JAMITA SIAN EVANGELIUM TU MINGGU I DUNG EPIPHANIAS, TGL. 8 JAN 2017, EVANGELIUM MATEUS 3:13-17

23.38.00 0 Comments A+ a-

MATEUS 3:13-17

3:13 Uju i ma ro Jesus sian Galilea tu batang aek Jordan, laho padidihon Ibana tu si Johannes.
3:14 Alai manjua do si Johannes, didok ma: Ahu do nian patut didionmu, hape Ho ro mandapothon ahu!
3:15  Alai didok Jesus ma mandok ibana: Songon i ma jolo! Ai tama do tapajongjong nasa hatigoran! Dung i dioloi ma Ibana.
3:16 Asa dung tardidi Jesus, pintor hehe ma Ibana sian aek i, jala mungkap ma langit, jadi tarida ma mijur Tondi ni Debata songon darapati sumonggopi Ibana.
3:17 Laos mangkuling ma soara sian ginjang, didok ma: On do Anakku, Haholongan i; halomoan ni rohangku do Ibana!

HALOMOAN NI ROHA NI TUHAN IKKON MA HALOMOAN NI ROHANTA

1.      Rikkot situtu do di TUHAN i dohot di ganup jolma denggan lao mamulai ulaonna. Tarlumobi ma i akka ulaon na marhadohoan, na mansai godang lapatanna, molo naeng diulahon ulaon i denggan sahat ro di ujungna, sahat tu na sukses. “Marmula do nauli, marbonsir hamamago,” ninna siboto habisukon. Molo marulaon halak Batak Toba, ikkon jolo adong do ria raja, jala sai dimulai do panghataion marhite hata na masisisean. “Serser mula ni tortor, sise do mula ni panghataion”, ninna bangso Batak Toba. Molo mangido gondang pe, ikkon jolo adong do gondang mula-mula, i pe asa mangihut muse akka gondang na mangiringi tortor na mangihut. Molo manghatai pe, sai didiok jala diulahon do: “Jolo nidilat bibir, i pe asa nidok hata.” Molo di ulaon unjuk (marhata adat), sai jumolo do masirenggetan akka na mardongan tubu asa boi dapot ise parsinabul hata jala ise parsinabul jambar (sibagi hasea/na margoar ni sipanganon). Andorang do dibagi jambar, jumolo do diraksa songon dia parbagi ni jambar i asa boi pajumpang jala mardomu parbagi ni jambar na marasing di akka luat ni hasuhuton paranak dohot parboru; luat ni hula-hula dohot pargellengonna. Dung martomu panghataion dohot raksa i, sude ma mandok: “Pat ni gaja do pat ni hora, akka raja do hamu jala akka na marroha; molo dung denggan di roha ni suhut na dua, sude do hami manolopi nauli dohot na denggan jala marlas ni roha.” TUHAN Jahowa tung mansai denggan jala uli do dimulai ulaonNa di tikki lao manompa dohot mangatur natinompaNa i, nadipaboa di barita na adong di 1Musa 1-2. Andorang so ditompa langit dohot tano, ditompa Ibana na targoar “HABISUKON” (Poda 8:22-31), na gabe “anak kesayangan” (Batak Toba: pande) ni Panompa i. Dung i ditompa Jahowa ’Elohim ma langit dohot tano, i ma beresyit (parmulaan) ni panompaon na marrumang materi/benda. Diuduti Jahowa manompa Natiur, asa tung patar sude, jala patar dia siulaonNa muse. Denggan diida Jahowa natiur i. Marudut-udut ma panompaon i sahat tu na ditompa jolma, jala dipasu-pasu jolma i, ditempathon di Porlak na di Eden, dung i dipatiki. Jadi diida Jahowa ma natinompaNa i nunga tung mansai denggan. Dimulai Jahowa ulaonNa i denggan jala uli, diujungi tung mansai denggan jala uli. Akka pambahenan na songon i do ikkon tiruon ni jolma, songon binaen ni bangso Batak Toba i. Nunga diparmudarhon jala dipartondihon bangso Batak Toba bakko na songon i: Ganup ulaon ikkon dimulai denggan, jala ikkon diujungi mansai denggan. Didok nasida: Sala mandasor, sega do luhutan. Denggan mandasor, mansai denggan jala togu luhutan, jadi sonang huhut tiur ma roha mardege eme i, laho mamampe tu jabu.

