: “TUHAN, na mardosa do hami tu Ho marhite pikkiran, hata, nang
pambahenannami na maralo tu lomo ni roham! Sesa ma saluhutna dosanami i, asi ma
rohaM!” Na manopoti dosana i, boi do mandok di bagasan rohana, akka dia ma dosa
nabinahenna. (I do umbahen rikkot dileon paragenda tikki hohom satokkin). Diboto
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus Nasunparbinoto i do i nang pe di bagasan roha dosa
i nidok. Hombar tu poda na sian Bibel i do i. Boasa ndang disoarahon dosa i
tikki manopoti dosa? Asa unang ditakkup sibolis i soara panopotion i, lao
bahenonna/olahonna muse mambahen dosa na
jumorbut. Tatiru ma parpsalmen on, na mandok: Jadi hupabotohon ma tu Ho dosaku jala ndang huhuphupi salaku; nikku
do: Topotanku ma akka pangalaosiku tu Jahowa,
jadi marpamuati do rohaM di utang ni dosaki. Lao pabotohon dohot manopoti
dosa tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus, boi do tong bahenon acara khusus, molo
tung rikkot. Na jelas on do: Molo tapabotohon jala tatopoti dosanta tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus marhite
acara di parmingguon manang di acara khusus sian nasa roha jala ndang
marpangalessem hita, pasti marpamuati do roha ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus
di utang ni dosanta. Jala dung songon i, i na ma hangoluon dohot hamartuaon na
tumabo.
4.
Tung mansai tabo
panghilalaan dung disesa dosa i, jala dung marpamuati roha ni Jahowa (TUHAN)
Jesus Kristus di utang ala dosa i, ai boi ma hita martangiang tu Jahowa songon
halak na lidang marroha, ro ma nang parsaulian; jala molo tung ro pe aek
magodang (tsunami; aek na sumar)
manang akka na naeng mangharomhon ngolunta, ndang sahat i tu hita. Ndang sahat,
ala nunga gopas partahananta, jala Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus pangondianta,
dijaga hita asa dao sian hita parmaraan, jala takkas dihaliangkon tu hita
olopolop ni haluaon. Diparrohai Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus hita jala dipodai
taringot tu dalan sidalananta, i ma dalan manuju tujuanta na sintong, i ma
hangoluan dohot hamartuaon. Ndang dipasombu hita mardalan punjung, alai takkas
do didampingi (diiringiring) hita marhite Tondi Porbadia dohot HataNa nabadia
i. Ndang hea nok (pitpit) mata ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus manjagai hita. Nunga
mansai godang pengalaman ni akka naporsea taringot tu hasintongan ni hata ni
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus, tinariashon ni parpsalmen on. Tong ma ganup hita mamilangi akka naung taalami (tahilala)
di na satia hita manopoti dosanta tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus, jala disesa
TUHANta i dosanta dohot utang ala ni dosanta.
5.
Hamuna dongan
nahinaholongan. Molo dung disesa TUHANta dosanta, jala dibahen hita di dalan na
sintong mangeahi hangoluan dohot hamartuaon (ndang be mangeaki hamatean dohot
hamarjeaon/ marsusa), gabe jolma na mardeka do hita, alai unang tabahen
hamardekaonta i mangulakkon hita mardosa. Di hamardekaonta i, didok parpsalmen
on: Unang tung songon hoda hamu, manang
songon halode na so marroha, ndang olo dumonok tu ho, nda pinatunduk ni
kongkang. Nataboan hita mangolu, molo atur nang pe so pola diatur. Jala i
do pangalaho ni hajolmaonta songon huria (ampuna) ni TUHANta hita: ATUR NANG SO
POLA DIATUR. Nunga taparmudarhon i jala tapartondihon. Molo tung adong dope na
hurang dasip songon i, dipadasip ma. Martua do hita molo songon i ngolunta.
