JAMITA SIAN EPISTEL TU MINGGU II DUNG TRINITAS TGL 25 JUNI 2017
JEREMIA 20:7-13
20:7 * Dihata i ho
ahu ale Jahowa, jala olo ahu hataanMu. Gumogo do ho sian ahu jala monang do ho;
hape gabe sirehereon ahu ganup ari; tung saluhut nasida mangarehe ahu.
20:8 Ai ganup
makkuling ahu, ikkon anggukkononku do: Pangarupaon dohot hamagoan; ai hata ni
Jahowa manjadi di ahu gabe pangareheon dohot insakinsak ganup ari.
20:9 Jadi nikku ma:
Ndang be taringotanku Ibana, jala ndang be ahu marjamita marhitehite goarNa,
hape gabe songon api na marsigorgor di bagasan rohaku huhilala, tarhurung di
bagasan holiholiku, siol mandate ahu mangotapotapi, hape ndang tarbahen.
20:10 Ai hubege do
hatahata ni torop halak: Biar humaliang! Tuduhon ibana! Itatuduhon ma ibana!
Saluhut jolma alealeku mangonggop di lambungku: Anggiat tung tartakkup ibana,
asa itapatunduk ibana, jala martubol hita tu ibana.
20:11 Alai Jahowa
do * mandongani ahu, songon ulubalang na begu, tagamon monang; * murak situtu
do nasida tahe, ai ndang mardohar nasida, haurahon na saleleng ni lelengna, na
so tagamon lupa mangonai tu nasida.
20:12 Tongon tahe
ale Jahowa Zebaot, ho do na * manguji halak na tigor, na marnida piapia dohot
ateate. Sai idaonku do partubolanMu songgop tu nasida, ai nunga tu ho hugiling
parbadaanku.
20:13 Marende ma
hamu di Jahowa, puji ma Jahowa, ai nunga dipalua ibana tondi ni halak na pogos
sian tangan ni angka parjahat.
1. Hamuna
dongan sahaporseaon na hinaholongan di bagasan holong na sian TUHANta. Ganup do
jolma na cerdas manang na normal, mamboto aha siulaonna, di jabu, di
parkarejoan, dohot manang didia pe. Ndang pola sai babababaan i mangula
ulaonna. Alai adong do jolma na dapotan ulaon na khusus, napinatunggung ikkon ibana
mamikul ulaon dohot jabatan i. Misalna: gabe presiden, gabe menteri, gabe
gubernur, gabe DPR/DPRD, gabe bupati, gabe dokter, gabe polisi, tentara (darat,
laut, udara), gabe guru, gabe tukang, gabe tukang sapu, gabe satpam, gabe
pandita, gabe guruhuria, gabe bishop/ephorus, gabe sekretaris jenderal, gabe
praeses, gabe ustad, gabe sintua, gabe dirigen, gabe partigatiga, pangalompa
(parkatering), dohot lan akka na asing
dope. Haru “gabegabean” tong do ulaon na khusus i. Akka pangula na khusus on,
adong do i na burju, adong na hurang burju jala adong na jukkat. Ganup be do i
adong parukkilonna, na boi sampe mambahen mundur sian ulaon manang jabatan i. Ndang
adong akka pangula na khusus on na so hona kritik na podas manang na ringan, na
“mandabuhon/menjatuhkan” manang mambahen asa lam dipature ulaonna. Ganup do
pangula na khusus on mandok na dileon Debata ualonna i, nang pe sian jolma
manang sian lembaga ulaon i dijalo, manang napinukkana sandiri. Molo masa
parukkilon na dokdok di ulaon i, ganup ikkon mamboto tu ise i oronghononna. Molo
dapotna be “hasukseson” di ulaon i, ganup ikkon mamboto aha be similmilhononna.
Molo ganup siula ulaon na khusus on mamboto, na ikkon do ibana mangula ulaon i,
jala nunga dipatunggung ibana tusi, manang na sadia leleng ibana dipatungngung
tusi, ikkon ma ulahononna ulaon i sadenggan ni dengganna.