2.      TUHAN Jesus Kristus pe mamulai ulaonna tung mansai denggan do, songon pinaboa ni turpuk jamita sadari on. Dung ro Ibana sian banua ginjang, Jahowa ’Elohim na gabe jolma, maringan do Ibana di huta Nazaret, dipagodang si Josep dohot si Maria di pardagingon i, jala ringgas ‘marhata-ni Jahowa’ di jabu dohot di parguruan na adong di Nazaret. Huta Nazaret i ma sada huta natarmasuk tu luat Galilea. Aek Jordan pe memang tong do deba bagian ni Galilea, i ma na di julu, alai di tonga bagian ni luat Dekapolis na marbariba dohot Samaria; di ujung ni Sunge i tarmasuk tu luat Perea na marbariba tu luat Samaria do, jala sunge i marmuara tu Laut Mate. Inganan ni si Johannes mandidi, i ma di bagian julu ni sunge Jordan, hira di perbatasan ni luat Galilea dohot Dekapolis ma inganan i. Molo didok, Jesus ro sian Galilea tu batang aek Jordan, marlapatan do i, borhat lao mamulai ulaonNa. Ditadinghon Ibana ma akka ulaon hasomalanNa na diula raphon amaNa di pardagingon-jolma, si Josep, martukang hau (perabot), jala borhat lao mamulai ulaonNa raphon AmaNa parbanuaginjang i. Dao do dalanan pat sian Nazaret tu sunge Jordan. Lao Jesus tusi, ala diboto, nunga mandidihon si Johannes Pandidi di sunge i huhut marjamitai mangido akka jolma asa nasida pauba roha, alana nunga songgop harajaon ni Jahowa ’Elohim (TUHAN Debata). Sian haputusan ni roha ni Jesus sandiri do harorona manopot si Johannes Pandidi. Ala adong maksud dohot tujuanNa. Ritus paragamaon na imbaru do pandidion di hatiha i, naung dipasomal ni akka halak Essene, na anggotana gabe adong gabe parbahudung di liang (gua) Qumran. Agama Jahudi pe tikki i nunga tarpengaruh tu ulaon pandidion tanda hamubaon ni roha, tarlumobi tu akka jolma na marhuta nadao sian Jerusalem. Ala na, ndang sai sude jolma be olo sunaton. Gabe dibahen ma pandidion tu akka jolma na songon i. Sunat dohot pandidion i, sama-sama manuntut hamubaon ni roha, dohot haoloon gabe masuk tu horong ni bangso ni Jahowa ’Elohim (TUHAN Debata). Jesus naung tarsunat di bagas joro ni Jahowa, di ari paualuhon dung hasosorangNa, olo ro tu si Johannes Pandidi laho mangido asa Ibana dididihon si Johannes Pandidi. Pambahenan on patuduhon haoloon ni Jesus masuk tu horong ni akka sijalo sunat dohot tu horong ni akka sijalo pandidion nabinaen ni si Johannes Pandidi. Jadi molo di Jesus, ndang rikkot marbada manang marpulik akka naung manjalo sunat dohot naung manjalo pandidion hamubaon ni roha. Marhite haoloonNa tardidi, dimulai Jesus ma ulaonna manogu akka naung tarsunat dohot naung tardidi nabinaen ni si Johannes Pandidi, asa gabe sadá marpungu di harajaonNa, harajaon banuaginjang i.

3.      Ditanda si Johannes pandidi do dirina dohot diri ni TUHAN Jesus Kristus, jala diboto ibana do na lobi sian pandidion hamubaon ni roha boi leonon ni Jesus tu jolma na olo mangihuthon Ibana. Si Johannes mandok taringot tu Jesus: “Ia ahu, aek do hudidihon tu hamu mandokkon paubahon roha; alai andul gumogo do na ro sian pudingku, gari mamboan sipatuna hurang tama dope ahu. Didihonon ni I do tu hamu Tondi Parbadia dohot api! (Mat.3:11).” Panandaon i do mambahen manjua si Johannes mandidi TUHAN Jesus Kristus, jala mandok: “Ahu do nian patut didionmu, hape Ho ro mandapothon ahu!” Sarupa do i, molo dipangido TUHAN i asa pasupasuonta Ibana, pasti pintor dohononta do: “Ahu do TUHAN manjalo pasupasu sian Ho, ai Ho do haroroan ni pasupasu.” Molo sada ina dongan samarga ni namangoli siulosan, sai pintor didok inanta i do: “Hulahulaku do hamu, au do tama siulosanmuna, jadi holan tu penngantin boru (oroan) do ampehononku ulos i,” ninna. Pintor dialusi pangoli i do, mandok: “Bahen ma nauli i namboru!”, ninna. Masa panjuaon ala panandaon, nahurang tama diriniba mangulahon sada ulaon tu sasahalak na nirajuman tumimbo sian diriniba. Hurang tama dietong si Johannes dirina mangulahon pandidion tu Jesus na ro mandapothon ibana. Tanda ni haserepon ni roha do pangalaho na songon i. Porlu do akka serep ni roha na songon i. Ndang songon na binotoon, sai lam dipatoru derajat ni Jesus marimbanghon uluan nasida. Molo adong jolma na sai patoruhon (paleahon) Jesus di ulaonna, hamagoan do dapotna di joloan ni ari. Nunga lam tarida i nang nuaeng on. Tung tama do jungjungonta TUHAN Jesus Kristus i satimbo ni timbona, jala hata/parentaNa ma siulahononta.

