JAMITA SIAN EPISTEL TU MINGGU SEXAGESIMA TGL. 19 PEBRUARI 2017
3 MUSA 19:1-2 + 9-18
19:1 Dung i ro muse ma hata ni Jahowa tu si Musa
songon on:
19:2 Hatahon ma tu sandok luhutan ni halak Israel
hata on: Ingkon badia hamu, ai na badia do Ahu, Jahowa, Debatamuna i!
19:9 Molo digotil hamu parbue ni tanomuna, ndang
jadi suda gotilonmu duru ni haumamu jala ndang jadi jomputonmuna na
marpisikpisik di panabianmuna.
19:10 Parbue ni hau anggurmu pe ndang suda
gotilonmu, jala unang pola papungupungu parbue na marpisikpisik di porlak
anggurmu; ingkon pasombuonmu do i di halak na pogos dohot di halak dagang, ai
Ahu do Jahowa, Debatamuna i!
19:11 Ndang jadi hamu manangko, jala ndang jadi hamu
margabus, jala ndang jadi hamu masipaotootoan.
19:12 Jala ndang jadi hamu manolon na tutu
marhitehite Goarhu, asa unang marlea bahenonmu Goar ni Debatam, ai Ahu do
Jahowa.
19:13 Ndang jadi rupaonmu donganmu manang doboonmu
ugasanna, jala ndang jadi pogoonmu upa ni halak pangula, pola sahat ro di
manogot.
19:14 Ndang jadi buraanmu halak na nengel jala ndang
jadi bahenonmu partuktuhan di jolo ni halak na mapitung, ingkon habiaranmu do
Debatamu, ai Ahu do Jahowa.
19:15 Ndang jadi papeolonmu uhum di paruhuman, ndang
jadi hamu marnidanida bohi, palea halak na pogos, pasangap halak na sangap,
ingkon marhite sian hatigoran uhumonmu donganmu.
19:16 Ndang jadi ho mangalap manaruhon hata mangkata
donganmu sabangso, jala ndang jadi ho hehe manindangi dompak mudar ni donganmu,
ai Ahu do Jahowa.
19:17 Ndang jadi hosomonmu donganmu di bagasan
roham, alai ingkon marsipaingot ho tu donganmu, asa unang manean dosa ho ala
ibana.
19:18 Ndang jadi baloshononmu na jahat, jala ndang
jadi marsunisunian roham tu anak ni bangsom, ingkon haholonganmu donganmu jolma
songon dirim, ai Ahu do Jahowa.
PAMBAHENAN NI KRISTEN IKKON LOBI DUMENGGAN SIAN
PAMBAHENAN NI AKKA PARAGAMA NA ASING
1.
Hamuna dongan sahahaporseaon, jala
nahinaholongan di bagasan holong na sian TUHAN Jesus Kristus. Porsea do hita,
na adong sada huria nabadia, huria hatopan ni halak Kristen akka na badia.
Tahatindanghon hadirion ni huria dohot halak Kristen na badia, ala ampuna ni
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus na-BADIA do
huria/halak Kristen i. Goarna pe nunga
HURIA na sian hata Gorik KYRIAKE, lapatanna AMPUNA NI TUHAN (KYRIOS). Ndang
sekedar gareja (parpunguan ni akka jolma) huria i, alai punguan ni akka ampuna ni TUHAN do. TUHAN i Nabadia, jala ampunaNa
pe BADIA do. Na dipasupasuhon TUHAN Jesus Kristus do habadiaonNa i di
bagasan asi ni rohaNa tu huria/tu ganup
halak Kristen umbahen na badia.[1]
HabadiaonNa i dipasahat tikki ganup Kristen i tardidi di bagasan goar ni Jahowa
AMA, ANAKNa TUHAN Jesus Kristus dohot TONDI PARBADIA. Najolo dipasahat Jahowa
habadiaonNa i tu bangso Israel di tikki diain Jahowa bangso i gabe bangsona,
jala ganup nasida disunat. Ala nabadia
do Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus, jala nunga dipasahat habadiaonNa i tu
bangsoNa, tu HURIA-Na, tu ganup halak Kristen naung tinobusNa i, dijouhon TUHAN
Jesus Kristus tu Israel / HuriaNa/ganup Kristen: Ingkon badia hamu, ai na badia do Ahu, Jahowa, Elohim (Debata)muna i!
Nabadia do TUHAN i, lapatanna tung
takkas do Nasumurung do TUHAN Jahowa i sian nasa na hea didok jolma debata (allah).