2. Si
Jeremia, nunga dipillit gabe panurirang ni Jahowa di tikki bajar dope ibana (24
taon umurna), jala diampehon ulaon tu ibana: Ida ma, hupabangkit do ho sadarion
mangaranapi angka bangso dohot angka harajaon, laho mangurati dohot maniaphon,
mangago dohot mangaloha, paulihon dohot manuan (Jer.1:10). Jala manang tudia
ibana disuru Jahowa, ikkon tusi ibana lao, jala manang aha ditonahon
Jahowa tu ibana, ikkon i do hatahononna
(ptds. Jer.1:7). On ma ulaon na ikkon ulahonon ni si Jeremia. Hape ndang sai
ampit tona ni Jahowa tu lomo ni roha ni akka raja ni harajaon siranapanna. Di tikki raja Josia mamarenta, jala baru
tarjou dope disi si Jeremia gabe panurirang, sadalan do panurirang i dohot raja
i. Ala ni i, sude tona ni Jahowa nadipasahat si Jeremia laho paulihon harajaon
Juda, dohot paulihon haoloon ni bangso Juda unduk tu patik ni Jahowa, na
tarsurat di buku nadapot nasida sian bagasjoro. Marolopolop do si Jeremia
mamereng harajaon Juda tikki i, jala tung sipujion do si Josia na
mangareformasi agama ni bangso Juda. Boi do bangso i ndang dijajah bangso na
asing (Assyur, Mesir manang Babel). Alai Harajaon Mesir (Pharao Neko) tong do
sai gabe ancaman tu bangso Juda. Holan mate si Josia, jala diangkat rakyat si
Joahas gabe raja ni Juda, pintor ro do tentara ni Mesir patunduk Juda, jala si Joahas
ditakkup diboan tu Mesir. Pharao Neko mangangkat gantina si Eliakim na gabe margoar Joiakim.
Diporo Pharao Neko ma Juda marhite balasting na mansai balga. Holan patuduhon na
tunduk si Joiakim tu pharao Neko, diulahon si Joiakim do sogo ni roha ni Jahowa,
tarmasuk ma i gabe disomba ibana debata ni halak Mesir, asa sonang roha ni
Pharao na manjajah Juda. La ni i ma si Jeremia m ulai mangkritik habishabisan
raja Joiakim. Di tikki on ma markembang harajaon Babel naniuluhon ni raja
Nebukadnezar di Utara/Timutlaut ni Israel, jala mandok ikkon rajaanna sude tano
na adong di saborang ni sunge Eufrat sahat tu perbatasan tu Mesir di
Selatan/Baratdaya ni Israel. Tarmasuk ma ikkon rajaanna tano Juda, jala
haruarhononna Mesir sian Juda. Nunga diparsiajari si Jeremia taringot tu
harajaon Babel dohot akka tindakan ni Raja Nebukadnezar tu akka harajaon na so
olo tunduk tu Babel. Diboto si Jeremia do na so tarpangunsandean be Mesir laho
maralohon Babel. Jadi tung “pengamat”/ pangaranapi ni akka harajaon do tutu si
Jeremia. Nunga diboto si Jeremia, ganup harajaon hombar-balok ni Juda, molo so
pintor olo mandok tunduk tu Babel, tung dipulaksaehon tentara ni Babel do jala
sude pandudukna dibuang tu Babel. Di situasi na songon i, disukkun si Jeremia
do Jahowa, aha na ikkon pasingothononna tu si Joiakim, raja ni Juda. Dapot na
do tona sian Jahowa. Didok si Jeremia ma tu si Joyakim, asa ditanggalhon jala
ditinggalhon raja Joiakim pardonganonna manang hatundukonna tu Mesir, jala
unang be dibayar balasting tu Mesir; unang be disomba debata ni halak Mesir. Disosoi
si Jeremia asa dipaboa raja Joiakim ma tu raja Nebukadnezar na tunduk Juda tu
Babel, jala dipangido asa diondihon molo naeng hancurhonon ni Mesir, jala
dibayar ma balasting tu Babel. Maksud ni si Jeremia, asa unang sanga ro tentara
ni Babel songon musu ni Juda, mago maon dipulaksaehon sude nasa na adong di
Jerusalem, tarmasuk bagasjoro ni Jahowa. Hape tikki dipasingothon si Jeremia na
songon i, sedang repot do raja Joiakim mangkonsolidasi tentarana rap dohot
tentara ni Mesir laho marsiapsiap mangalo tentara Babel. Ala sipasingot ni si
Jeremia i, ditudu do ibana “penghianat” negara, jala direherehei na so tikkos
hata nanisuriranghonna. Dipamasuk do si Jeremia tu penjara, jala diporsuk di
penjara i. Di tikki parniahapan na songon i ma, dihoihon si Jeremia songon na tarsurat
di turpuk epistel on. Hansit do tutu, molo nidok natikkos, jala hatikkkoson i
mangalo pamarentaniba, hape tujuan manselamathon bangsoniba na di bagasan
hagogotan do napinasingothon i. Nang pe hansit, ikkon tong do tuhukon ulaon i.