4.      Alus ni Jesus tu si Johannes na manjua i, tung gabe parsiajaran do tu ganup siihuthon Jesus Kristus. “Alai didok Jesus ma mandok ibana: Songon i ma jolo! Ai tama do tapajongjong nasa hatigoran! Dung i dioloi ma Ibana.” Molo didok Jesus : “Songon i ma jolo!”, na mandok i do na dumenggan sian nadumenggan siulahononhon. Molo natumimbo sian iba marsuru iba, tung pe i sipata songon na jaluk tu roha niba, ikkon do oloan, tarlumobi ma molo na marsuru iba i ndang na marroha mangago tu iba. Bangso Batak Toba mandok: “Barisbaris ni gaja di rura Pangaloan, molo marsuru raja, ikkon do i oloan; ai molo nioloan, sai na dapot do pangomoan, jala molo so nioloan, sai na ro do hamagoan.”  Ndang holan “raja” TUHAN Jesus Kristus di si Johannes Pandidi, tung tampuk ni hangoluanna do. I do umbahen na ndang pola godang be komentarna, mangoloi parsuruon dohot pangidoan ni TUHAN Jesus Kristus.  Dipatakkas Jesus do sakkapNa na laos manogihon si Johannes Pandidi pajongjong nasa hatigoran (Yunani: pasan dikaiosunen; Ibrani: kol hazedakah; Inggris: all righteousness; LAI TB: seluruh kehendak Allah; TB TL: segala syarat agama; Jerman: alle Gerechtigkeit), marhite haoloon ni Jesus didion ni si Johannes dohot haoloon ni si Johannes mandidi TUHAN Jesus Kristus. Akka hatigoran dia ma nidokna ulaning? Parjolo ma i hatigoran ni agama Jahudi nanipeop ni akka parsunat.  Paduahon: hatigoran ni agama Jahudi nanipeop ni akka namanjalo pandidion ni si Johannes Pandidi. Patoluhon: hatigoran ni ulaon ni si Johannes. Tigor do ulaon ni nabinahen ni si Johannes i: mandidi. Ndang saingan ni ulaon ni Jesus i. Marhite na olo si Johannes mandidi Jesus, jala olo Jesus tardidi, ditariashon do tu sude horong ni hajahudion, na mangolu di bagasan hamubaon ni roha do Jesus, jala sude pangalahona ndang adong na manimbil sian uhum, patik dohot paradaton ni Jahudi na sian horong dia pe i. Paopathon: hatigoran ni ulaon ni Jesus. Ro Jesus laho maningkathon ulaon pandidion na binaen ni si Johannes i ma pandidion marhite aek dohot marhite Tondi Porbadia. Naeng mulaan ni Jesus ma ulaonNa pasonggop Harajaon Banuaginjang i tu hajolmaon, ikkon botoon ni ganup jolma ia Ibana ndang marlaok dosa, jala takkas do harajaon i lao pajongjong hangoluan na sasintongna, na so maralo tu paragamaon dohot paradaton na denggan binaen ni jolma, alai huhut lao patotahon paragamaon dohot paradaton i asa tung lam hombar tu lomo ni roha ni Jahowa ’Elohim. Palimahon: pajongjong hatigoran ni Jahowa ’Elohim (TUHAN Debata), i ma sakkap ni Jahowa marsuru AnakNa Haholongan i lao patupa haluaon, hasesaan ni dosa dohot hangoluan saleleng ni lelengna na marhasonangan tu akka jolma naporsea. Akka tahi pajongjong nasa hatigoran di tonga ni hajolmaon porlu situtu do parrohahonon ni ganup paragama, asa unang sai holan hatigoran ni sasahorong sambing na sai ikkon pajongjongonna. Di rumatangga porlu do pajongjongon hatigoran ni ama, hatigoran ni ina, hatigoran ni ni anakkon, hatigoran ni akka parkarejo, hatigoran ni pinahan. Di negara ikkon pajongjongon hatigoran ni HAM, UUD dohot uhum na hombar tu isi ni UUD RI 1945; Bhinneka Tunggal Ika; Pancasila; NKRI dohot hak-hak ni rakyat. Pajongjongon pambahenan na so siida bohi (diskrimnatif), na so apartheid (na so mambolatbolati). Di huria pe rikkot do pajongjongon hatigoran ni ruas, hatigoran ni parhalado, hatigoran ni sikola minggu, naposobulung, ama, ina, namabalu, hatigoran ni uhum/HSG, hatigoran ni holong, panghirimon, haporseaon, hatigoran ni poda, jala sude hatigoran i martumpu tu hatigoran ni Jahowa ’Elohim (TUHAN Debata). Toho do i nidok ni Toba: “Tikko bulung ni jior, tikkoan bulung banebane. Tikkosan marhata tigor, tikkosan marhata dame.” Sude ulaon pajongjong nasa hatigoran, ikkon diulahon ma di bagasan dame dohot holong. Tung mansai dame do roha ni si Johannes Pandidi, dung didok Jesus tama pajongjongon nasa hatigoran. Ala ni hadameon na dapot ibana i, pintor dioloi do mandidihon TUHAN Jesus Kristus. Dame roha ni si Johannes Pandidi, ala tung mansai takkas do dipatuduhon Jesus, ia hadirion ni si Johannes i ma Sitotas Nambur, sipature dalan di TUHAN Jesus Kristus lao mamboan songgop Harajaon Banuaginjang i. Luar biasa do sangap ni akka pangihut ni Jesus, molo ditiru pambahenan dohot haoloon ni si Johannes Pandidi on mangoloi dohot mangantusi Jesus Kristus.