Goarna pe didok Jahowa Elohim (= Ibana manompa akka elohim; na mangarajai nasa
natardok elohim; namangalobiani sude nasa natinompaNa i, natandi sian saluhut
zebaotNa; jala na so adong tudosanNa. Tandi situtu do TUHAN Jesus i di
hadirion, di bakko, di pangalaho, di pambahenan molo dibandinghon tu nasa na
adong di surgo, di portibi, di banuatoru, manang di dia pe. I do lapatan ni
Jahowa Nabadia. Hatandion ni TUHAN Jesus di pangalaho, nalnal tarida tarlumobi di
panguhumionNa tu jolma dohot panghaholongionNa tu jolma. Boi jahaon di di
Joh.3:16 dohot di barita taringot tu pangaean, nadurus mudar ni Jesus di
Golgatha, hamamate, haheheon, hananaek ni TUHAN Jesus Kristus na tarsurat di
Bibel i.
Nunga dipapulik manang dipasoding
Jahowa dibagasan Kristus HuriaNa/halak Kristen gabe bangsoNa, gabe ampunaNa. Nunga
dipatandi TUHAN Jesus ganup Kristen i sian akka jolma naasing, jala dipasurung
nasida di adopan ni TUHAN Jesus dohot di adopan ni portibi on. Dipabadia =
dipapulik, dipasoding; dipatandi; dipasurung gabe ampuna ni TUHAN dohot tu
ulaon ni TUHAN Jesus Kristus. Ala ni i ikkon tandi jala sumurung huria/Kristen
i di hadirion, di bakko, di pangalaho, dohot di akka pambahenan nauli, molo
dibanding tu akka jolma na asing (na so huria/Kristen). Molo dipangido TUHAN
Jesus asa huriaNa/halak Kristen badia,
ala nabadia do TUHAN, maksudna asa tung sadar do tongtong Huria/halak Kristen i
mampartahanhon status naung
nilehon ni TUHAN Jesus tu nasida, i ma status nabadia. Mardomu tusi dipodai
TUHAN i do bangsoNa asa pabadiahon dirina, pabadiahon donganna jolma,
pabadiahon ugasan, pabadiahon binatang pelean, pabadiahon tikki dohot
pabadiahon goar[2]. Dipatolap do Huria/halak Kristen i tu ulaon
i. Taulahon ma i, pabadiahon ganup na marhubungan tu hita, ai nunga dipabadia
Jahowa (TUHAN) Jesus Kristus hita.
2.
Deba sian tanda-tanda ni naung dipabadia Jahowa
(TUHAN) Jesus Kristus Huria/Kristen i jala olo Huria/Kristen i badia di
parngoluan nasida, didok di turpuk jamita on lao ulahononta. Parjolo ma i
namarpardomuan tu haporluan ni ngolu siganup ari (sembako) ni Kristen i dohot
jolma na humaliangna (9-10). Paduahon namarpardomuan tu hasintongon/hadengganon
maradophon dongan jolma (11-14). Patoluhon na marpardomuan tu na padalan uhum
(aturan) na bonar (15:18).
(1) Ikkon marpanarihon do hita
(huria/Kristen) tu akka na so dapot mangan manang napogos. Poda ni si Musa mandok: Molo digotil hamu parbue ni tanomuna, ndang jadi suda gotilonmu duru ni
haumamu jala ndang jadi jomputonmuna na marpisikpisik di panabianmuna. Parbue ni hau anggurmu pe ndang suda
gotilonmu, jala unang pola papungupungu parbue na marpisikpisik di porlak
anggurmu; ingkon pasombuonmu do i di halak na pogos dohot di halak dagang, ai
Ahu do Jahowa, Debatamuna i! Ndang
didok dison: “Leon hamu deba sian parbue ni eme naginotil mu sian haumamuna;
jala leon hamu deba sian parbue ni anggur naginotil muna sian porlakmuna, tu
akka napogos!” Hape gumodang do nian naboi leonon, sian na niputikan ni napogos
i sian akka namarpitikan dohot sisa-sisa (tahirtahir) ni panen na di hauma i.