Ndang utang so tarjua i, alai asa tung “selamat” do akka naporsea tu Jahowa.
3. Dihoihon
si Jeremia do haporsukonna i tu Jahowa
na marsuru ibana. Dihata i ho ahu ale
Jahowa, jala olo ahu hataanMu. Gumogo do ho sian ahu jala monang do ho; hape gabe sirehereon ahu ganup ari; tung
saluhut nasida mangarehe ahu. Ai
ganup makkuling ahu, ikkon anggukkononku do: Pangarupaon dohot hamagoan; ai
hata ni Jahowa manjadi di ahu gabe pangareheon dohot insakinsak ganup ari. Marningot
ibana tu panjouonna, na so tarjuana parsuruon i. Arop situtu do rohana, asa
songon di tikki ni raja Josia, ndang mangae akka haporsukon ibana di na
mangulahon dohot manorushon ulaon manurirangi i. Di tikki ni si Josia, ulaon ni
si Jeremia, i ma dohot paulihon harajaon Juda. Alai di tikki ni raja Joiakim, ulaon
ni si Jeremia, nunga gabe mangurati, maniaphon, mangago dohot mangaloha
harajaon Juda, ala so olo Juda paulion, jala ndang olo mulak marhaposan tu
Jahowa. Ganup ari si Jeremia ikkon manganggukkon tu Jahowa dohot di tonga ni
bangso :i, mandok: “Pangarupaon!”, “Hamagoan!” Si Jeremia mangkritik hakejamon
ni tentara ni si Joiakim maradophon akka na sosadalan tu raja i. Sai
ditariashon ibana, na naeng ro na ma tentara ni Nebukadnezar mangaleksehon
Jerusalem, molo so hatop raja Joiakim mandok tunduk tu Nebukadnezar jala molo
ndang hatop manggotaphon kerjasamana tu Pharao Neko di Mesir. Disadari si
Jeremia, ibana nunga gabe sireheon. Akka donganna panurirang mandok: “Najolo do
ho di zaman ni Josia marlakku, Jeremia, ianggo nuaeng ndang lakku be ho, nunga
salpu zamanmu, jala ndang pendukung pamarenta be ho, alai nunga gabe penghianat
negara. Jalo ma bagianmu!”, ninna alo ni si Jeremia. Tarbandinghon do
pangareheon na tu si Jeremia on dohot pangareheon na binahen ni akka Siboto
Surat, Saduse dohot Sintua ni malim tu Jesus Kristus di hurang lobi saribu taon
na mangihut. Tong dikaitkaithon tu haundukon tu pamarenta. Songon i do nang pengalaman ni akka Kristen
sahat tu nuaeng on: Sai direhei, ala mangkritik pamarenta na so hatop mamereng
masadepan ni bangsona. Alai, manang beha pe borat ni pangareheon i, ikkon torus
do ulahonon ni Kristen i ulaonna na dipatuhukkon tu ibana, songon si Jeremia
dohot Jesus na so olo kendor manang mundur sian ulaon na pinasahat tu nasida
be.
4. Ala
ni borat ni ulaon i dituhuk si Jeremia,
jala asa unang lam martimburak hamurukon ni bangso Juda tu ibana, sanga do
martahi si Jeremia asa ndang be taringotanna Jahowa tu bangso i, jala ndang be
marjamita ibana marhitehite goar ni Jahowa. Naeng oloanna tuntutan ni raja
Joiakim, na mangido si Jeremia asa unang sai manurirangi ibana mangalo akka kebijakan ni si Joiakim, jala
asa dipahohom si Jeremia dirina. Alai ndang tarpahohom si Jeremia dirina. Alana
gabe hasintongan ni hata ni Jahowa do gabe alona, mambahen ibana sai merasa
mardosa molo so dipasahat si Jeremia hata ni TUHAN na diilhamhon tu ibana. Didok si Jeremia, gabe songon api na marsigorgor di bagasan rohaku huhilala, tarhurung di
bagasan holiholiku, molo sai naeng pahohomonna hata ni TUHAN na jinalona i.