5.      Asa dung tardidi Jesus, pintor hehe ma Ibana sian aek i, jala mukkap ma langit, jadi tarida ma mijur Tondi ni Debata songon darapati sumonggopi Ibana. Laos mangkuling ma soara sian ginjang, didok ma: On do Anakku, Haholongan i; halomoan ni rohangku do Ibana! Holan dioloi si Johannes mandidihon TUHAN Jesus Kristus, adong tolu na masa, i ma (1) hilas jala hiras Jesus hehe sian aek (sunge) i; (2) mukkap langit; (3) mijur Tondi Parbadia songgop tu Jesus; jala (4) Dapot begeon boaboa sian Jahowa ise do Jesus na naeng mamulai ulaonNa i. Dung simpul mangoloi akka ruhut ni agama  (pajongjong nasa hatigoran), ihut ma tusi akka ruhut pinatupa ni Jahowa ’Elohim (TUHAN Debata). Masa hiras ni roha dohot sigop ni pamatang ni Jesus lao mamulai ulaonna patuduhon naung songgop Harajaon Banuaginjang tu tonga ni hajolmaon. Ukkap  langit laho pasahathon silehon-lehonna tu hajolmaon. Jala tung takkas dipatuduhon Jahowa pandonganionNa tu Jesus marhite na dipasonggop Jahowa TondiNa tu Jesus, lao patakkashon na sian Tondi Porbadia do Jesus tubu tu hasiangan on, jala Ibana pe digoki Tondi Porbadia do mamulai ulaonNa sahat tu na paujunghonsa. Akka na masa on saluhutna patuduhon panolopion ni TUHAN Debata tu ulaon nanaeng mulaan ni Jesus Kristus di portibi on.