Didok songon i, na mandidik akka napogos i do unang holan ripe manjalo. Ikkon
karejo do napogos i mamutiki na marpisikan i, asa adong di ibana. Molo olo napogos
i songon i, baru pe asa ditambai
parhauma manang parporlak anggur i muse di ibana, asa cukup balanjona. Napogos
ni Cina mandok: “Unang leon dekke di au. Alai leon ma di au hail, asa manghail
au, jala boi au mangallang dekke.” Godang do na sala mangurupi napogos: Misalna:
Dipalleoni mangan, nang so mulaulaon napogos i. Ujung na holan na mangan modom
ma napogos i. Di Indonesia nuaeng on adong dua massam dalan dibahen pamarenta
mangurupi napogos. Adong na ripe manjalo, alai adong na na ikkon disuru
mulaulaon. Akka sijalo raskin, KISehat, KIPintar, KISejahtera, Bedah Rumah,
holan na ripe manjalo. Alai adong do na diloas mangkredit dang marbunga, asa
adong modal ni napogos mulaulaon manang cari makan. Misalna: Kredit Untuk
Rakyat, Kredit Usaha Kecil Menengah,
Kredit Lunak, Mikro Kredit, Kredit Simpan Pinjam, Credit Union, Credit
Union Modifikasi, Kredit Koperasi. Nuaeng on ndang hauma dohot porlak anggur be
dalan ni jolma mandapot pansarian tu ngolu siganup ari. Nagumodang akka gaji
nama, nadisimpan di bank. Namarpisikan di hauma dohot porlak anggur i, akka
tahir-tahir ni na dipanen i do i. Dung masin nuaeng mamanen, ndang adong be na
pitik, sipapunguon ni akka napogos. Bohanama lao marsosial? Sabotulna mura do
molo olo akka parhepeng na di bank i mamitikkon otik hepengna i tu akka
napogos. Misalna, dibahen akka jolma na adong di liat portibion ma e-Banking
manang auto debet namandok: “Molo adong sen di ginjang-ginjang ni hepenghu di rekening
Bankhu, dikirimhon ma i ganup bulan tu rekening Panti Asuhan Zarfat, manang tu
rekening ni Kementerian Sosial.” Molo dibahen marpulu juta jolma na adong di
akka negera-negara na adong di portibion na songon i, pasti nunga mangan jala
sejahtera akka jolma napogos na adong di akka panti asuhan, jala Kementerian
Sosial boi mambantu akka napogos, huhut mambahen nasida mangula ulaon. Sasen
dolar misalna nunga 130 rupia i. Molo adong do ginjangginjang na i 99 sen, ba
hali 130 rupia ma masuk tu rekening ni na dituju sian sada rekening sabulan. Marratus
juta godang ni rekening Bank nuaengon di akka bank dalam dohot luar negeri. Molo
adong marpulu juta halak Amerika dohot Inggris manang halak Indonesia mambahen
songon i, selesai do pasti parsoalan mambantu napogos, holan marhitehite
tahirtahir ni uang di rekening bank. Sian opatratus ribu ruas ni Huria Kristen,
molo adong saratus ribu halak na manongos tu Zarfat, manang tu rekening ulaon
Sosial ni Huria Kristen, tahirtahir ni hepengna di bank tiap bulan, tong do
tartanggulangi godang masalah hapogoson di negeri on. Asing sian i dalan mangurupi napogos, marhite
na mambayar pajak ma. Pajak pendapatan (gaji) di Jerman saotikna 15 porsen sian
gaji ni akka napatut hona pajak (balasting). Di Indonesia piga porsen? Keadian
Sosial Bagi Seluruh Rakyat Indonesia (Haadilon sosial tu sude rakyat ni
Indonesia) ikkon dapot (terwujud) do
di Indonesia. Pajak (balasting) ni napatut hona pajak, somalna sukkup do
mambahen keadilan sosial tu sude rakyat ni sada negara (songon Indonesia
misalna). Sude ma rakyat karejo tusi. Ndang karejo ni pamarenta i. Holan na
mangatur ulaon i do pamarenta, alai ikkon jujur; unang korupsi.[3]
Jesus mandok: Leon tu Kesar na sian Kesar, jala lehon tu Jahowa (TUHAN) na sian
Jahowa. Pamarenta ikkon boi manjamin kemerdekaan ni rakyatna mandalanhon on.