Parenta na hea dijalo si Jeremia tikki panjaouon na tu ibana mangwajibhon ibana ikkon manghatahon hata ni
Jahowa na jinalona, jala manang tu dia pe ibana disuruhon Jahowa, ikkon do si
Jeremia lao. Alani i “mardugu” di bagasan diri ni si Jeremia dua tuntutan na
tung martontangan: (1) Jahowa mamarenta ikkon hatahononon ni si Jeremia tona ni
Jahowa, ia tung pe tung balik situtu i tu lomo ni roha ni raja Joiakim dohot
bangso Juda; (2) raja Joiakim dohot bangso Juda manuntut ikkon pahohomon ni si
Jeremia jala na so jadi hatahononna manang dia pe diparentahon Jahowa
suriranghonon ni si Jeremia. Nunga sai diintip bangso Juda si Jeremia (jala
tarmasuk aleale ni si Jeremia nunga dibahen raja/dinas intelijen ni si Joiakim
lao mammatamatai si Jeremia), jala molo tong dope manurirangi ibana, takkupon
ni bangso i na ma ibana asa bahenononna
marutang hosa: Ai hubege do hatahata ni
torop halak: Biar humaliang! Tuduhon ibana! Itatuduhon ma ibana! Saluhut jolma
alealeku mangonggop di lambungku: Anggiat tung tartakkup ibana, asa itapatunduk
ibana, jala martubol hita tu ibana. Ala ni i, gabe songon api na
marsigorgor ma tutu HATA ni TUHAN i di bagasan diri (batin) ni si Jeremia. Reung di hilala holiholina, ai di holiholina
i di hilala ibana tarhurung HATA ni
TUHAN i. Sampe tung mandate si Jeremia mangotapi asa unang nian sai manosak
HATA ni TUHAN na dapotna i, lao hatahononna tu raja dohot bangso Juda i. Alai,
nang pe songon i borat ni tantangan sidopanna (hosa do taru na, hamatean
ngongom di jolona), tong do haoloon tu Jahowa dirajumi si Jeremia na dumenggan
sian nasa mangoloi parenta ni si Joiakim. Tegas didok ibana: “Ndang tarbahen!”
Ndang tarbahen si Jeremia pahohom dirina. Alana umposi do di ibana, uhuman mate
sitipahonon ni Jahowa tu ibana molo so dihatahon ibana HATA ni Jahowa , sian
nasa uhuman mate sitipahonon ni raja Joiakim tu ibana molo torus ibana
manurirangi. Marhite panindangion on, naeng botoon ni bangso Juda dohot raja
Joiakim, aha alasan umbahen ndang boi ibana pahohom dirina. HATA ni Jahowa i
ikkon sahat tu bangso Juda dohot tu raja Joiakim, ditangihon manang so
ditangihon. Ndang boi adong penolsolion di pudian ni ari mandok na so adong
sipasingot dipasahat panurirang, molo dung dipulaksaehon tentara ni Babel
harajaon Juda dohot raja Joiakim. Maruntung do saotik si Jeremia, alana, gabe
disuru raja Joiakim do sukkunon ni naposo ni raja i, aha do HATA ni Jahowa,
dung lam tu posina serangan-serangan ni
tentara Babel laho manaluhon harajaon Juda, jala tentara Mesir ndang tolap
mangalo tentara ni Babel i. Jadi ndang
tarbahen panurirang i mangotapi HATA ni TUHAN na di dirina, jala bangso Juda dohot
raja Joiakim pe tong do mamorluhon HATA ni TUHAN di tikki hagogotan i. Jadi pamarenta
na loakon do molo sai pintor pamatehon akka “opposisi” na adong di tongatonga ni bangsona manang di
pamarentahanna. Ndang denggan opposisi
dirasip pamarenta. Na mambahen “makar” do rikkot ditumpas pamarenta sian
tongatonga ni bangsona. Ianggo opposisi naporluan do adong di tongatonga ni
pamarentahan. Di huria pe tong do songon i: rikkot do adong opposisi manang
tukang kritik.