       Soara na mandok: On do Anakku, Haholongan i; halomoan ni rohangku do Ibana! maningtingkon ise Jesus sasintongna. Di parmulaan ni ulaon ni Jesus mamboan haluaon, ikkon takkas do botoon ni hajolmaon jala ikkon do jolma i mangakui ise Jesus i, asa taruli hajolmaon di haluaon dohot hangoluan nabinoan ni Jesus. Molo didok Jahowa ia Jesus i “Anak”-Na, na paboahon hadirionNa sandiri do i, na ro manopot hajolmaon di bagasan rumang jolma. Asa boi do botoon ni jolma, na marhuaso situtu do Jahowa mambahen diriNa gabe jolma jala tongtong TUHAN Debata di bagasan sada tikki, dohot di tikki na marasing. Boi Ibana mangula rap dohot jolma marhadirion jolma, bulus jala buni ha-debata-on ni Jahowa satikki i; alai laos boi do Ibana mangulahon ulaonNa di bagasan ha-debata-on, bulus tung nalnal, jala hajolmaonNa buni sian parnidaan ni jolma. Boi mangula Jahowa di Galilea di hadirionNa na gabe jolma Jesus, alai di tikki na sarupa mangula Ibana di inganan na asing (di surgo) na takkas di bagasan hadebataonNa. Ndang tarpatudos hadirion dohot haboion ni Jahowa na songon i tu manang aha pe na adong di portibi on, di nasa na tinompa ni Jahowa. Alai tung gabe pasupasu na godang do i tu jolma na olo porsea tu TUHAN Jesus Kristus. Marhite na ro Jahowa marrumang jolma Jesus, naeng patuduhonon ni Jahowa boha do sasintongna boi jolma i mangoloi Jahowa di tikki na sonang, na porsuk, di tikki punjung dohot di tikki torop mandongani; di tikki diasup portibi on dohot di tikki dipujipuji portibi on Ibana. Songon i do nang hadirion ni Jahowa na ro tu hajolmaon di bagasan rumang Tondi Porbadia, asa tung gabe pasupasu na godang haroro ni Jahowa manopot jolma dohot akka ulaonNa di tonga ni hajolmaon tarlumobi di tonga ni akka na porsea tu Ibana. Didok Jahowa, ia Jesus i ma Haholongan dohot HalomoanNa. Maksudna, asa mangihut jolma na mambege soara on manghaholongi dohot manghalomohon TUHAN Jesus Kristus. Satolop tu si, ia akka na targoar “anak ni Tuhan”, akka “anak ni Debata” i ma akka jolma haholongan dohot halomoan ni TUHAN Jesus Kristus. Molo didok ia Jesus i, i do Haholongan dohot Halomoan ni Jahowa, na marlapatan do i, na tu Jesus do dipasahat nasa huaso dohot lomo ni roha ni Jahowa. Sian Jesus ma dapotan akka jolma na porsea, manang aha pe nadihaporluhon jolma i di ngoluna, i ma na rikkot tu ngolu partondion dohot tu ngolu pardagingon. I do alana, molo adong dua mardos ni roha mangido tu Jahowa di bagasan Jesus Kristus, sai na dapotna do napinangidonasida i. Alai ikkon rade do inganan ni silehonon ni TUHAN i di hadirion dohot di ngolu ni namangido i, asa boi sahat napinangidona i.

6.      Nunga tung takkas dimulai Jesus ulaonNa mamboan Harajaon Banuaginjang i mansai denggan jala uli tu tonga ni hajolmaon. Ikkon ma patar pangihuthonon ni akka naporsea (Huria Kristen) di pamuhaion ni akka ulaon i. Nunga dipajongjong Jesus nasa hatigoran na tinanda ni hajolmaon nang akka agama-agama. Ganup ma horong ni hajolmaon nang agama pajongjong nasa hatigoran, jala unang be holan marjogal di hatigoran na sandiri be. Ganup ma horong ni hajolmaon dohot ganup agama padomuhon hatigoranna be tu hatigoran ni Jahowa di bagasan hatigoran ni TUHAN Jesus Kristus, asa tung sude jolma marlas ni roha, jala gok hasonangan, dohot dame na sumurung. Songon i ma nang di huria, di rumatangga, nang di inganan parkarejoan. Ganup ma mamulai akka ulaon marhite na mananda ganup ragam ni hatigoran, asa boi digoki ganup hatigoran i, di bagasan holong na masihaholongan dohot dame. Dioloi ma parsuruon ni Jesus taringot tu akka siulahonon, asa tung martua jolma i di ngoluna.  Ukkap do langit ni Jahowa laho mangusehon TondiNa tu ganup naung olo gabe “anak ni Debata” (anak TUHAN), marhite na mangihuthon Anak Haholongan dohot Halomoan ni Jahowa, i ma Jesus Kristus. Tung patar ma akka pandonganion dohot pasupasu ni Jahowa tu ganup ruas ni Huria Kristen di akka ari dohot minggu di taon 2017 on. Amen.

Pematangsiantar, tgl. 14 Desember 2017. Pdt. Langsung Maruli Basa Sitorus (Pdt. LaMBaS).