(2) Hombar tu Hukum Agama, Hukum
Adat, nang Hukum Negara pe, diorai do manakko, margabus, masipaootootoan,
manolon, mangarupa dongan, mandobo, mamogo upa ni parkarejo, mamburai nanengel,
manamban namapitung. Rumang ni akka nadiorai on markalas-kalas do. Adong na
kalas rendahan, jala adong nang na kalas tinggi. Kalas rendahan misalna:
mangeruterut = manakko); mandubak =margabus), marsimokkel (= paotootohon),
marburiapus (= manolon). Dijalo si A sigaret sian karsek ninna disuru si B jala
didok si B manggarar, hape ndang songon i (= mangarupa dongan). On pulpenku do
on bah, sai ninna, hape nang so pulpenna (=mandobo). “Marsogot ma gajimi ate,
ninna; sai matua marsogot didok hape laos so digarar (= mamogo). “He nengel,
bege jo hatakkon,” ninna tu nanengel. (= mamburai nanengel). Lewat namapitung
disamban, manang didok tu hambirang do dalan, hape di hambirang nunga lubang na
bagas ( = mambahen partuktukan tu namapitung). Akka kalas rendahan dope i, alai
ipe tung na so jadi ulahonon/bahenon ni akka nabadia (huria/halak Kristen). Molo
kalas tinggi, contohna: Mancuci uang (white
colar crime) manang mambegal ( = manakko); mamakke media sosial pasahat
barita hoax ; mambahen di medsos
pandohan na patubu sogo niroha (ucapan kebencian); masiparoaroaan ( = margabus). Marnarkoba (didok pasonang
ngolu hape do na pamauphon) ( = masipaotootoan). Marsumpah mati ikkon mambunu jolma marhite bom
bunuh diri, gabe anggota ni gerakan radikal (= manolon). Mandok kafir na so saagama dohot ibana ( =
mangarupa dongan). Pangusaha mangkuras habis barang tambang sian negara on,
diboan tu luar negeri, jala ndang mambayar na patut tu negara. Manang manimpan
hepengna di Panama, di Swiss, asa unang mambayar pajak di negeri on ( = mandobo). Manontuhon gaji ni parkarejo
ditoru ni Upah Minimum Regional (UMR), jala
sai tarlambat mambayarhon gaji (= mamogo gaji ni parkerejo/buruh). Manghukum mati na so mamboto salana ( =
mamburai na nengel). Manjebak sahalak asa tertangkap tangan manjalo sisip (suap),
manang manimpan narkoba ( = mambahen partuktukan = manamban namapitung). On ma
deba contoh ni pambahenan kalas tinggi, akka nadiorai bahenon ni huria/halak Kristen nabadia.
(3) Hamuna dongan sahaporseaon. Sian
poda ni Buku Nabadia i do diuhal akka napajongjong NKRI, na gabe sihangoluhonon
ni sude panduduk ni Indonesia, i ma prinsip na mandok: Indonesia negara hukum (Rechtsstaat), ndang negara kekuasaan (Machtsstaat). Jala sude jolma di
Indonesia sarupa di jolo ni hukum (sama
di hadapan hukum). Si Musa nunga mamodahon: Ala nabadia do Huria/Kristen,
ala ni i diparentahon tu Huria/Kristen: Ndang
jadi papeolonmu uhum di paruhuman, ndang jadi hamu marnidanida bohi, palea
halak na pogos, pasangap halak na sangap, ingkon marhite sian hatigoran
uhumonmu donganmu. Ndang jadi ho mangalap manaruhon hata mangkata donganmu
sabangso, jala ndang jadi ho hehe manindangi dompak mudar ni donganmu, ai Ahu
do Jahowa. Ndang jadi hosomonmu donganmu di bagasan roham, alai ingkon
marsipaingot ho tu donganmu, asa unang manean dosa ho ala ibana. Ndang jadi
baloshononmu na jahat, jala ndang jadi marsunisunian roham tu anak ni bangsom,
ingkon haholonganmu donganmu jolma songon dirim, ai Ahu do Jahowa. Dung
diamandemen UUD RI 1945 jala struktur pemerintahan di Indonesia diatur hombar
tu hasil amandemen i, nunga lam tarida nian na negara hukum negara Indonesia. Nunga
torus diusahahon adong undang-undang, dohot paraturan di sude tingkat
pemerintahan, na pasti memihak tu hasintongan dohot keadilan tu sude rakyat
Indonesia. Nunga boi koreksion manang revision Undang-undang manang paraturan
ni pamarenta, molo diskriminatif, molo so sadalan tu UUD 1945. Godang do hamajuon di Pangondihonon di Hak-hak
Azasi Manusia. Nakorupsi ditakkup
diadili. Naparoaroa halak di medsos, ditakkup diadili molo adong na mangaluhon.