5. Ndang
olo mundur si Jeremia sian ulaonna gabe panurirang na pinillit jala na sinuru
ni Jahowa, ala adong do di dirina haporseaon na togu, mandok: Alai Jahowa do mandongani ahu, songon ulubalang na begu,
tagamon monang. Pandonganion ni Jahowa do pamonang si Jeremia. Pandonganion
ni Jahowa do naumporlu di saluhut jolma na porsea tu TUHAN Jahowa
Jesus Kristus nang sahat tu nuaeng
on. Didok si Jeremia, Jahowa songon
ulubalang na begu mandongani ibana. Jadi pasti do monang si Jeremia bahenon ni
Jahowa maralohon akka na mammusui ibana. Diboto si Jeremia do na “misi” na
sintong do naniulahonna, ndang na laho “manjehehon” bangsona asa gabe ditoru
gomgoman ni harajaon Babel. Dalan “manselamathon” bangso Juda do sian
halekseon, umbahen dipasahat ibana “sada alternatif” dalan malua, di situasi na
mansai jorbut dohot hakejamon ni akka harajaon na bolon (adikuasa) na adong di humaliang Juda. Manang na sintong si Jeremia disi, ndang be
adong na boi sukkunon. Holan Jahowa Zebaot do na na manguji halak na tigor, na
marnida piapia dohot ateate. Jahowa
do na mamboto hasintongan ni HATA na nisuriranghon ni si Jeremia. Jahowa do na
mamboto atik na tigor do si Jeremia, jala na boi mamareso aha isi ni piapia
dohot ateate ni si Jeremia. Jahowa do namamboto aha na adong di roha dohot
pikkiran ni si Jeremia. Pandapot umum do na songon i di tongatonga ni akka
naporsea: “TUHAN i ma namamboto atik na sintong do na hudok i manang na sala,”
ninna halak naporsea mampartahanhon hasintongan ni hatana. Nunga digiling si
Jeremia tu Jahowa parbadaanna tu bangso Juda. Lot ma Jahowa na manontuhon ise
na sala jala ise na sintong; raja Joiakim/bangso Juda do manang si Jeremia.
Alai didiri ni si Jeremia adong do keyakinan,
na idaonna sandiri partubolon sibahenon ni Jahowa tu bangso Juda/raja
Joiakim. Keyakinan i adong di si Jeremia, ala dibereng ibana do naung mansai
jonok na ma hasasahat ni tentara Babel lao mangaleksehon Jerusalem. Na so tartangishonna do halelekse ni bangso
na i. Ndang tardok ni si Jeremia agia aha. Ala ni hansit ni naniae si Jeremia,
gabe on na ma didok si Jeremia: “murak
situtu do nasida tahe, ai ndang mardohar nasida, haurahon na saleleng ni
lelengna, na so tagamon lupa mangonai tu nasida”. Sude do bangso Juda ndang mamparhatoho manang torus do mangaraguhon
hasintongan ni hata na nisuriranghon ni si Jeremia. Ala so adong nasida
naporsea tu hata ni si Jeremia, marsuruk mate do nasida mampartahanhon
Jerusalem maradophon serangan ni tentara Babel, alai ujungna talu do nasida.
Naeng lao ma raja Joiakim sipsip lari sian kota Jerusalem, alai tong do boi
ditakkup tentara ni Babel, jala ditali diboan songon “tawanan” tu Babel. Di
adopan ni mata ni si Jeremia do masa partubolonna na binahen ni Jahowa tu
bangso Juda dohot tu raja Joiakim. Ai dung ro tentara Babel manghubu Jerusalem
(taon 598 asK), ditakkupi nasida do akka tokoh-tokoh, akka namalo ni bangso i
sude, jala dibuang tu Babel; sude akka ulaula mas na adong di bagasjoro
dirampas nasida jala diboan tu Babel. Tung haurakon situtu ma naniae ni bangso
Juda i, na so tarhalupahon ni hajolmaon. Jala ala tong ndang ditangihon bangso
Juda na tartading i, na nirajaan ni si Joiakin (na mangganti raja Joiakim),
diulakkon tentara ni Babel do muse ro manghubu Jerusalem taon 587 asK, jala
gabe sude bangso i dibuang tu Babel, tarmasuk raja Joiakin, jala sude bangunan
na dong di Jerusalem (tarmasuk Bagasjoro ni Jahowa) dipadosdos, jala ndang
diloas dua batu martindi. Alai ianggo si Jeremia, dipalua tantara Babel i do
sonang mulak tu jabuna di Anatot. Aha ma tardok ni si Jeremia marnida na masa i
saluhutna? Tong do dinunuti si Jeremia pasingothon akka na so dohot tartakkup
ala martabuni di Jerusalem, asa tong nasida patogu haporseaonnasida be tu
Jahowa. Alana, ninna si Jeremia, di sada
tikki tong do mangasi Jahowa mamereng Jerusalem dohot akka pangisina. Alai tong
do ndang bertobat akka natading i, bahkan gabe dilarihon nasida do si Jeremia
tu Mesir. Di Mesir do mate si Jeremia.