Ndang jolma na denggan hita, molo sai ikkon res on manang aturaturon, i pe asa
boi denggan mangolu dohot mardalan. I do umbahen patik holong ni roha do dipasahat
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus laho
hangoluhononta. Ndang rikkot be adong
akka “patik-patik” (aturan-atruan) na mangatur hita sadetail-detailna, songon nabinahen ni akka agama syariat. Ndang
rikkot atur-aturon hita martangiang (3
manang 5 hali) sadari; ikkon marburi lao mangan; ikkon markarudung asa alim;
ikkon adong parsubanghononhon sipanganon; manang na so jadi hita pararat-rarat barita hoax. Nunga ganup hita mamboto aha na
denggan, aha na patut, jala molo taulahon i pintor sekali gus tarida holongta
tu Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus dohot holongta tu dongan jolma dohot holongta
tu nahumaliang (akka natinompa ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus. Akka jolma na
martanggungjawab do hita di akka natabahen, jala bahenonta do i nang pe so
dikokangkokang hita marhite tali res, songon hoda manang halode.
6.
Hamuna
nahinaholongan di bagasan Kristus. Hita naung tinobus ni Jahowa marhite mudar
ni TUHAN Jesus Kristus, ikkon hot ma mangolu di bagasan Jesus kristus. Unang
adong be na mangulakkon marjahat. Alana, songon nidok ni parpsalmen on: Tung na lan do parniahapan ni parjahat. Boasa
lan? Alana, na maralo tu parjahat dua horong, i ma : donganna jolma dohot
TUHAN. Sian donganna jolma ro parniahapan na paet jala hansit (ai hona uhum
ibana: sampe adong na diuhum mate, dipapogos; dihurungkon; dijora), jala sian Jahowa
(TUHAN) Jesus Kristus ro uhuman na posi, ai gabe so parjambar ibana di
hangoluan na sonang di tano on dohot di banuaginjang.
Molo dung disesa dosanta, sada siradotanta, i ma
marhaposan tu Jahowa. Didok di buku nabadia i: “Pasahat ma dalanmu tu Jahowa
jala haposi Ibana, asa Ibana paturehon” (Psalm
37:5). Jala TUHAN Jesus Kristus mamodahon: “Sai jumolo ma lului hamu
harajaon ni Debata dohot hatigoranna, dung i tambahononna do sude akka ondeng
tu hamuna!” (Mat. 6:33). Molo ditambahon Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus tu hita sude
akka ondeng, sarupa do i tu na nidok ni parpsalmen on: “haliangkononna tusi asi ni roha” (= halianghonon ni Jahowa
(TUHAN) Jesus Kristus asi ni rohaNa tu ganup na marhaposan tu Ibana). Molo dapotan “sude akka ondeng” ganup pangihut
ni TUHAN Jesus Kristus, i do las roha na so hapalang. Nanidokna sude akka ondeng i ma sude akka na
denggan na rikkot tu hangoluan dohot tu hamartuaon ni pangihut ni TUHAN Jesus
Kristus. Deba sian i, na jotjot digoari jolma, i ma: hamoraon, hagabeon, hasangapon, habisukon, hagogoon, hahipason, ro
di sude akka na tarmasuk tusi. I do hangoluan na sonang dohot hamartuaon di
tano on. Molo dapot do i, talup ma hita marlas
ni roha mida Jahowa, jala marolopolop hita, akka partigor, jala marende sude hita akka parsihohot marroha. Patuduhononta ma
las ni roha dohot parolopoloponta dohot parendeonta, ndang holan marhite akka
pesta-pesta, festival-festival, dohot do marhite akka usahanta pamajuhon budaya
ni bangsonta, patamba hadengganon ni hajolmaonta, paulihon ture ni pangulaonta,
pahatophon dapot hamakmuron ni negaranta, dohot
haadilon sosial tu sude panduduk ni Indonesia, nang hatongtongon ni
hadameon di negaranta dohot di portibi on. Udut ni i, lam martambatamba-tamba
ma las ni rohanta, dohot parolopoloponta jala lam talmis ma nang parendeonta.
Ai sinemnem urukuruk, silamlam aek Toba; na metmet ndang marungutungut, sude dakdanak
nang namangodang luhut marlas ni roha. Tangan ni Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus ndang be tangan na mandondoni tu hita, alai
gabe tangan na mamasumasu. Jala hita pe gabe pasupasu tu donganta dohot
nahumaliang hita. I ma hamartuaonta. Amen.
Pematangsiantar, tgl. 13
Peburari 2017. Pdt. Langsung Maruli Sitorus (Pdt. LaMBaS)