Sibahen hajahaton tu negera, tu dongan jolma, tu borua, tu dakdanak, sude nasa
naboi ditakkup diadili, jala diuhum hombar tu undang-undang. Molo adong uhum
dipapeol, gabe hona uhum jolma na bonar, boi do nuaeng mangajuhon “peninjauan
kembali”. Nunga mulai panguhumon “ndang
manida bohi” (ai gumodang do akka pejabat tinggi negara nuaeng na dipenjarahon),
nunga mulai godang usaha paluaon halak na pogos sian hapogosonna, jala mambahen
sangap jolma na patut sangap. Alai adong dope na so haru tigor dipamasa di
negara on, i ma na so haru ditindak tegas akka jolma (kelompok) na sai manegai
bagas nabadia ni paragama na minoritas di negara on. Sieahan ni sude rakyat Indonesia
(tarlumobi halak Kristen) ma i, asa lam ture namarnegara dohot mangolu di
negara on.
Molo didok mangalap manaruhon hata
manghata donganmu sabangso, i ma pangalaho gabe provokator. Jala na hehe
manindangi mudar ni donganna, i ma akka parjehe, penghianat negara, penghianat
huria. Tung so adong do hadomuan ni pangalaho ni provokator dohot parjehe
(penghianat) tu ngolu ni akka nabadia. Molo didok na so jadi hosoman dongan di bagas
roha, na mandok asa haholongan do dongan i di bagasan ateate. Jala molo didok
tumagon do paingoton dongan i, asa unang sai mardosa iba ala na adong sala pambahenan ni dongan i, sarupa do i tu
na dido ni Apostel Paulus: "Ia tarrimas hamu, unang ma mardosa! Unang ma
sanga mate mata ni ari, so mintop rimasmuna (Efesus 4:26)." Molo tapaingot donganta, alai
tong ndang olo mardenggan dohot hita manang tong ndang muba rohana, ndang be
parsoalan be i di hita. Songon nidok ni Jesus na ma sibahenon tusi: Nipaspashon
orbuk ni tano ni alamanna na lohot di patta (ptds. Mat.10:14). TUHAN i na ma
mardabudabu tu ibana, na so tarpasingot i.
Pambahenan masipasingotan tarmasuk do pambahenan na so mambaloshon na
jahat alo ni na jahat, jala na so olo marsunisuni (balas dendam) hita tu akka dongan na mambahen hasalaan tu hita.
Molo olo hita pasingot donganta asa unang sai lisop ibana di dosa i, na takkas
do olo hita manghaholongi donganta i doshon dirinta sandiri. Akka naolo
masipaingotan, asa mangeahi pangalaho na dumenggan, akka i ma jolma na olo masiaminaminan
songon lampak ni gaol, jala masitukkoltukkolan songon suhat di robean. Akka i
do Kristen na olo manat mardongan tubu, elek marboru, somba marhulahula, denggan
marsihalsihal, biar mida TUHAN Jesus Kristus (biar mida Debata). Dipargogoi
TUHAN Jesus Kristus ma hita gabe akka jolma na badia, na boi mambahen sumurung
dumenggan parrohaon dohot pambahenanta sian akka jolma paragama na asing di
portibi on. Amen.
Pematangsiantar, 28 Januari 2017.
Pdt. Langsung Maruli Sitorus (Pdt. LaMBaS).
[1] Di Bibel i jotjot dipaboa, na Jahowa pabadiahon
bangsona : “Ahu do Jahowa na pabadiahon hamu/mereka/Israel”
(jaha: 2 Musa 31:13; 3 Musa 20:7.8; 21:8.15.23;
22:9.16.32 ; Hes.20:12; 37:28. Jahowa do pabadiahon panurirangNa (Jer.1:5);
Jahowa pabadiahon akka napiniona: Sepania 1:7; Kristus do habadiaon di hita
(huria/halak Kristen) (1 Kor.1:30); Jesus Kristus pabadiahon hita (Heber 2:11);
mudar ni Kristus pabadiahon hita (Heber 13:12). TUHAN pabadiahon uang (Pangh.17:3);
anak buhabaju (4 Musa 3:13; 8:17); pabadiahon bagasjoro (1Raj.9:3; 2 Khron.2:4;
2Chron.7:7; 2Khron.29:17); pabadiahon goarNa (Hes.36:23).