6. Alai
hamuna dongan sahaporseaon na hinaholongan. Laho menyikapi situasi na mansai
bernit naniae ni bangso Juda dohot akka raja nasida, sada na rikkot sirenunghonon ni jolma tikki
i, nang jolma sinuaeng on, mandok: Marende
ma hamu di Jahowa, puji ma Jahowa, ai nunga dipalua ibana tondi ni halak na
pogos sian tangan ni angka parjahat. Di taon 598 asK, na jotjot di sejarah
ni Juda didok “Pambuangan Parjolo”, ndang dohot akka napogos ditakkupi manang
dibuang. Holan akka namora, namarroha, tokoh masyarakat, akka natarhona do
dibuang, hurang lobi 10.000 halak. Alai ianggo akka napogos malua do sian
tangan ni tentara Babel na tung mansai jahat/kejam i. Dikeadaan na mansai porsuk i, tong dope diida
si Jeremia adong sada alasan na mangonjar roha ni akka naporsea, tarlumobi akka
napogos na malua i, marende di Jahowa,
jala mamuji Jahowa. Alai dia ma sidohonon taringot tu anjuran ni si Jeremia on.
Akka napogos i pe sasintongna tong do tangis ala dibuang akka na “maradong” na
mangalehon nasida mangan di tikki na salpu i. Alai “ndada tartangishon,
tumagonan ma niendehon”, “ndada tarandunghon, tumagonan ma nitortorhon”. Boi do
di sada ende pataridaon hinalungun ni
roha ala masa na hansit tu bangsoniba, jala di bagian ni ayatna i, tong adong
‘hata hamauliateon” ala adong dope “tadingtading ni bangso i” na manguduti
tarombo. Tugas ni akka komponis ma mangkarang lagu dohot teks ni ende na songon
i isina. Misalna, hatahata ni ende i mandok: “TUHAN, tung porsuk situtu diae
bangsoMi, na so manangihon HATAMi, jala na so manghangoluhon hangoluan dohot
haluaon na sian Ho i. Nunga ditaban bangso sileban tano ni bangsoMi, jala
disoluk bangso sileban horja ni bangsoMi. Musir bangsoMi, gabe so adong be
golatnasida di nagori nanilehonMi. Hansit, dangol TUHAN, parniahapan ni
bangsoMi.” “Tutu, TUHAN, adong do tadingtading ni bangsoMi, napogos so
margellok, jala songon durame na boi diullushon alogo i. Urupi ma hami TUHAN,
bangsoM naung malakke on. Pasada ma hami luhut sian sude portibi on, laho
paulak bangsoMon tu bonapasogitna. Leon roha di hami namasitukkol-tukkolan,
masimainaminan mambangun hajolmaon nami. Asa boi bangsoMi mulak marharajaon di
tano naung nilehonMi bahen pargolatannasida. Pinuji ma goarMu, ale TUHAN.”
7. Di
nalaho manjamitahon turpuk on, tong ma dipadomu parjamita parniahapan ni si
Jeremia on, tu parniahapon ni TUHAN Jesus Kristus. Ala ni hansitna, tong do hea
didok Jesus: “Ale Amang, molo leak tarbahen, salpuhon ma panginuman on sian
Ahu, alai ndang lomoku, lomoM ma.” Nang di silang i pe didok Jesus do: sian AMA i. Jala diujung na didok Jesus do:
“Ale Amang, sahat tu tanganMu hupasahat tondiKu.” Jahowa do namartubol di
parniahapan ni Jesus i, jala na mangalehon hamonangan na so adong tudosanna tu
Jesus Kristus. Hahesaan ni dosa i disahaphon tu akka na olo manjakkon. Haluaon
i dileon tu akka na olo martua. Hangoluan sorgawi i ditumpakkon tu akka na olo
manghangoluhon. Marjambar na mansai denggan akka na pogos tondinasida, ai dapot
jambar nasida sian TUHAN Jahowa Jesus Kristus. Martua do na mauas male mida
hatigoran, ai digoki Jahowa Jesus Kristus do nahinirim ni roha nasida. Patut do
hita marende mamuji TUHAN Jahowa Jesus Kristus, siala saluhutna i.
8. Dibereng
jala diantusi ganup halak napinatunggung tu sada ulaon ma hinaporlu ni ulaonna.
Jala unang olo mansohot mangulahon na denggan i, ia tung pe mansai gogo na
naeng mangambati hinatulus ni ulaon i, lao manselamathon bangsonta. Amen.
Pematangsiantar tgl. 20 Juni
2017. Pdt. Langsung Maruli Sitorus (Pdt. LaMBaS).