[2] Jolma
pabadiahon diri 2 Musa 19:10.14.22; 3
Musa 11:44; 1 Sam.16:5; 1Khron.15:14; 2Chron.5:11; 2Khron.29:15.34;
30:3.15.17.24;31:18; Job 1:5; Jes.30:29; 66:17; Pangk.22:11.
Jolma pabadiahon jolma 2 Musa 28:3; 3 Musa 8:12 (Aron); 28:41; 29:1; 30:30
(Aron dohot akka anakna); 4Musa 3:13
(anak buhabaju).
Jolma pabadiahon ugasan: 2 Musa 29:36.37; 40:10; 3 Musa 8:11; 3 Musa 16:19
(langgatan); 29:44:40:9 (undungundung parluhutan); 2 Musa 40:11 (parburian
dohot ojakanna); 3 Musa 27:14.15 (jabu); uang (pangh.17:3); binatang
dipelehononhon (4 Musa 6:11); 1 Raj.8:64 (parsitongaan ni alaman)
Jolma pabadiahon tikki : 2 Musa 20:11; Neh.13:22; Jer.17:24.27;
Hes.44:24 (ari Sabat) ; 3 Musa 25:10
(taon); 3 Musa 27:16.17.18.19.22.
Jolma pabadiahon goar: Jes.29:33 (goar ni TUHAN).
[3]
Akka hata ni TUHAN Jesus Kristus na manosoi asa ikkon sarihonon na pogos: “Tung
sura lam marpogos donganmu, lam surut tahe parbohalon di lambungmu, ingkon
tolonganmu do ibana, nang halak dagang nang halak paisolat ibana, asa mangolu
ibana di lambungmu. Ndang jadi buatonmu sian ibana bunga ni hepeng manang
parlabaan na torbang, ingkon mabiar do ho mida Debatam, asa mangolu donganmu di
lambungmu. Ndang jadi paanakkononmu hepengmu mambuat bunga, manang
pasalihononmu emem mambuat parlabaan sian i. Ai Ahu do Jahowa, Debatamuna i,
naung manogihon hamu ruar sian tano Misir, naeng marbasabasahon tu hamu tano Kanaan,
asa Ahu gabe Debatamuna. Tung sura lam marpogos donganmu di lambungmu, pola
mangadop ibana tu ho, ndang jadi dohononmu ibana mangula ulaon ni hatoban. Ingkon
songon halak gajian manang panginsua ibana di lambungmu, jala mangunduk tu ho, sahat
ro di taon parolopolopon. Dung i ingkon malua boti ibana sian ho, ibana tahe
rap dohot anakkonna, jala ingkon mulak ibana tu donganna hian, mulak huhut tu
partalian ni ompuna.” (3 Musa 25:35-41). “Manang ise na * mangarupa halak na
parir, mangaleai Sitompa ibana do; alai * manang ise na pasangap Ibana, asi do
rohana mida na pogos.” (Poda 14:31). “Na pasali Jahowa do manang ise na
mardenggan basa tu na pogos, jala Ibana mamaloshon denggan basana i tu ibana.”
(Poda 19:17). "Tung na so tupa adong di tongatongamuna halak na pogos, ai
buas do pasupasuon ni Jahowa ho di tano silehonon ni Jahowa, Debatam tu ho
soluhonmu bahen partalianmu" (5 Musa 15:4). "Ai ndang tagamon mansadi
adong halak na pogos di tongatonga ni tano i, ala ni do umbahen hutonahon tu ho
songon on: Ingkon ringgas ho mamuhai tanganmu mangalehon donganmu na targogot
jala na pogos di bagasan tanomi" (5 Musa 15:11). "Patingkos hamu ma
uhum tu na metmet dohot tu na sopot so marama, ondihon hamu ma na dangol dohot
na pogos" (Psalmen 82:3). "Manang ise na mardenggan basa tu na pogos,
ndang tagamon hurangan, alai manang ise na papitpit matana, godang bura
manginona tu ibana" (Poda 28:27). "Jadi ninna Jesus ma mandok ibana:
Molo naeng sun denggan ho, laho ma ho manggadis artami, parlehon tu angka na
pogos, asa mararta ho di banua ginjang; dung i ro ma ho mangihuthon Ahu!"
(Mat 19:21). "Ai diboto hamu do asi ni roha ni Tuhanta Jesus Kristus, na
mamora hian, gabe pogos ala ni hamu, asa gabe mamora hamu hinorhon ni pogosna
i" (II Kor.8:9).